Heynken de Luyere en andere gedichten

[p. 55]

Cluchte van eenen Dronckaert

Een dronckaert by hemzelven meynt dat hy wonder siet.

Hou, zal ic vallen, aenmerct my doch ditte!
Ic en zie nau waer ic gae oft zitte,
Ic starre al keec ic door den nevele!³
God gheve de straten t'vallend' evele,
Sy zijn zoo vol putten ende kuylen,
Twaer om te vallen twee oft dry buylen;
Die droncken ware, ic meyne ter meer bekoopt.⁷
Ou, ziedy niet waer ghy henen loopt?⁸
Ic steec u op u pensen, ghy zulter af hijghen.⁹
Aymy, dit gaen zou my dorst doen kryghen,
Mijn biersnare is my van dorst ontsoncken.¹¹
Ziet dit volc staen tapperen al waert droncken,¹²
Snaerman isser in, wat meughense kallen?¹³
Wacht, wacht, dien muer zal op my vallen
En dien boom, onbeyt, waer reys ick!¹⁵
Zou ic ooc verdoolt zijn peys ick?
Dat moest ic weten by gans paert!
Ou, dats waer, twas naer Hemelrijc waert,
Ons Heere heeft my ter kermisse ontboyen,
Hy heeft zoo goeden bier ghezoyen²⁰
Dat hair zal hebben op synen muyle.²¹

3 starre staroog, staar al alsof

7 Die droncken ware voor iemand die dronken was (de spreker zelf is het natuurlijk niet!) ter meer bekoopt zou er nog te meer oplopen (?)

8 Gesproken tot iemand die de dronkaard tegen het lijf loopt

9 op open

11 biersnare (vgl. beneden vs. 272), de snaar die met bier gespannen wordt, een fig. uitdrukking waarbij gezinspeeld wordt op de bet. darm die snaar nog thans in Z.-Nedl. heeft

12 tapperen een ww. dat aldus luidt is nergens opgetekend; wellicht leze men topperen, wat, als frequentatief van toppen, zou kunnen betekenen rondtollen

13 Snaerman de man die de biersnare spant, dus het bier

15 onbeyt wacht, ho!

20 ghezoyen gebrouwen

21 dat zijn mannetje kan staan, dat niet flauw is

[p. 56]

 

Aymy, daer terde ic weder in een kuyle,²²

 

Desen wech zou een mensch ter neder legghen;

 

Maer hoe 't is, ic heb wel hooren zegghen

25

Den wech van Hemelrijc en mach niemant verswaren.²⁵

 

Ou, dats waer, ic moeste eens snaren,²⁶

 

T'is best dat ic eens drincke eer ict vergate.

 

Lijfgaten! of ic nu voor de poort zate,²⁸

 

Zoo zoude ic weten alle de practijcken,²⁹

30

Ic zoude door tsleutelgat ligghen kijcken:

 

Zach icker niet drincken, wat myns gheschiet,

 

Ons Heere en kreech my in Hemelrijc niet.

 

Maer twaer tijt dat ic te gaen begonste.³³

 

Helpe, oft ic nu wijdt terden konste,³⁴

35

Ic zouder zijn eer langhe wijle.

 

My dunct ic ben wel ter halver mijle,

 

Ic meyne ic Hemelrijc schier zal zien.

 

Ou, ghy vrienden, wilter yemant iet ontbien³⁸

 

Aen syne Huysvrouwe oft aen syne maghen,

40

Ic zal de bootschap gheren draghen

 

Aen Sinte Peeter oft aen Sinte Michiel.

 

Byder doot, had ic nu de ziel

 

Van mynen wijve, hoe blijde ic ware,

 

Ic droechse in Hemelrijc met huye met hare!⁴⁴

45

Ic wouse Sinte Peeter hadde ghegrabbelt,⁴⁵

 

Want sy en doet niet danse kijft en knabbelt.⁴⁶

 

En kruyst, en vaent, vloect en notelt,⁴⁷

 

Ic wouse te nobis waer gheschotelt,⁴⁸

22 terde trap

25 verswaren te zwaar vallen

26 snaren de snaar spannen, de biersnaar nl.

28 lijfgaten aarsgaten (?), krachtterm

29 weten te weten komen practijcken manier van doen

33 te gaen begonste op weg ging

34 wijdt terden grote stappen nemen

38 ontbien bestellen, overbrengen

44 met huye met huid

45 Ic wouse S.P. ik wou dat S.P. ze ghegrabbelt meegepakt

46 danse ... knabbelt dan kijven en morren

47 kruyst van kruisen bij het kruis zweren vaent van vanen een vaantje nageven, een heilwens, maar ironisch opgevat (zie WNT XVII, 30 en 36) notelt zanikt, jeremieert (vgl. neutelen, WNT)

48 te nobis in het huis van nobis, de nobiskroeg, d.i. het vagevuur (zie J.J. Mak in Volkskunde 1948, 11 vg.) gheschotelt opgeborgen, weggesloten (vgl. afschotelen, WNT. Suppl.)

[p. 57]

 

Nochtans en drinc ic maer eens ter weke.

50

Nu, wilter yemant me, die spreke.

 

Ic zal hem ghezelschap houden gherne,

 

Ic zal hem vertoeven aen ghene taverne,⁵²

 

Daer zal ic doen een pintken meten.⁵³

 

Ou, dats waer, ic zoude drinckens vergheten!

55

Helpe, darmen, dats edelen traen!⁵⁵

 

Nu wil ic voorts naer Hemelrijc gaen,

 

Ic komer wel ter schoteltijt ic meyne.⁵⁷

 

Wat dou! desen wech valt my herde kleyne,⁵⁸

 

Ic moeter nochtans, al waer hy noch zoo hooghe.

60

Och longheren, had ic nu noch een ooghe

 

Achter myn voorhooft, mocht dat gheschien,

 

Want ic en zals niet half konnen ghezien

 

Met twee ooghen, tisser zoo frisch.⁶³

 

Wadou, ic en zie nieuwers gheenen wisch!⁶⁴

65

Ben ic noch vande taverne verre?

 

Hola, daer valt byna een perre⁶⁶

 

Van boven neder, is dat goet spel?

 

Ha, ic zalder volcken wesen, dat zie ic wel,⁶⁸

 

Ic zach daer een keersse zoo my dochte.

70

Tjan, ic de wel dat ic dit drincken brochte,⁷⁰

 

Ic en zie noch gheen taverne wijt noch breet.

 

Ic meyne tot deser Kermisse luttel volcx geet,

 

Nochtans ic dencke daer is veel wijns,

 

Maer niet voor t' Aken oft Sinte Caryns:⁷⁴

52 vertoeven opwachten ghene taverne die hij nl. in de verte meent te zien

53 meten tappen

55 traen nat, drank

57 schoteltijt etenstijd

58 valt ... kleyne is voor mij erg ongeschikt, ligt mij niet, is moeilijk te begaan voor mij

63 er nl. daar boven, in de hemel frisch schoon

64 wisch krans of bundel groene takken als uithangteken van een wijn-of bierhuis

66 perre pereboom (misschien echter met zinspeling op de bet. ‘hille-bille’ die Kiliaan opgeeft en ook Lambrechts Naembouck)

68 volcken volliken, weldra

70 de deed brochte meebracht

74 niet voor niet boven, niet meer dan t'Aken oft Sinte Carijns men zal hierbij niet aan steden, maar aan herbergen moeten denken Carijns is een verbastering van Quirinus

[p. 58]

75

Daer maectmen eerst de beste ciere,

 

Daer taptmen daechs wel hondert vaten met biere.

 

Hy, desen wech maect my erre // saen.⁷⁷

 

Zoude ic al klappende niet te verre // gaen?

 

Dat mocht ghebeuren wel gheringhe.⁷⁹

80

En oft ic ooc iewers ter zijden ghinghe?

 

Tis best ic hier toeve en gaen wat rusten.

 

Dats waer, ic moest eens drincken oft ic zou verdursten.

 

Aymy, zielgaten! dat is een edel nat!⁸³

 

Wil ic ooc noch opwaerts treden wat?⁸⁴

85

Ja ic in trouwen, ic en ben nu niet verre.

 

Aymy, ic stiet my daer aen een sterre!⁸⁶

 

Daer moet ic by gans bloet af hijghen,

 

Zoudic veel zulcke stooten krijghen,

 

Ic en quamer niet naerder een stroo.

90

Vyanen! daer viel ic byna, hola hoo!⁹⁰

 

Goey, ic wil my gaen te ruste stellen,

 

Hier op dees wolcke daer wil ic my vellen⁹²

 

En netten myn kele, sy is zoo drooghe.

 

Helpe, zoo en zat ic noyt zoo hooghe!

95

Wat zie ic al wonders, my dunct ic droome!

 

Ou, ziet waer ghinder Aken staet en Roome,

 

Keulen, Tricht, Ghent en Dermonde,⁹⁷

 

Parijs, Orliens, heel de werelt int ronde,

 

Ic zie my zelven scheel en losch!⁹⁹

100

Hou, ziet ghinder achter ghenen bosch

 

Daer komt volc met wapenen, wien willen sy erch?¹⁰¹

 

En ziet doch ghinder achter ghenen berch

 

Daer komter noch op ten ander sije.¹⁰³

77 erre boos wrevelig

79 gheringhe spoedig, licht

83 zielgaten een soortgelijke krachtterm als longergaten (zie Mnl. Wdb. en WNT)

84 noch opwaerts verder naar boven

86 stiet tekst stiec

90 Vyanen misschien de naam van een wijnsoort waarbij de dronkaard zweert? (Mnl. Wdb. op viane)

92 vellen neerzetten

97 Tricht Maastricht Dermonde Dendermonde

99 losch synoniem van scheel

101 wien ... erch op wie hebben zij het voorzien

103 komter komen er (nl. soldaten, volk)

[p. 59]

 

Byder doot, dat is haer wederpartije,

105

Helpen darmen, hoe zalmen nu schermutsen,

 

Ic wedde sy en zullen my hier niet blutsen,¹⁰⁶

 

Want ic ben wter peerden voeten ghezeten.¹⁰⁷

 

Wie zal desen strijt winnen, ic wouds wel weten,

 

Daer moeter doot blijven van beyden zijden.

110

Byder doot, sy laten malkander lijden,¹¹⁰

 

Zalmen hier niet vechten? dat doet my failgeren.¹¹¹

 

Gans lijf, sy gaen de dorpen pilleren

 

En forceren de vrouwen, ist quaet behoet,¹¹³

 

En d'ander hebben daer eenen armen bloet,

115

Eenen arbeyder vanden dorpe ghevanghen,

 

Die zullen sy inde palen gaen hanghen¹¹⁶

 

Ende breken hem armen ende beenen;

 

Aylacen, de onnoosele ontgheldent alleenen,

 

Sy verrayen die sy schuldich waren by te staen.¹¹⁹

120

Ou, ziet ghinder loopt eenen Vos met een haen

 

En de vrouwe komt hem naer gheloopen.

 

Loopt, necker, loopt! goy, hy ist ontloopen,¹²²

 

Hy zalder gaen mee verheughen syn kinderen.

 

Onbeyt, wat konnen gene twee klercken verminderen?¹²⁴

125

Sy zijn zeer beswaert met haer condicien;¹²⁵

 

Gans doot, sy verkoopen malkanderen haer beneficien!

 

Daer Simon, daer, helpt sacrelegie den stier af bijten.¹²⁷

 

Ou ziet ghene vrou haren man staen smijten!¹²⁸

 

Ic wou ghyer by waert dat ghyt saecht,

130

Hy staet en ziet al waer hy ghekraecht.¹³⁰

106 blutsen treffen

107 wter peerden voeten uit de weg; vgl. Bredero's Moortje, vs. 2285

110 lijden passeren

111 doet my failgeren is een misrekening voor mij

113 ist quaet behoet als er niet goed wacht gehouden wordt (?)

116 inde palen tussen de palen van de galg

119 verrayen maken ongelukkig, richten te gronde

122 necker drommel; vgl. 168; 196 goy (bij) gode

124 Onbeyt wacht wat ... verminderen wat hebben die twee voor iets onbehoorlijks, minderwaardigs (?) te verhandelen

125 Zij staan er niet best voor wat hun omstandigheden betreft

127 Simon Simon Magus, de vader van de simonie den stier af bijten? mij onbegrijpelijk

128 smijten afranselen

130 ghekraecht gekeeld, gewurgd

[p. 60]

 

Ke, weert u! God gheve u blame en lastere!

 

Ay goey, hy en derf, goey Jan hinnen tastere!¹³²

 

Ghy zout u tot haren tuyten rassen.¹³³

 

Wacharmen, sy doet hem de schotelen wassen,

135

Oft anders saechdy noch vremde kluyten.¹³⁵

 

Hou, ziet my ghenen kasse boeve staen stuyten,¹³⁶

 

God gheve hem ramp in synen quinckele!¹³⁷

 

Hy heeft daer twee tanden van een schimminckele

 

En beenen van peerden met grooter sommen,¹³⁹

140

Hy zeydt tzijn al goede Heylichdommen,

 

Want sy en kennent daer niet, hy spreect al Wals.

 

Siet dien hondt loopen met den pot aenden hals!

 

Die heeft in Vrou vuylens keucken ghekeken¹⁴³

 

En daer heeft hy syn hooft inden pot ghesteken,

145

Zeker dats een zeer vremde kluyte,

 

En syn hooft en kander niet weder uyte;

 

Dits een colacie aerdich en puer,¹⁴⁷

 

En daer loopt hy met den hoofde teghen den muur

 

En hy gaet loopen al waer hy sot.

150

Daer leghet smout met den hutspot,¹⁵⁰

 

Hem dunct hem is dlijf nu verschenen.¹⁵¹

 

Onbeyt, waer loopt gheen volc al henen?

 

Dat moet ic weten, by gans paert!

 

Ou, men leydter twee ter ghalghenwaert.

132 Ay goey ach god en derf durft niet hinnen tastere sukkel, janhen

133 u ... rassen haar flink bij haar vlechten pakken, op haar kop geven

135 saechdy de toeschouwer plaatst zich hier op het standpunt van de vrouw, die tot haar man zegt: anders (als je niet doet wat ik zeg) zou je rare dingen zien gebeuren

136 kasse boeve vent met een kas, een relikwiekas nl. waarmee hij rondtrok om geld in te zamelen (zie WNT op kasboef en kassenaar) stuyten opsnijden, een grote mond opzetten

137 quinckele snater (niet in de wdb.)

139 met grooter sommen bij de vleet

143 Vrou vuylens vgl. Veelderh. Gen. Dicht. 115 volg., waar Vrou vuyla de dienstmaagd van Vrou Laudate is

147 colacie verhaal, anecdote

150 leghet ligt het den hutspot de hele boel

151 hem is dlijf nu verschenen het leven is hem (weer) toegevallen, hij voelt zich als herboren nu hij van de pot bevrijd is (?)

[p. 61]

155

Den eenen ken ic, t'is een ransoeneerder,¹⁵⁵

 

Een boeve, een straet-roover, de meeste pilleerder¹⁵⁶

 

Die hier int lant mach wesen onverholen,¹⁵⁷

 

En den anderen en heeft maer een kese ghestolen,

 

Dats een arme diefte voor allen lien.¹⁵⁹

160

Onbeyt, wat zal ghinder gheschien?

 

Daer komter twee harde zeer ghereden.

 

By der doot, sy hebben den boeve verbeden,¹⁶²

 

Dats groote schaye, by gans rooc!¹⁶³

 

Ke, Heere, bidt voor den anderen ooc,

165

Dat dien armen bloet mach wt verstranghen // zijn.¹⁶⁵

 

Neen, neen, hy moet ghehanghen // zijn

 

Om eenen salighen kese die hy heeft ghestolen.¹⁶⁷

 

Ke, loopt alle den necker bevolen!¹⁶⁸

 

Ghy sterct den boeve in sijn malicie,

170

T'was eens Heeren knecht - daer bleec justicie! -¹⁷⁰

 

Dus gaet hy quijte zonder hindere.

 

Hou, ziet my ghenen molder ghindere¹⁷²

 

Inden sac staen scheppen al waer hy zot!¹⁷³

 

Dats een, dats twee, dats dry, hout hoersesone hot!¹⁷⁴

175

Daer zal uwen coniam int pec om blaken.¹⁷⁵

 

Ontbeyt, wat mach ghenen man daer maken?

 

Tis een Testamenteur van kleynen bederve,¹⁷⁷

 

Hy verkoopt der weesen goet en erve

155 ransoeneerder een die rantsoen, losgeld vraagt, afzetter, chanteur

156 meeste ergste

157 onverholen klaarblijkelijk, zonder twijfel

159 arme armzalige voor allen lien evident

162 verbeden vrijstelling voor hem verkregen

163 by gans rooc zie voor deze nog slechts op één andere plaats gevonden vloek Mnl. Wdb. VI, 1609; zou men niet eer moeten denken aan heilige rook, wierook?

165 wt verstranghen uit de nood, bevrijd van een bitter lot

167 salighen armzalige

168 loop naar de drommel!

170 daer bleec justicie daar bleek nu eens wat die ‘justitie’ te betekenen heeft

172 molder mulder, molenaar

173 inden sac ... scheppen zijn schep in de zak steken, nl. om er graan, dat hij malen moet, voor zichzelf uit te halen

174 hout ... hot stop

175 coniam quoniam, achterste en vandaar lichaam; vgl. vs. 239 (zie voor dit woord Ts. LXIV, 55 en LXV, 75)

177 testamenteur executeur testamentair van kleynen bederve waaraan niet veel te bederven -, die niet veel zaaks is

[p. 62]

 

En Testament sleypt hy onder syn loeye¹⁷⁹

180

En de kinderen gaen achter strate om goeye,

 

Sy en hebben niemandt diese bevrijen.¹⁸¹

 

Ou, ziet my ghinder Huyben staen vrijen¹⁸²

 

Voor Labsoetens venster met synder quenen.¹⁸³

 

Goy, sy hevet ghehoort, daer gaet sy henen

185

En komt ter venster en gheeft hem de hant

 

En hy staet daer buyten en klippertant,

 

Van kouwen meynt hem den sin beswijcken.

 

Ou, ziet my ghenen Munnic gaen strijcken

 

Met dier Vrouwen by avont spaeye!

190

Goy, hy gaetse daer achter bichten, waeye,

 

Hy zalse gaen klopsolveren schier.¹⁹¹

 

Ziet ghenen hoersoen tapper met gheen bier,

 

Godt gheve datmen op syn beenen moet fluyten!¹⁹³

 

Hy ghiet twee ghelten waters in een vat kuyten,¹⁹⁴

195

Godt gheve hem schande en onghevoech!

 

Hout necker, hout, ist noch niet ghenoech?¹⁹⁶

 

Waer ic ons Heere, ic en liets niet gheschien.

 

Help, wat moet ic al wonders zien,

 

Tis wonder hoe ic my kan ghepaeyen.¹⁹⁹

200

Ou, ziet eenen man met eenen kalve ghelaeyen.

 

Waer gaet hy henen? zoo ic versinne²⁰¹

 

Zoo gaet hy tot eens Wethouwers inne:

 

Nu zal hem wel goet recht aenkleven,²⁰³

 

Maer d'ander die niet en hebben te gheven,

179 Testament het testament sleypt ... loeye interpreteert hij volgens zijn wet, zijn wetboek zô dat hij alles in de wacht kan slepen

181 bevrijen beschermen

182 Huyben Huib, Huibert in woordspeling met huiben, uil

183 Labsoetens blijkbaar gevormd uit de stam van labben, kletsen en Soete, een bekende vrouwennaam quenen doedelzak

191 klopsolveren een schertsvorm uit kloppen (vgl. WNT VII, 4350, bet. 3) en absolveren

193 dat men fluiten van zijn beenderen mag maken, m.a.w. dat hij dood mag gaan

194 ghelten maat van vier pinten kuyten kuitbier

196 necker vgl. vs. 122

199 ghepaeyen tevredenstellen, geheel voldoen aan mijn lust (om te zien)

201 zoo ic versinne naar mij dunkt

203 zal het recht aan zijn zijde blijken te zijn

[p. 63]

205

Al hebben sy goet recht, ten baet gheen treuren,

 

Zeer qualijc zal hem syn recht ghebeuren;

 

Christoffel houden sy in grooter weerde.²⁰⁷

 

Ou ziet, daer valt eenen Munnic vanden peerde

 

En synen pels slaet hem over syn hoot,

210

Nu leyt hy achter metter keuckenen bloot,²¹⁰

 

De kinderen staen met hem en ghecken.

 

Ja, hy staet oppe en gaet hem decken,

 

Hy en weet nau waer hy zal onder duycken.

 

Ou beyt, waer gaet gheen vrouwe metter huycken?

215

Goy, tot des rijcmans neffens de tralie!²¹⁵

 

Ziet hy leent haer ghelt op een falie²¹⁶

 

Zonder woecker te gheven na noch voren,²¹⁷

 

Maer brenght sy tghelt niet, de falye blijft verloren.²¹⁸

 

Dats groote vrientschap wiet hoort oft ziet,²¹⁹

220

Dat en is gheen woecker, ke neent toch niet,

 

Maer thien werf anders zonder gabben.²²¹

 

Ou, ziet ghene twee verckens staen slabben,

 

Sy worden op malkanderen erre.²²³

 

Gans doot, daer stooten syt al om verre,

225

Waer zullen sy nu haer stur[t]gat me laven?²²⁵

 

Ou, ziet my ghehen Monic draven

 

Met syn panfier onder syn kappe!²²⁷

 

Ic vergete te drincken met mijnen klappe.²²⁸

 

Hout oppe, ghy en doet niet dan ghy stout.²²⁹

230

Y daer is een ghehout man die een meysken hout.

 

Wist dat u wijf, dat zoudy bekoopen.

207 Christoffel Christofoor, de drager; zijn naam komt voor ter aanduiding van een kruiwagen in fig. zin, iemand die vrienden voorthelpt (vgl. Stoett, n^o 1297)

210 metter keuckenen zie voor deze bet. WNT VII, 2591 en nog Van Stijevoorts Refreinen CCXVII, 9

215 de tralie het hek (van de kerk?)

216 falie wijde mantel zonder mouwen

217 woecker gheven geld op rente geven

218 brenght sy nl. binnen de gestelde tijd

219 vrientschap een daad van vriendschap

221 thien werf anders iets heel anders gabben gekheid maken

223 erre boos

225 sturtgat keelgat

227 panfier l. pansier?

228 klappe geklap, gepraat

229 Dit spreekt de dronkaard tot zichzelf stout stouwt, je stopt het er maar in

[p. 64]

 

Ou, ziet my ghenen Meyer om syn zettinghen loopen²³²

 

Daer hy verkoopt der lieden koeyen en bedden.²³³

 

Tis voor den Heere, maer ic zou wel wedden

235

Het blyfter half eert wt syn handen sprinct.

 

Ou, ziet ghinder zit eenen Advocaat en drinct

 

En raet synder wederpartijen.

 

Zoo manneken, zoo, nemet ghelt van beyde zijen,

 

Daer zal uwen coniam noch om versinghelen.²³⁹

240

Ou ziet ghenen dorpman sijn koren staen minghelen

 

Vol dravicx, vol saets, by gans vacht,²⁴¹

 

Daer mede zal hy betalen syn pacht;

 

Ten waer geen wonder dat hem syn meester stoorde.²⁴³

 

Ou ziet myn Joncvrouwe metten breen boorde,²⁴⁴

245

Sy gaet al pronckende al waert eenen priem,²⁴⁵

 

Wat langher sleyp, wat frisscher riem,²⁴⁶

 

En haer moeder gaet nalicx om broodt.²⁴⁷

 

Ou ziet my ghene twee wijven, byder doot,

 

Die vechten om eenen lollepot.²⁴⁹

250

Zoo toe malkanderen, och Heere God,²⁵⁰

 

Ghy meuchter om lachen dat ghy zout hucken.²⁵¹

 

Byder doot, daer gaet den lollepot onstucken

 

Op malkanderens herssebecken, goy, goy,

 

En daer vlieghen de doecken bey vanden hoy!²⁵⁴

255

Zoo en sach ic myn daghen noyt vremder schollen,²⁵⁵

 

Byder doot, tzijn twee gheschoren bollen,²⁵⁶

232 zettinghen belastingen die hij moet innen

233 Daer hy de tekst heeft Daer/ daer

239 coniam vgl. vs. 175 versinghelen verzengd worden

241 saets onkruidzaden

243 hem ... stoorde boos werd

244 breen boorde een brede geborduurde rand aan haar kleed

245 priem met betr. tot een persoon is priem alleen bekend als schimpnaam (schele priem, norspriem, smeerpriem; zie WNT XII, 4116)

246 wat frisscher riem wat een mooie gordel

247 moet bijna bedelen om haar onderhoud

249 lollepot vuurtest

250 Zoo toe wsch. niet te verbinden met vechten, maar als aanhitsing op te vatten

251 hucken in de knieën doorzakken

254 hoy hoofd

255 schollen hier genoemd als voorbeeld van iets glads en kaals (in verband met het volgende vers), of l. wellicht schrollen kuren, grillen?

256 tzijn twee gheschoren bollen zij hebben allebei een kaal hoofd (nl. geschoren, zoals men bij zotten te doen placht; zie WNT IV, 937)

[p. 65]

 

Ic moeter om lachen dat ic zou roncken.

 

Wadou, ic en hebbe in langhen niet ghedroncken,

 

Ghiet oppe, ic en doe niet dan ic stuyte.²⁵⁹

260

Wat zal ic nu zegghen, myn bier is uute²⁶⁰

 

En noch en kan ic gheen taverne bespien!

 

Helpe, wat moet ic al wonders zien!

 

Ja, Heer Domine, ja, wie zoude u dat optijghen?²⁶³

 

Ic ziet wel, maer ic wilt nu swijghen,

265

Want ic en hebbe niet meer te buysen.²⁶⁵

 

Aygoy, ic wil nu gaen van hier verhuysen

 

En vullen myn bierpot, dat meenic.

 

Wil ic voorts naer Hemelrijc? ke neen ic!²⁶⁸

 

Kom icker naerder, dat gheeft my wonder²⁶⁹

270

Oft ic ontmoete den blauwen donder,²⁷⁰

 

Een stalkeerse, oft een sterre metten steerte.²⁷¹

 

Ic en komer niet, tis quaet gheveerte,

 

My splete van dorste liever myn biersnare.²⁷³

 

Ic wou ic weder daer beneden ware

275

Inden Kruyswaghen oft inde Krauwels.²⁷⁵

 

Al quame my halen Sinte Pauwels,

 

Ic en quamer niet naerder dan hier.²⁷⁷

 

Adieu, ons Heere, drinct zelve u bier,

 

Ic wil gaen beneden by myn ghezellen,

280

Dien wil ic vanden Biersteker gaen vertellen.

 

Ic gheloove hy zal noch slaghen ghenieten,

 

Men zal hem leeren water int bier ghieten!

 

Dat zal hem ghebeuren, by gans paert!

 

Adieu, ic gae ter herberghenwaert.

 

Niet meer zoo Crul.

259 stuyte hikken?

260 uute op

263 optijghen aanrekenen (nl. al het verkeerde dat hij gezien heeft? of doelt het op zijn teleurstelling dat hij nog geen ‘taverne’ ziet?)

265 buysen drinken

268 voorts verder

269 dat gheeft my wonder wie weet

270 den blauwen donder een grappige (volksetymologische?) omkering van donderblouw, donderslag

271 stalkeerse dwaallicht gheveerte zowel de bet. tocht als gezelschap zou hier passen

273 biersnare vgl. 11

275 Kruyswaghen, Krauwels blijkbaar namen van herbergen

277 naerder dichter bij.