Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Korte arabesken (1990)

Informatie terzijde

Titelpagina van Korte arabesken
Afbeelding van Korte arabeskenToon afbeelding van titelpagina van Korte arabesken

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.15 MB)

XML (0.50 MB)

tekstbestand






Editeurs

Oege Dijkstra

Karel Reijnders

M. Stapert-Eggen

H.T.M. van Vliet



Genre

proza

Subgenre

verhalen


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Korte arabesken

(1990)–Louis Couperus–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige
[pagina 249]
[p. 249]

Verantwoording

[pagina 251]
[p. 251]

Begin mei 1910 vroeg Couperus aan zijn uitgever L.J. Veen: ‘Is er geen minder gewichtig, dus luchtiger, en misschien ook goedkooper formaat te vinden, om in den vervolge mijn courantenfeuilletons na te drukken. Zoodat ik gemakkelijker die feuilletons, b.v. twee maal in het jaar, kan liquideeren in een bundel, gemakkelijk te koopen, laat mij rond-uit zeggen als spoorweglektuur? Ik zie in het buitenland soms zulke bundeltjes, netjes en goedkoop, aan de kiosken liggen.’Ga naar voetnoot1 Veen antwoordde pas op 22 juni: ‘Ik zit er wel een beetje over in hoe dit vraagstuk op te lossen. Spoorweglectuur is hier in Holland iets anders en bovendien niet zoo groot debiet dat daar alleen op een oplage kan worden gerekend. Trouwens wanneer ik daarmee kom dan zou toch de boekhandel niet zooveel koopen dat het de kosten goed zou maken en zou ik nog veel beter de bundels kunnen maken op den gewonen prijs, desnoods met een overdruk op kleiner papier die dan goedkoop kon worden gegeven. Neen, mij komt het volgende voor jou het meest voordeelige voor. Gij tracht [...] die bundels te geven door de Wereldbibliotheek [...]. De Wereldbibliotheek zal m i gaarne dergelijke bundels willen geven (en betaalt gewoonlijk heel goed) en heeft hij door de massa's abonnees direct het debiet, terwijl ik dat aantal aan den boekhandel geregeld zou moeten aanbieden en lang zooveel niet [zou] verkoopen.’Ga naar voetnoot2

Veen verwees Couperus naar de Maatschappij ter Verspreiding van Goede en Goedkoope Lectuur te Amsterdam, meestal kort-

[pagina 252]
[p. 252]

weg aangeduid met de naam van haar grootste en bekendste serie: de ‘Wereldbibliotheek’. Deze uitgeverij was in 1905 door Lion Simons naar Engels voorbeeld opgericht. Zij beoogde door de uitgave van goede boeken tegen een lage prijs een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van een groot publiek. De Wereldbibliotheek werkte met een abonnementenstelsel. De abonnees kregen de boeken tegen een gereduceerde prijs, terwijl de uitgever bij voorbaat verzekerd was van een bepaalde afzet.

Couperus had naar zijn zeggen zelf ook wel eens gedacht aan de Wereldbibliotheek. Maar hij had Veen niet voor het hoofd willen stoten. Bovendien wist hij niets af van het systeem van de Wereldbibliotheek: ‘Is de Wereldbibliotheek niet van Simons?? Dien ken ik heel goed, maar juist daarom wilde ik er niet over schrijven, voór ik alles goed weet. Licht mij eens even in, en geef mij adres op, waaraan ik schrijven kan. Dan zal ik eens zien of dat wat geeft.’Ga naar voetnoot3 Veen gaf het adres op van Simons en voegde eraan toe: ‘Het lijkt mij practisch dat hij die bundels geeft, hij kan er meer dan één per jaar geven [...].’Ga naar voetnoot4

In januari 1911 sloot Couperus een contract met de Maatschappij ter Verspreiding van Goede en Goedkoope Lectuur voor de uitgave van ‘een bundel Korte Arabesken (schetsen en verhalen)’.Ga naar voetnoot5 De feuilletons en verhalen waren eerder gepubliceerd in Het vaderland en Groot Nederland. Couperus ontving als honorarium ƒ850,-. De bundel Korte arabesken verscheen in maart 1911. Tot een geregelde uitgave van Couperus' feuilletons en korte verhalen door de Wereldbibliotheek kwam het echter niet. Reeds in februari 1911 constateerde Veen dat de Wereldbibliotheek blijkbaar ook niet gewonnen was voor Couperus' plan en de bundel ging uitgeven precies zoals Veen zou hebben gedaan: ‘[...]

[pagina 253]
[p. 253]

n m tamelijk duur, dus niet zooals je mij schreef dat gij gaarne had.’Ga naar voetnoot6

Bronnen

Voorzover ons bekend, zijn van de verhalen in Korte arabesken de volgende door de auteur geautoriseerde bronnen overgeleverd:

A. voorpublikaties in tijdschriften:

‘Bébert le Boucher en André le Pêcheur’. Groot Nederland 8 (1910). Dl. i [juni], p. 694-714.

‘Romantiesch avontuur’. Groot Nederland 8 (1910). Dl. ii [augustus], p. 137-152.

‘De ring en de prins’. Groot Nederland 8 (1910). Dl. ii [oktober], p. 361-375.

‘De oude Trofime’. Groot Nederland 8 (1910). Dl. ii [oktober], p. 376-387.

‘De man in huis’. Groot Nederland 8 (1910). Dl. ii [december], p. 617-626.

‘Het verbeelde leven’ onder de titel ‘Legenden van de Blauwe Kust viii’. Het vaderland 12 maart 1910, Eerste Avondblad A, p. 1.

‘Van een millioen, dat Rockfeller zoû kunnen verliezen’ onder de titel ‘Legenden van de Blauwe Kust ix’. Het vaderland 19 maart 1910, Eerste Avondblad A, p. 1.

‘Over der menschheid kinderlijkheid’ onder de titel ‘Legenden van de Blauwe Kust x’. Het vaderland 26 maart 1910, Eerste Avondblad A, p. 1.

‘Avond in casino’ onder de titel ‘Legenden van de Blauwe Kust xi’. Het vaderland 2 april 1910, Eerste Avondblad A, p. 1.

‘Boomen van weemoed en smart’ onder de titel ‘Legenden van de Blauwe Kust xii’. Het vaderland 9 april 1910, Eerste Avondblad A, p. 1.

‘Verzamelingen’ onder de titel ‘Legenden van de Blauwe Kust xiii’. Het vaderland 16 april 1910, Eerste Avondblad A, p. 1.

[pagina 254]
[p. 254]

‘Tragiesch diner’ onder de titel ‘Legenden van de Blauwe Kust xiv’. Het vaderland 23 april 1910, Eerste Avondblad A, p. 1.

‘Morgenwandeling’ onder de titel ‘Legenden van de Blauwe Kust xv’.Ga naar voetnoot7 Het vaderland 30 april 1910, Eerste Avondblad A, p. 1-2.

‘Wonen in het buitenland’ onder de titel ‘Legenden van de Blauwe Kust xvi’. Het vaderland 7 mei 1910, Eerste Avondblad A, p. 1-2.

‘Aviatie-week’ onder de titel ‘Legenden van de Blauwe Kust xvii’. Het vaderland 14 mei 1910, Eerste Avondblad A, p. 1.

‘Een vervelende morgen’. Het vaderland 21 mei 1910, Eerste Avondblad A, p. 1-2.

‘Imperia’. Het vaderland 28 mei 1910, Eerste Avondblad A, p. 1-2.

‘Salvatore’. Het vaderland 4 juni 1910, Eerste Avondblad A, p. 1-2.

‘Een interview’. Het vaderland 18 juni 1910, Eerste Avondblad A, p. 1-2.

‘Begeertes naar kleine wijsheden 1 en 11’. Het vaderland 25 juni 1910, Eerste Avondblad A, p. 1; 2 juli 1910, Eerste Avondblad A, p. 1.Ga naar voetnoot8

‘Onder de olijven’. Het vaderland 9 juli 1910, Eerste Avondblad A, p. 1.

‘De laatste libel’. Het vaderland 16 juli 1910, Eerste Avondblad A, p. 1.

‘“Il mago”’. Het vaderland 23 juli 1910, Eerste Avondblad A, p. 1-2.

‘Weêr eens Imperia’. Het vaderland 6 augustus 1910, Eerste Avondblad A, p. 1-2.

‘Bladen uit mijn dagboek i-iii’. Het vaderland 13 augustus 1910, Eerste Avondblad A, p. 1-2; 20 augustus 1910, Eerste Avondblad A, p. 1-2; 27 augustus 1910, Eerste Avondblad A, p. 1-2.

B. een uitgave in boekvorm: Louis Couperus: Korte arabesken.

[pagina 255]
[p. 255]

Amsterdam, Maatschappij voor Goede en Goedkoope Lectuur, [maart] 1911.Ga naar voetnoot9

Volgens het contract moest Couperus de kopij van de bundel vóór 1 december 1910 inleveren en vervolgens de drukproeven ‘telkens na ontvangst met bekwamen spoed [...] corrigeeren en terugzenden.’ Weliswaar is er geen correspondentie tussen Couperus en de Wereldbibliotheek over de produktie van Korte arabesken overgeleverd, maar het staat vast dat de tijdschriftpublikaties van de feuilletons en verhalen als kopij hebben gediend voor de boekuitgave. Een aantal zetfouten komt zowel in Het vaderland en Groot Nederland als in de boekuitgave voor. Deze fouten moeten uit de krant en Groot Nederland zijn overgenomen en door Couperus over het hoofd zijn gezien. Bovendien had Couperus de gewoonte de nummers van Het vaderland zorgvuldig te bewaren en ze bij bundeling van de feuilletons als kopij naar de uitgever te sturen.Ga naar voetnoot10

Couperus heeft zelf de proeven van de boekuitgave gecorrigeerd, want de volgorde van de verhalen, de toegevoegde titels en de talrijke wijzigingen in de tekst van de bundel ten opzichte van de tijdschriftversies kunnen onmogelijk aan de zetter of de corrector van de drukkerij (of van de uitgeverij) worden toegeschreven. Couperus had trouwens de gewoonte de proeven van de voorpublikaties en van de eerste druk van zijn boeken zelf te corrigeren. Er zijn geen aanwijzingen dat hij voor de eerste druk van Korte arabesken van deze gewoonte is afgeweken.

Er zijn van de eerste druk van Korte arabesken twee (titel)uitgaven verschenen die alleen verschillen in voorwerk en papier. Volgens het contract was de oplage 4500 exemplaren: 3000 exempla-

[pagina 256]
[p. 256]

ren in de serie Nederlandsche Bibliotheek en 1500 exemplaren in de serie Nieuwe Romans.Ga naar voetnoot11 De eerstgenoemde exemplaren zijn gedrukt op enigszins ruw, goedkoop papier. Ze zijn gemakkelijk te herkennen aan het getekende voorwerk dat voor boeken in de serie Nederlandsche Bibliotheek werd gebruikt. Het jaar van verschijnen ontbreekt. De andere exemplaren zijn gedrukt op gladder papier. In het impressum is het jaartal 1911 vermeld.

Voorzover we hebben kunnen nagaan, zijn er geen tekstuele verschillen tussen de exemplaren van de twee uitgaven van de eerste druk. Alleen is tijdens het drukken op drie plaatsen een perscorruptie ontstaan.Ga naar voetnoot12

Tekstkeuze

Voor deze uitgave van Korte arabesken is de eerste en enige tijdens Couperus' leven verschenen druk als basistekst gekozen: hij vertegenwoordigt de laatste door de auteur actief geautoriseerde versie. Couperus heeft de kopij ervan geleverd en de proeven ervan zelf gecorrigeerd. Voor de tekstsamenstelling is gebruik gemaakt van het exemplaar van de eerste druk dat zich bevindt in het Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum te Den Haag.Ga naar voetnoot13

[pagina 257]
[p. 257]

Correcties

In de tekst van deze uitgave zijn, mede op grond van een woord-voor-woord vergelijking van de tijdschriftversies van de verhalen in Korte arabesken met die van de eerste druk, de hieronder volgende correcties aangebracht. Na het paginacijfer en het regelnummer wordt eerst de verbeterde lezing gegeven; na de ‘Duitse komma’ (/) volgt de oorspronkelijke, foutieve lezing. De laatste is voorzien van een asterisk (*) als zij ook in de tijdschriftversie voorkomt.Ga naar voetnoot14

12,3 Garibaldi/Garbaldi
12,21 Lucien;/Lucien:
13,9-11 kalfs-oestertje.
  - Dat weet ik niet, zegt Bebért; maar hij is terug.
  - En/kalfs-oestertje.
  - En
14,4 nieuwsgierig/nieuswgierig
14,31 treedt/keert
18,24 bijouterie-schat/byouterie-schat
19,26 kennissen/kenissen
23,26 Neen!/Neen

[pagina 258]
[p. 258]

24,34 schouders/schouder
24,35 vriendschapsgebaar/vrienschapsgebaar
25,7 bouillabaisse/bouillabaise
28,29 Leeuw!/Leeuw -!
28,30 blij!/blij -!
34,27 waar!/waar -!
35,3 nieuwsgierig/nieuwgierig
35,30 Een/en
35,32 Santo-Spartaco/Santo Spartaco*
39,16/17 fouilleerde hij mij, en zij vonden/fouilleerden zij mij, en vonden
39,17 met/en
39,24 geval/gevàl
41,26/27 kunnen halen/halen
42,12 weêr/weer
48,25 verschrikkelijken/verschikkelijken
49,3 bloem/bloei
49,24 geur,/geur
50,7 aandachtig/aadachtig
50,20 vingers,/vingers -,
54,4 zeiden/zeide*
54,11 Atillio/Atillo
56,14 bijoutiers/byoutiers*
58,5 mager?/mager -?
59,3 soirée/soireé
59,28 wendt/wend
60,2 garçon-de-café/garon-de-café
61,4 heb?/heb -?
62,20 Noodlot.../Noodlot -..
65,4 ouden prachtboom,.../ouden, prachtboom..
66,4 raccommode/raccomode
66,5 raccommode/raccomode
66,5/6 bijoux/byoux
66,6 raccommode/raccomode
66,6/7 raccommode/raccomode

[pagina 259]
[p. 259]

66,7 raccommode/raccomode
66,10 onomstootelijke/omomstootelijke
66,10 verkondigt/verkondigd
66,18 raccommodel/raccomode!
66,18 raccommode le/raccomode le
67,1 raccommode/raccomode
67,1 bijoux/byoux
67,1/2 antiquités/antiquité's
69,9 Trofime.../Trofime,....
70,7 hiërarchie/hiërachie
70,23 mengseltje/mengelseltje
73,15 vervolgt/vervolgde
74,34 opgerezen./opgerezen,
76,7 Waarom?/Waarom -?*
80,15 è/é
82,27 laten.../laten -..
83,12 Maddalena/Maddelena
83,13 macaroni/maccaroni
90,2 schilderen./schilderen
91,14 bedriegt./bedriegt
92,25 háar/hâar*
94,9 Legende/legende
96,35 ideeën/ideëen
98,22 waard';/waard; (waard...' v)
101,19 zomermodes...)/zomermodes....).
104,3 onverschilligheid in,/onverschilligheid, in*
104,30 sérieux/serieux
107,4 Théodore/Theodore
107,11 Théodore/Theodore
108,4 ik.)/ik)
108,8 Théodore/Theodore
108,16 Théodore/Theodore
110,20 naaistertjes,/naaistertjes
110,22/23 gedistingeerd/gedinstingeerd
110,30/31 gedésoeuvreerde/gedésoeuveerde

[pagina 260]
[p. 260]

112,31 onder in/onder
113,27 neêr gaande/nêer gaande*
115,23 wij/zij (ze v)
117,7/8 waarmeê/waarmêe
117,25 oleae/oleoe*
121,17/18 kennissen/kenissen
123,31 en effigie/en effigie*
124,5 kwijnend/kwijnend,
125,12 onze ‘mannen/‘onze mannen
127,20 b.v./b.v.
128,4/5 overschrijd/overschrijdt*
129,1 heeft./heeft,*
130,11 milieu's)./milieu's.)
137,31 knieën/knieëen
138,2 Gelukkig,/Gelukkig
138,11 kussens.)/kussens).*
142,21 gevalle/gevallen
144,16/17 Petit-Niçois/Petit-Nicois
145,11 Witwe/Wittwe*
151,32 Olieslagers/Olieslager
151,32/33 Blériot/Bleriot*
151,33 de ‘Blériot’/‘de Blériot’*
159,28 geïllustreerde/geïllusteerde*
164,22/23 gegaan.../gegaan - ....
168,21 poëet/poeët
173,29 Ja/‘Ja*
176,16 misschien/misschein
177,3 poetst/poest
177,27 uitgestreken/uitgestreken,
181,7 het geschreven/het gescheven
184,29 zoû/zoù
189,28 ondervindt/ondervind
191,3 waard/waarde*
191,21 overschatten/overschattten
194,25 Den Haag/den Haag

[pagina 261]
[p. 261]

195,1 Horatii/Horatiï*
195,17 Iuppiter/Juppiter*
195,19 brevi/breve*
195,20 reseces./reseces,
195,20 loquimur,/oquimur
196,2 vindt/vind*
196,7 dagh/dag*
197,21 druivewaas/duivewaas
199,14 groote-wegenheggen/groote wegenheggen
209,33 hand./hand
212,18 monniken/monnikken
212,33 alleeën/alleëen
214,9 roerlooze/roerloooze
214,9 ‘Mago’/‘mago’
216,35/217,1 niettegenstaande/niettegestaande
218,8 behoede/behoedde
219,26 neuriën/neurieën*
221,14 dat/dát
224,33 meê/mêe
225,29 Niçois/Nicois
226,27/28 grijzen-en-witten/grijzen-en witten
227,8 weêr/wêer
227,10 sympathiek/sympatiek
227,12 cypressen-alleeën/cypressen-aleëen*
228,27 roze/rozen
229,7 mlle./mlle..
233,27 - Ik/Ik
233,28 verblijf/verbijf
240,21 een vrees/een

Varianten

De eerste druk van Korte arabesken vertoont ten opzichte van de tijdschriftpublikaties van de verhalen de hieronder volgende woordvarianten. Na het paginacijfer en het regelnummer wordt

[pagina 262]
[p. 262]

eerst de lezing van de eerste druk gegeven; na het ‘ontstaan-uit-teken’ (<) volgt de vroegere tijdschriftversie.

8,30 ik een < ik
9,27 het uit < uit
9,30 uitwendig < inwendig
10,12 zware < zware roode
11,17 of zoo < en zoo
12,7 zwart < zwaar
13,22 stortregenen zal < stortregent
13,25 deur < achterdeur
13,32 geen < en geen
16,3 meer. Ze < meer. Ik verdien niets meer. Ze
18,4 heeft hij < hij heeft
19,13 smart van < smart
19,23 verpletterde < verplettert
21,23 verontrust < ongerust
22,7 het doen < doen
22,29/30 je er tevens meê < je tevens er door
25,23 gewerkt < verwerkt
26,5 borst < borsten
26,10 zoo < alles zoo
27,3 wegen < zijn
27,13/14 ook.
  - Vooruit < ook.
  Ik kijk, mijn oogen puilen.
  - Vooruit
29,7 hem < voor hem
29,20 mij op < mij
29,21 Bébert op < Bébert
31,29 weêrszijde < weêrszijden
31,29 eenvoudige < eenvoudigere
31,34 iedereen. Voor < iedereen. De Villa, vooral des avonds, rendez-vous voor iedereen. Voor
32,1 weêrszijde < weêrszijden
32,18 met je < met de

[pagina 263]
[p. 263]

33,16 kwamen < waren
34,6 dan < nog dan
35,6 áangeeft < het áangeeft
35,35 meê gaan, zeide ik; < meêgaan
36,1 reeds van < van
37,8 deur < poort
37,16 een langen < langen
37,27 een < de
39,15 woedend tot hem, razend, dat < uit de hoogte tot hem, dat
39,26 of liever < of wilt ge liever
39,34 dusdanige < zoodanige
40,11 waar < waar nog
40,23 morgen < dag
41,13 voetzolen < zolen
41,13 op < op de
42,31 zien < bloot
43,12 achttien < achttien jaar
43,33 een < er eén
43,34 mij een explikatie < een explicatie
44,15 het < dit
44,31 dan < dan de
45,12 aan mijn lot over < over aan mijn lot
45,21 die < de
48,19 eer mij < mij eer
48,20 sleepende < meêsleepende
49,10/11 aangeboden < geboden
49,14 aan < aan den
50,26 intenser < nòg intenser
50,27 Zoo dat < Zóo intens, dat
51,15 ons om < ons
51,29 hij ook < ook hij
52,5 den < een
52,10 duizelend snel < snel duizelend
54,16 hem daarna < daarna hem

[pagina 264]
[p. 264]

54,23 vertrouwden < vertrouwbaren
54,28/29 kunnen worden aangetroffen < kunnen getroffen worden
55,5 te Nice < in Nice
55,8 nickel < van nickel
55,31 koetsiers < koetsier
58,20 op een < een
59,20 zie < zie ik
61,32 nooit < ooit
63,13 de prins < prins
63,17 weêr < meer
63,18 gestolen heb < heb gestolen
63,23/24 gestolen kon < kon gestolen
64,3 zomer van < een zomer van
64,7 voor in mijn hof prijken < vóor mijn hof oprijzen
64,13 en roeping < en zijn roeping
64,16 rozen < dolle rozen
64,24 knip < knijp
64,26/27 maar weêr < weêr
65,5 allen < gauw
65,9 goedigen < jeugdigen
65,13 me, en < me;
65,18/19 pik-zwartje < pik-zwarte
65,19 grijs-witje < grijs-witte
65,27 wanneer < als
66,21 haar ook < haar
66,23/24 moeders < hun moeders
66,24 maat < rythme
67,14/15 vierkante, zwart verniste < vierkante zware
68,1/2 zorgzaam < zorgvuldig
68,31 grijpt < grijpt dus
68,31 zorgvuldig < zorgzaam
69,5 bloeien < rondom mij bloeien
69,11 deed storten < neerstortte
69,26 of treurig < en treurig

[pagina 265]
[p. 265]

69,32 die < ze
70,9 nu < dan
70,21 ontbladeren < uitbladeren
70,34 over < op
71,17 mij heen < mij
71,30 dunne, altijd in < anders altijd in
72,35 in lange < met lange
73,26 naar haar appel < in den spiegel
74,7 mijn < het
74,27 na met < met
75,10 zich < even
75,14 hem daar < hem dan
78,6 toch < nu
78,10 herhaalde < hernam
78,30 opslaan < op te slaan
79,6 te vragen < vragen
81,25/26 niets meer < niets
81,31 voor u is < is voor u
81,35 had < deed
82,10 als of < of
82,13 en zij zeide < zij zeide
82,15 van < van 'n
83,4/5 in huis < in
83,22 mij en hij < mij en
83,25 mijn moeder < moeder
83,26 lief heb < liefhad
83,27 en greep < en zij greep
84,4 in de sombere < in sombere
84,26 een < als een
85,18 een < meer dan een
86,12 door < eerst door
86,13 zoo als < zoo
86,17 op < over
86,22 luid < luid uit
87,6 het je < je het

[pagina 266]
[p. 266]

87,7-9 verteld?
  - Neen... zeide ik.
  Hij < verteld?
  Hij
88,2 Ditmaal < Maar ditmaal
89,12 en ik zoû < ik zoû
89,19 ik < ik hem
91,3 terug < terug te
91,27 rijk < chic
91,34 met mij alleen < alleen met mij
95,23/24 te laten antwoorden < te antwoorden
96,26 ander gelegenheid < ander - mijn oom is kwik - gelegenheid
96,32 is < zijt
98,1 der < van het millioen der
99,16 tot < als
105,7 amandelboomen, net als < amandelboomen, die blank en roze neêrsneeuwden, net als
107,12 goed < heel goed
109,25 ook zoo < zoo ook
110,3 lachen, praten < praten, lachen
112,1 het < dat
112,9 en < en de
112,23 veel lichter < lichter
113,2 beladen < en beladen
113,3 heeft < met
113,35 meer, zoo als in < meer als in
115,6 hij wil < wil
119,26 van een < een
120,11 die < mijn
120,14 gepoogd heb < heb gepoogd
120,22 niet < ook niet
121,14 of < en
122,17 Onze-Lieve-Heer < Onze-Lieve-Heertje
122,31 aanleggen kan < kan aanleggen

[pagina 267]
[p. 267]

123,7 heeft u < heeft u dan
124,32/33 verzameling < verzamelingen
125,9 ons < ons in
126,8 over mij werd < werd over mij
131,7 snobisme! O < snobisme! O Fransche artistieke aanstellerij! O
132,11 hare < om hare
132,12 uit te < te
133,7 met de < met
133,24 niet heel < heel
133,28 iets < er iets
134,13 het al < het
134,17 aan < op
135,5 maar < maar eens
136,30 al zoo laat < zoo laat al
136,33 zak < vak
137,11 verbonden hoofd < hoofd verbonden
137,31 is geslagen < geslagen is
141,32 raden < dan raden
144,5 generalizeer... Maar < generalizeer, hoor: er zijn spilzieke en milde Fransche mannen en vrouwen. Ik generalizeer. Maar
145,10 heb de < heb het
149,11 publiek van < publiek, dat publiek van
150,6 zal zijn < zijn zal
151,1 is, zweeft < is, zweeft de libel omhoog, en zweeft
153,19 spreek < spreek u
154,1 zweeft < zeeft
154,24 van elektriciteit, van assurantie < elektriciteit, assurantie
155,6 het < het leven
156,14/15 niet ongewaardeerd < ongewaardeerd
156,17 die kille < deze kille
156,19 wandelen? Neen < wandelen? Samen met mijn verveling? Neen

[pagina 268]
[p. 268]

156,23/24 naar menschelijke < menschelijke
157,22 wil < het wil
159,30 waar < want
169,3 is zoo ruw... Hij < is zoo ruw, o zoo ruw.... Hij
171,1 moord < misdaad
173,5 en over < en
173,21 voor < om
174,3 zeker < zeer zeker
174,20 zijn meester dan < dan zijn meester
174,29 Signore < de signore
174,33 daarom < juist daarom
175,5 toch < toch wel
175,8 signorino < den signorino
175,12 hém niet < hèm niet meer
175,22 diens < van dien
175,28 mij < mij wel
176,23 àl < wel eens àl
177,28 mij wat < wat
177,31 vest < een vest
177,31 in kleur < in de kleur
178,10 mij < mij dan
178,20 dat de signore niet graag heeft < de signore heeft niet graag
178,33/34 lezen zal < zal lezen
180,6 had, zeide < had, en ik bekende doodmoê te zijn, zeide
185,6 ook < ook wel
185,14 me het < het me
188,11 maar < en
189,11 te dartel < dartel
189,19/20 kunnen maken van ons leven < kunnen van ons leven maken
192,7 zijn, en dat < zijn, dat
192,22 en zuster, < of zuster,
192,24 gij < u

[pagina 269]
[p. 269]

194,6 zoo vreeslijk < vreeslijk
194,18 je < ik
196,28 dag, neem < dag, en genièt dan van den dag, neem
197,28 wij allen < wij
199,18 zoo een < zoo
205,21 bergstroom. De < bergstroom en de
206,17 eens < in eens
207,26 slanke < lange
208,13 als < net
209,2 Er < En
209,18 dat < dit
209,23 vingers strekken < hand strekt
210,15 den zonnestraal ook < ook den zonnestraal
211,5 aan geeft < heeft
211,24 genomen worden < worden genomen
212,3 op < op de
212,15 onder < bij
213,24 daar < er
214,24 antwoordde hij en zeide < antwoordde en zeide hij
214,31 ware, en < ware,
215,35 wat < als
216,12 was < werd
216,18 stond < ook stond
216,29 ik < en ik
217,4 antwoordde < zeide
217,10 hecht je < je hècht
217,34 zong < hij zong
218,4 landlooper, een < landlooper en een
221,31 te maken < maken
222,7 dwingt me < dwingt
223,27 je in den tuin ziet < ik in den tuin zie
224,3 vreeslijk! Hoe < vreeslijk! Hoe diep, hoe èng, hoe vreeslijk! Hoe
225,13 het héel mal van je < je héel mal
225,20 zes mannen hebben < hebben zes mannen

[pagina 270]
[p. 270]

225,32 twee < beide
226,11 weêr < al weêr
226,12 weêr < nu weêr
228,23 heerlijk en ruim < heerlijk ruim
228,26 ik heb den tuin nooit zòo < zóo heb ik den túin nóoit
231,8 groote < de groote
231,19 en < of
231,27 weêr hier < hier weêr
231,30 die < dat
232,1 nooit < toch nooit
232,29 echter niet < niet
233,26 Sesto < florence
233,27 zegt < zegt mij
235,1 oud < verweekt, oud
235,10 in de < van de
235,16 opgemaakt < zijn opgemaakt
236,20 en waar < waar tusschen
237,5 treden < trede
237,19/20 wij allen < wij het allen
237,33 in < van
238,3 tastbaar < kostbaar
238,4 leven, dat < leven: deel van het gewone leven, dat
238,25 ziet, en al niet hoort < ziet en niet hoort
239,3 fel < stil
239,16 zij < en zij
239,19 heel < heel erg
239,23 de vogels < vogels
239,23/24 de krekels < krekels
242,9 het < dat
242,17 op de < op
243,16 haar heen < haar
245,3 was het < was het het
245,25 harer < van hare

[pagina 271]
[p. 271]

Afbrekingstekens

In deze uitgave van Korte arabesken moeten de volgende afbrekingstekens als een koppelteken gelezen worden:

48,9 natuurlijk-
53,24 familie-
56,12 Grand-
57,1 Grand-
57,7 Hunt-
57,22 Gros-
57,24 Gros-
57,32 Petit-
58,17 Gros-
64,23 magnolia-
65,18 pik-
71,32 ge-
77,8 Renaissance-
116,19 citroenboom-
122,10 Lieve-
144,14 franc-
144,16 Petit-
159,15 gala-
163,2 de-
163,31 Nischnji-
168,25 faits-
170,22 chauffage-
173,32 zwart-
182,5 roman-
191,9 lente-
195,2 Duitsche-
201,23 zee-
226,27 en-

* Voor de bibliografische gegevens werd onder meer gebruik gemaakt van het Bibliografisch Repertorium Louis Couperus, een door zwo gesubsidieerd project, onder redactie van G. Borgers, E. Braches, K. Reijnders, uitgevoerd door Marijke Stapert-Eggen.

Zie voor de editieprincipes van de Volledige Werken Louis Couperus: Algemene verantwoording van de Volledige Werken Louis Couperus. Utrecht/Antwerpen, 1987. De editieprincipes zijn vastgesteld door Ernst Braches, Jan Fontijn, Karel Reijnders, Marijke Stapert-Eggen en H.T.M, van Vliet.

voetnoot1
Louis Couperus en L.J. Veen: Bloemlezing uit hun correspondentie. Ed. H.T.M. van Vliet. Utrecht/Antwerpen, [1987]. p. 122.
voetnoot2
Louis Couperus en L.J. Veen: Bloemlezing uit hun correspondentie, p. 122-123.
voetnoot3
Louis Couperus en L.J. Veen: Bloemlezing uit hun correspondentie, p. 123. Couperus had tijdens zijn bezoek aan Londen in 1898 met Simons kennisgemaakt. (Vgl. F.L. Bastet: Louis Couperus; Een biografie. Amsterdam, 1987. p. 209.)
voetnoot4
Louis Couperus en L.J. Veen: Bloemlezing uit hun correspondentie, p. 125.
voetnoot5
Een exemplaar van dit contract bevindt zich in de Couperus-collectie van het Letterkundig Museum.
voetnoot6
Louis Couperus en L.J. Veen: Bloemlezing uit hun correspondentie, p. 126.

voetnoot7
De titel van dit verhaal luidt in de inhoudsopgave van de eerste druk van Korte arabesken: ‘Morgenwandeling naar Eze’.
voetnoot8
Een ‘Verbetering’ bij ‘Begeertes naar kleine wijsheden ii’ is afgedrukt onder het feuilleton ‘Onder de olijven’ in Het vaderland van 9 juli 1910.
voetnoot9
In de tweede druk van de bundel die na de dood van Couperus is verschenen, is een woord vooraf van Simons opgenomen onder de titel ‘Ter herinnering; Bij het verschijnen van den herdruk der “Korte arabesken”’. Simons geeft hierin een korte karakteristiek van de auteur Couperus, maar hij gaat niet in op het ontstaan van de bundel Korte arabesken.
voetnoot10
Vgl. Algemene verantwoording van de Volledige Werken Louis Couperus. Utrecht/Antwerpen, 1987. p. 25-26.
voetnoot11
Verder had de uitgever het recht afhankelijk van de vraag binnen vier weken na de verschijning van de eerste druk nog eens 1000 exemplaren bij te drukken. Bovendien is in het contract de bijzondere bepaling opgenomen: ‘Vijf jaar na de eerste uitgaaf of zooveel vroeger als de beide partijen mochten overeenkomen, zal de uitgeefster het recht hebben te continueeren in de gewone uitgaaf der Nederl. Bibliotheek in vijf nummers en zal de auteur alsdan genieten een tantième van 20 cts p. verkocht exemplaar.’ Korte arabesken verscheen als nummer civ-cviii van de Nederlandsche Bibliotheek. De tweede druk van de bundel uit 1923 heeft op de titelpagina de vermelding ‘6e duizendtal’.
voetnoot12
In r. 17 van p. 180 [= in deze uitgave r. 13 van p. 126] ontbreekt in sommige exemplaren de punt achter ‘Mme’. Dit zelfde geldt voor de punt achter ‘tegen’ in r. 30 van p. 280 [= in deze uitgave r. 30 van p. 194]. Verder is in sommige exemplaren de ‘e’ van ‘de’ in r. 14 van p. 260 [= in deze uitgave r. 26 van p. 180] niet afgedrukt.

voetnoot13
Het is een exemplaar van de uitgave in de serie Nieuwe Romans, met een niet originele bibliotheekband waarop een (latere) omslag van de serie Nederlandsche Bibliotheek is geplakt.
voetnoot14
De inhoudsopgave van Korte arabesken is in deze uitgave voorin geplaatst. Niet overgenomen zijn de asterisk waarmee de eerste vijf titels in de inhoudsopgave van de eerste druk zijn gemarkeerd, en de volgende ‘N.B.’ van Couperus onder de laatste titel: ‘De met een *) geteekende verhalen verschenen in “Groot-Nederland”; de anderen als feuilleton in “Het Vaderland”.’
De citaten in ‘Begeertes naar kleine wijsheden ii’ (p. 195-196) zijn vergeleken met de door Couperus genoemde bronnen. Bij de beslissing over de vraag of de geconstateerde verschillen al dan niet het gevolg zijn van een zetfout en dus gecorrigeerd moeten worden, zijn dezelfde criteria gehanteerd als gelden voor de verschillen tussen de tekst van de tijdschriftpublikaties en die van de eerste druk van Korte arabesken. Vgl. Algemene verantwoording van de Volledige Werken Louis Couperus. Utrecht/Antwerpen, 1987. p. 75-85.
De spelling van ‘parocchiaan’ (p. 80,33), ‘Rockfeller’ (p. 94-99), ‘reden’ (in plaats van ‘rede’, p. 97,26 en p. 185,6), ‘commó’ (in plaats van ‘como’ = Ital. ‘commode’, p. 176,1) en ‘ommelet’ (p. 183,5 en p. 183,9) is niet gecorrigeerd. Deze afwijkingen behoren tot de eigenaardigheden van Couperus' spelling, zoals invloed van het (gesproken) Italiaans en, meer algemeen, het spellen volgens de uitspraak van een woord of naam.


Vorige

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken