Het oudt Huysken van Bethleem

(1590)–Hendrik de Coster– rechtenstatus

met vele schoone leyssenen, lofsanghen ende andere geestelyke liedekens verciert, ter eere van den nieuwen gheboren Coninck onsen Salichmaker Christus Jesus


[O Suyuer maghet van Israel]
Een nieu Liedeken. O Suyuer maghet van Israel, Wilt v verblijden nv, Om der schoonder bootschap snel, Die ick v brenghe nv. Al metter bootschap schoone Die d’engel heeft ghedaen, Hebdy van sHemels throone, Door den heylighen Gheest ontfaen. Als Ioseph dat verstonde, Dat Maria was bevrucht, Hy peysde in shertsen gronde, Hem waer beter gheulucht. Des hem die Enghel schoone, Toe sprack ende riet, Ioseph Dauids sone, En wiltse begeuen niet. Neemt die Maecht wtuercoren, Die Moeder Godts Maryen: Dat van haer wert geboren, Sal ons van sonden vrijen. Maria en Ioseph mede Voeren beyde te tsamen, Tot Bethleem die stede Daer zy haer herberghe namen. In een arm huyseken bloot,
[pagina 28]
Sonder wanden oft deuren, Om datse daer waren in grooten noot, Moest hun also ghebeuren. Alst quam ter rechter middernacht, Soo heeft die Maghet ghebaert Een Kindeken van grooter macht, Als ons die Enghel verclaert. Doern baerde sy suyuerlijcke Den Heere ghebenedijt Van Hemel ende aertrijcke: Loff sy hem tot alder tijt. Doen sanck met blijden gheschalle Ioseph Alleluya, Ende die Enghelen alle In excelsis gloria, Die herderkens op den velde By haer schaepkens laghen, Een Enghel hun vertelde al dat sy daer saghen. Met groote ancxticheyden, Werden sy beuaen, Die Enghel tot hem seyde, Laet v ghedachten staen. Ende gaet tot Bethleem binnen, Daer suldy nv ten stonden, Iesum Christum gheboren vinden, In doeckelkens ghewonden. Daer vonden sy dat Kindekijn, Gheleyt in eender cribben, Van hoy was sijn beddekijn, Hy en woudet anders niet hebben. Tkindekijn wert nae den wilet goet Ten achsten daghe besneden, En storte daer doen sijn jonck bloet
[pagina 29]
Wt sijne teere leden. Doen Maria ghehouwet was, Ende men die schrifture las, Wat seyde haer man? Ick salt v openbaren Soo ickt best can. Ioseph sach tonser vrouwen waert, Ende was seer veruaert Ende hy en seyde niet Hy peysde: lieue Heere Wat is my gheschiet. Ioseph dachte in sijnen moet Dede hy haer schande ten waer niet goet Hy peysde dat Dat hy haer ontgaen woude In een ander stadt. Daer Ioseph lach en sliep Die heylighe Gheest hem toeriep Dat was also Staet op Dauids sone En weest vro. Ioseph en weest niet versaecht Dat Kint dat Maria draecht Dat is Godts Kindt Die heylighe Gheest is in haer comen En twijfelt niet mijn vriendt. En waer dat Kint noyt gheboren Onse siele waer verloren Dat waer also Staat op sijn Dauids sone Ende weest vro. Godt groete v Roose van Hierico gepresen, Ontpluyct soo moetenwy wel wesen. Aue Maria tu es plena gratie.
[pagina 30]
Die metter sonnen is ghecleyt En die mane onder haer voeten spreyt Aue Maria. Die sonne is den heylighen Gheest Die v verblijt heeft alder meest. Aue Maria. Die mane is dat ghelooue goet Daer op suldy rusten met moet. Aue Maria. Ghy hebt ghestilt des Vaders thoren Dat Eua hadde verloren. Aue Maria. Want ghy hebt gebracht dat Godts lam Dat onse sonden al aff nam. Aue Maria. Godt groete v puerlijck der princen eere Daer en is niemant in dan Godt den Heere. Aue. Ghy sijt een arcke Gods groot Daer in rust dat Hemels broot Aue Maria. Ick bidde d Coninghinne vrouwe Ick bidde v Maria by rechtetrouwe. Aue. M. Dat ghy onsen lieuen Heere Bidden wilt dat hy ons van sonden keere Aue. Het sy vrouwe oft man Die dese woorden ghesegghen can Aue Maria. Dat hem Godt zijn hemelrijck wil gheuen. Met dat kindekijn in d’eewich leuen Aue Maria. Nv laet ons singhen het is tijt, Est puer Natus hodie. Die ons allen heeft verblijt, Pro nostrorum crimine. Hodie. hodie. natus est Rex gloriae. Die vader inder eewicheyt, Est puer natus hodie. by de heylghe Drieuuldicheyt Pro nostrorum crimine. Dat Adam inden appel beet, Est puer Natus hodie. Dat mach ons allen wel wesen leet.
[pagina 31]
Pro nostrorum crimine. Hodie, hodie. Want al dat storf hier te voren, Est puer natus hodie. Moesten allen sijn verloren, Pro nostrum crimine. Hodie, hodie. Die Sone was van Hemelrijcke, Est puer natus hodie. Werde wederom ons ghelijcke, Pro nostrum crimine. Hodie, hodie. Daerom is hy neder comen Est puer natus hodie. Ende heeft ons Menscheyt aenghenomen, Pro nostrorum crimine. Hodie, hodie. Tot eender Maghet al te hant, Est puer natus hodie. Hy sijnen Enghel neder sant, Pro nostrorum crimine. Hodie, hodie. Godt groet v sprack die Enghel saen, Est puer natus hodie. Ghy zijt vol gratien sonder waen, Pro nostrorum crimine. Hodie, hodie. Van Gode doen ick v verstaen, Est puer natus hodie. Dat ghy den Gods Sone sult ontfaen, Pro nostrorum crimine. Hodie, hodie. Want hy v der toe heeft vercoren, Est puer natus hodie. Dat hy van v wilt sijn gheboren, Pro nostrorum crimine. Hodie, hodie. Als Maria dit verstont, Est puer natus hodie. Wert zy vervaert in haren gront, Pro nostrorum crimine. Hodie, hodie. Met vreesen sprack sy den Enghel an,
[pagina 32]
Est puer natus hodie. Hoe mach dit sijn, ick en kenden noyt Man, Pro nostrorum crimine. Hodie, hodie. Die Enghel sprack haer aen met dien, Est puer natus hodie. Maria en wilt niet ontsien, Pro nostrorum crimine. Hodie, hodie. Die heylighe Gheest sal v omuaen, Est puer natus hodie. Met sijnder cracht suldy ontfaen, Pro nostrorum crimine. Hodie, hodie. In v sal groot wonder gheschien, Est puer natus hodie. Van Godt, ten was noyt ghesien, Pro nostrorum crimine. Hodie, hodie. Ten was noyt ghesien op gheen termijn, Est puer natus hodie. Want ghy sult Moeder ende Maghet sijn, Pro nostrorum crimine. Hodie, hodie. Als Maria dat verhoorde, Est puer natus hodie. Heer Enghel sprack sy na uwen woorde, Pro nostrorum crimine. Hodie, hodie. Gods wille moet ouer my sijn, Est puer natus hodie. Sijn d’eerne wil ick altijts sijn, Pro nostrorum crimine. Hodie, hodie. Doen sy dat sprack ootmoedelijck, Est puer natus hodie. Ontfinck sy Godt van Hemelrijck, Pro nostrorum crimine. Hodie, hodie. Sonder pijne ende vaer, Est puer natus hodie. So rusten hy neghen maenden in haer,
[pagina 33]
Pro nostrorum crimine. Hodie, hodie. Daer na wert hy van haer gheboren, Est puer natus hodie. Naer der Propheten segghen te voren, Pro nostrum crimine. Hodie, hodie. Inder nacht dat sy ghelach, Est puer natus hodie, Van rouwe en was daer gheen ghewach, Pro nostrum crimine. Hodie, hodie. Die Enghelen Gods van Hemelrijck, Est puer natus hodie, Die songhen alle blijdelijck, Pro nostrum crimine. Hodie, hodie. Glorie inder eewicheyt, Est puer natus hodie, In die heylighe drijvuldicheyt, Pro nostrum crimine. Hodie, hodie. Ende inder aerden mede, Est puer natus hodie, Sy maeckt menighen Mensche vrede, Pro nostrum crimine. Hodie, hodie. Want ons heden gheboren es, Est puer natus hodie, Godt ende Mensche sijt seker des, Pro nostrum crimine. Hodie, hodie. Die Herderkens op den Velde laghen, Est puer natus hodie, Een groote claerheyt dat zy saghen, Pro nostrum crimine. Hodie, hodie. Met vreesen waren sy beuaen, Est puer natus hodie, Die Enghelen quamen by hun staen, Pro nostrum crimine. Hodie, hodie. Ghy Herders en wilt v iet veruaren,
[pagina 34]
Est puer natus hodie, Van Godt brenghe ick nieuwe maren, Pro nostrum crimine. Hodie, hodie. Want daer is een Kint gheboren, Est puer natus hodie, Van eender Maghet wtuercoren, Pro nostrum crimine. Hodie, hodie. Met vreuchden willen wy singhen, In desen blijden tijdt, Heer Iesus wil ons bringhen, In sijn vreucht en jolijt, Daer toe is hy gheboren, Van eender Maghet fijn, Hy stelpt des Vaders thoren, Dat soete Kindekijn. Wt Yesse is ghesproten, Een edel bloeme lofsam, Daer is ons wt ghevloten, Een bloeme dat Goddelijck lam, Hy bracht ons offeranden, Dat dede dat leuen sijn, Hy brack der Hellen banden, Dat soete Kindekijn. Die oude Vaders alle, Die laghen inden noot, Met so grooten gheschalle, Ende met versuchten groot, Terstont dat sy begeerden, Dat soude gheboren sijn, Al van die suyuer geerde, Dat soete Kindekijn. Maria die suyuer geerde, Diemen noyt ghenomt en vandt, Eer sy noyt quam op deerde,
[pagina 35]
Was sy met Godt bekant, Van minnen hem sijn bloet coste Dat dede sy wel aent schijn, Loff hebt ghy, die ons verloste. Dat soete Kindekijn. Die Enghel van den throone, En al dat oyt leuen ghewan, Bekende Marien soone, Sonder die wreede man, Herodes valsche Heere, Dat dede hy wel aent schijn, Want hy benyde seere, Dat soete Kindekijn: Herodes wat baet v sorghen, Ghy sijt van herten blint, Gheen dinck en is verborghen, Al voor dat ionghe Kint, Hy en mint gheen aertsche dinghen, Sijn rijck is sonder termijn, Wat wilt ghy dan verdringhen, Dat soete Kindekijn Sal ick nv moeten verliesen, Mijn eere mijn goet, mijn lant, Het sal daerom verkiesen, Die doot van mijnder hant, Ende Kinderen van veel wijuen, Al inden lande mijn, Het salder oock mede blijuen, Dat soete Kindekijn. Herodes heeft voorwaren, Van sinnen wel ghemist, Dat Kint is hem ontvaren, Met Goddelijcker list. Daer moesten sijt besteruen,
[pagina 36]
Veel Kinderen, dat is wel aenschijn, Om dat hy wilde bederuen Dat soete Kindekijn. Dry Coninghen wt Orienten, Die hadden des Kints ghewout, Sy brachten hem in presenten, Myrre wieroock ende Gout, Daer mede dat sy bewesen, Sijn macht, sijn ryck, sijn pijn, Daer mede heeft hy ons ghenesen dat soete. Een Enghel quam ter spraken, Ioseph den goeden man, Ghy meucht v wel henen maken, Ende varen nu hier van, Herodes wilt doen dooden, Den soeten schepper dijn Behoet hem, van allen nooden dat soete kindekijn Een Esel ginck hy bereijden, Al was hy droef ghesint, Daer op sette hyse beyde, Die Moeder ende dat Kint. Te Egipten voeren sy henen Al door die wilde woestijn, Syn macht heeft daer gheschenen, Dat soete, In deser suyuer feesten, Sijn sy gheuaren voort, Al door die wijde foreesten, Sy deden haer confoort Elck mocht hem daer visiteren, Sonder te begrepen sijn, Hy wilde hem so verneren, Dat soete kindekijn Doen sy quamen met allen Al in Egypten lant So ist hun wel gheuallen Want vrienden hy daer vant
[pagina 37]
Sy namen groot behaghen In sijn lieflijck schoon aenschijn, Als sy allen aensaghen, dat soete Kindekijn. Nv laet ons dancken ende louen, den hooghen Godt van hier bouen, die waerheyt en is niet gheloghen, dat voghelkijn, Een pellicaen mach hy wel heeten, Hy is soo fijn. Te Nazareth soo is hy comen, Een turtelduijue heeft hy vernomen, Die welck ontfinck tot onser vromen, dat voghelkijn. Een Pellicaen. Doen hadde Ioseph die goede, De tortelduyue in sijn hoede, Dat wilde hy, so ick bevroede, Dat vogelkijn. Een Pellicaen. Neghen maenden was hy ghedraghen. Al door die duyue, ten sijn geen sagen Sy aenbaden oock alle daghen Dat voghelkijn. Een Pellicaen. Thuys des paijs had hy wtuercoren, Daer in wast dathy was gheboren, Daer mede hielt hy dat was verloren, Dat vogelkijn. Een Pellicaen. Dus is een Gier nv comen te voren. Ende heues in sijn herte thoren, Ende duchte dat hem noch sal becoren, Dat vogelkijn. Een Pellicaen. Sijn clauwen heeft die Gier ontdaen, Ende wilt begrijpen den Pellicaen Het is om niet, hy ist ontgaen, Dat vogelkijn. Een Pellicaen.
[pagina 38]
Al daer Ioseph lach en sliep Den heylighen Enghel tot hem riep Staet op vliet in Egipten diep Dat vogelkijn. Een Pellicaen. Doen wou die Ghier van rou steruen, Om dat hy des vogelkens moeste deruen, Menich ionck kint dede hy daerom steruen, Dat vogelkyn Een Pellicaen. Als den tyt was ouerleden, Van tweeendertich iaren, t’is waerheden, Track te Ierusalem in die stede, Dat voghelkyn Een Pellicaen. Daer wert gheuaen die Pellicaen, Ende sochte die ionghen metten bloede saen, Wt rechter ootmoet die hem quam aen Dat voghelkijn Een Pellicaen. Nv laet ons bidden wt herten goet Dat hy ons hoede voor die helsche vloet Die voor ons storte sijn roode vloet. Dat vogelkyn Een Pellicaen. O Iesus bant, o virich brant, V heeft een suyuer maecht plaijsant Met eenen woorde ghewonnen, Dat dede haer deuchdelijck onderstant, Maer hy wort ons hier vremt lant, ghesonghen, Met Enghelsche tonghen. Aue dat woort dat is ghehoort, Te Nazaret al in die poort Al naer des Vaders meenen Die heylighe Gheest hilt met accort, Ons isser een vrucht af comen voort, alleenen Sijn gratie moet hy ons verleenen. Dit edel saet van hoogher daet, Te Bethleem in een huyseken quaet,
[pagina 39]
Lach op die aerde beneden. Twee beesten hielen met hem staet, Ende verwermde ons toeuerlaet, sijn leden, Die Godtheyt was al te vreden. Die Maecht verclaert, en hooch vermaert Bleef veertich daghen onbeswaert, Als ander vrouwen deden, Het was den herderkens gheopenbaert, Sy haesten haer te Bethleem waert, ter steden Met grooter weerdicheden. O Maghet reijn, o edel greyn Ghy zijt ons hulpe, ons troost alleyn, Ick bid v staet ons in staden, Ghy sijt den sondaren int ghemeyn, Een vol vat, dat is certeyn, gheladen, Vol Goddelijcker ghenaden. O roosegaert, van Godt bewaert V gratie is gheopenbaert, In ons tot menighen stonden, Want als die siel ter pijnen vaert, Bidt ghy daer voor sy wort gespaert, van wonden Dat wil ick v oorconden. O suyuer maecht, daer tlicht wt daecht, V groot ootmoet heeft Godt behaecht, Daerom sijt ghy vercoren Adams sonden heeft hy beclaecht Die van v wert onuersaecht, gheboren Om tschaepken dat was verloren. Nv vrolijck singt, sijns gedruckt Dees vreucht ons alle vreucht inbringt Die Moeder bleef Maghet fijn Godt die Heere diet al omringt, Wy bidden hem dat hy onser ghedinckt, in die vre Die swaer sal sijn ende suere.

Vorige Volgende

[O Suyuer maghet van Israel]

Een nieu Liedeken.

Over dit hoofdstuk/artikel

lied