Werken

[p. 495]

Voorreden, van twee persoonen.

Rederijcker. Kijcker, een oudt man.

Rederij. Ghy zijt wonderlijcke garen allegaer daer 't nau is,
En by namen dit jonge goet, en matroos, die te wonder gau is:
Ghy slacht de hoenderen, dunckt my, ghy wilt enckel te boom,
Voort, voort, hier of: wel, hoe staet ghy nu dus loom?
Knap of, wat daer beneen is immers goe plaets.
Nu wel aen daer, schickt wat, de bancken zijn niet min voor dese maets,
Als voor u luy, om te kijcken, daer ghestelt.
Kijcker. Hey, ghy Rederijcker, 'tkost my oock een stooter, aen gelt,
En ick stae hier soo bijster verdruckt, dat ick niet en kan sien.
Rederij. Ey vrienden, doet toch soo wel, (soo 't eenichsins mach gheschien)
En laet dien ouden patroon toch voor, by 't Toonneel.
Kijcker. Och soo vrienden, och soo, 'ten waer gheen scheel
Waer ick die 'k over veertich jaer was, of ick dan niet voor sat,
Want ick doe scherp ghesicht, en goet ghehoor hadt:
Dan den ouderdom komt met alle ghebreecken,
Ick kan qualijck sien, en men behoeft wel wat luydt te spreecken
Sal ick hooren, och dus doet ghy soo dubbelt ondieft
Dat ghy een oudt man deur laet, die uyt rechte lieft
Van Rethorica, hem hier te komen vermant.
Rederij. Och oude knecht valt niet, gheeft bestevaer toch eens de hant,
Dat hy niet en struyckel, de wech is hier al wat oneffen,
En ghelooft, dat oude luyd' er smacken, dapper treffen,
Dus reyckt hem een hant, dat past wel voor de jeucht,

[p. 496]

En 't is een oudt man een over groote vreucht,
Datmen zijn jaren eert, met behoorlijcke eer.
Neen bestevaer, en set u daer noch niet neer,
Maer treet al voort binnen, en komt op 't toonneel by my:
Misselijck waer ick een oudt liefhebber noch een plaetsje vly,
Die voor al wel dient te sitten, om met ghemack te kijcken,
Op de plaets, daer veel andere sitten en prijcken,
Als menich die jong is en een paer stercke beenen heeft.
Kijcker. Wie soud' voor een oudt man wijcken? niemant is soo beleeft:
Och lieve vrient, elck acht zijn selven nu veel te groot.
Rederij. Niet by elck, maer wel by de meeste, is de beleeftheydt doot,
Die de luyden eertijdts de oude bewesen:
Toch van de oude te eeren, worden die van Lacedemon ghepresen,
Die als haer eyghen ouders, alle oude eerden.
Kijcker. Dat 's Powetery, (denck ick) dat verstaen de gheleerden,
Ick denck dat ghy dat verhaelt voor een parabel.
Rederij. Powetery houden de luyden onverstandich voor een fabel:
Maer dit leeren ons, die daer lofwaerdich van schryven,
Dat die van Lacedemon niet alleen t'huys sochten te gheryven
Haer ouder, en meerder, maer over al waer dat zy oock quamen:
En die anders doet, mach hem met d'Atheners wel schamen;
Diemen van dit volck, als ick u sal vertrecken,
Eens beleefdelijck, over haer onbeleeftheydt, hoorde begecken:
Want eens, als die van Lacedemon eenighe van de haren
Tot d'Atheners hadden gesonden, om landts saecken te beklaren,
En van d'Atheensche raet gheleyt zijnde op een plaets,
Daer de Rederijckers, of dierghelijcke maets,
Spelen souden, of soo yet soud' werden vertoont:
Ghebeurden 't dat een oudt man, recht nae dese ghewoont,
Gheen plaets ghehadt soude hebben, onder zijn burghery,
Dan elck wees hem onbeleefdelijcken voorby,
Al eveleens als nu doen onse beleefde quanten:
Doch die van Lacedemon, die daer waren als Ghesanten,
En heerlijck gheset waren op een plaets seer rijckelijck,
Dit siende, stonden zy op allegaer ghelijckelijck,

[p. 497]

En ontfinghen de oude man by haer seer eerlijck,
Welcke daedt d'Atheners doen achten seer heerlijck,
En presen de Ghesanten met een seer groote gheneucht,
Over sulcken een by haer onbekenden deucht:
Waer op zy d'Atheners seer wel antwoorden, nae mijn vermoen,
Segghende: ghy weet wat wel is, dan wilt het wel niet doen:
Daerom op dat wy me voor sulcke niet worden gheacht,
Wil ick u oude leden hier gaen setten wat sacht,
Op dat u den tijdt (door onghemack) niet en verdriet.
Kijcker. Maer wat beduyt al dit schrift, dat men hier dus siet,
Ick bidde dat ghy dat te segghen voor my niet en heelt:
Rederij. 't Zijn reghels van spelen, hier te voren ghespeelt,
Reghels, wel verstaende, waer op de spelen zijn ghemaeckt,
De welcke, alsmense proeft, weetmen hoe 't heele spel smaeckt,
't Zy dan gheestelijck, waarlijck of in 't sot.
Kijcker. Ghelijck de Rederijckers veeltijdt zijn vol schemp en spot,
En besluyten 't toch altijdt met de geck.
Rederij. Zy slachten al de werelt, zy zijn niet heel sonder vleck.
Dan bestevaer ick wil u met dese plaets vereeren,
Het wordt tijdt (dunckt my) dat ick my gae steecken inde kleeren,
Om de luyden niet langher te laten wachten.
Kijcker. Soo sult ghy dan me spelen, soud' ick wel achten,
Daerom eer ghy gaet, soo seght my den inhoudt van 't spel:
Rederij. Maer 'tis van Tijsken vander Schilden, die fyne ghesel,
Die om grooter huys te houden als zijn beurs vermocht,
Quade middelen, om dat te onderhouden, heeft ghesocht,
Te weten, ruyten en rooven, op burghers en op boeren,
Om zijn staet nae wil en wensch te voeren:
Maer daer is een lietjen of, over veel jaren ghesonghen.
Kijcker. Dat 's waer, doen ick noch was een heel kleyne jonghen,
Had dat lietjen de naem al van heel out,
Ick docht dat dat al vergheten was, en verkout,
En dat die dinghen, door langhe jaren, heel stilden.
Rederij. Maer bestevaer, alle daghen komender nieuwe Tijskens van der Schilden,
Die niet een hayr beter zijn, als daer men van singt.

[p. 498]

Kijcker. Volck, siet dat ghy hem soo niet raeckt, dat hy'er of hinckt.
Rederij. Nietemijt, bestevaer, wy schieten in 't hondert,
Met een plompe bout, daer hem niemandt af verwondert,
Want dat is de Rederijckers haer oude manier,
En die 't dan al raeckt, en maeckt gheen ghetier,
Dan houdt hem stil, soo weet men niet wie de man is.
Kijcker. 't Is wel met juw gasten, ick hoor wel watter van is,
Ghy sult van Tijsjen vander Schilden spelen, die nu noch leeft:
Dan seght my of dit spel oock gheen reghel en heeft,
Terwijl de andren meest al een reghel hebben ghehat.
Rederij. Een reghel bestevaer, jae, siet dat:

Luy, Lecker en veel te meughen,

Dat zijn drie dinghen die niet en deughen.

Nu wel aen, 'tis tijdt dat ick gae nae binnen,
Om 't spel, daer ghy om komt, terstont te beginnen,
Dus bestevaer houdt u hier tot dat het spel is uyt,
Dat hem met het hanghen van Tijsjen vander Schilden besluyt.

5. II want daer beneen.
10. II toch soo veel.
15. II met vele ghebreeken.

36. II van de Ouden te eeren.
37. II alle ouden.
38. III Kijcker ontbreekt.

85. II op Burghers en Boeren.

110. II van Tijsken vander Schilden.