Waarachtighe aflaat van zonden

xviij. Capittel.

Ofmen uyt Gods Gheboden mach bewijsen Gods wille te sijn, dat de Gheloovighe volmaacktelijck onderhouden de Gheboden Godes.

G. Dat zy nu so, maar daar mede en bewijsdy nyet Godes wille te zijn, dat wy die in allen gheheelijck ende volmaacktelijck sullen onderhouden.

C. Dits vreemt. Leest ghy erghens inden gantschen Bijbel van Gode gheboden te zijn, dat wy zijn Gboden maar voor een deel houden sullen, ende nyet int gheheel?

G. Dat segghe ick nyet.

C. Ende of ghy sulcx dan schoon erghens inden Bijbel mocht ghelesen hebben (als neen) soos oude ick u dan noch vraghen alsoo: Wat Godt ons ghebiedt te doen, dat wil Godt dat in ende met den Gheloovighen gheschiede. Of houdy't anders?

G. Neen. Ten waar ick Gods eenvuldigheyt wilde wederspreken, dat ick nyet en wil noch en mach.

C. Wat Godt wil dat gheschieden sal in ende met den Gheloovigen: gheschiedt dat of nyet?

G. Het gheschiedt. Anders moste ick Godes Almoghenheyt loochenen, nadien ick het bekenne Godes wille te zijn.

C. Godt wil (soude ick dan voorts naar u beduncken segghen) dat de Gheloovighe zijn gebodt sullen houden voor een deel, het zy dan voor een vierendeel of ten halven toe. Wat soudy hier op segghen?

G. Wel laat ons dat so nemen.

C. Soo mach dat volbrenghen van Godes gheboden voor een deel gheschieden, ja het geschiedt dan immers inden Gheloovighen.

G. Dat moet zijn, anders waar Godt nyet almachtigh.

C. Dit doende, te weten Gode also gehoorsamende voor een deel, doen sy immers het gene Godes wille is dat sy sullen doen.

G. Sy doen.

C. Alle wie daar doet t'ghene Godt wil dat hy doe, die doet alle dat hem Godt ghebiedt.

G. Also.

C. Soo wie daar doet alle dat hem Godt ghebiedt, die is Gode volkomelijck ghehoorsaam.

G. Dat volght noodtlijck.

C. Soo volght nu mede noch al noodtlijck dat sulck een Gode volkomelijck ghehoorsaam is, altijdt het quade laat ende het goede doet, voos o veele hem Godt dat verbiedt ende ghebiedt, ende dat dese voorts meer nemmermeer en zondight. Merckt ghy nu wel dat dese sake noch al ghenomen zijnde naar u eyghen segghen, u meyninghe in desen noodtsakelijck vernyelt ende de mijne krachtelijck bevestight werdt.

G. Ick mercke dat du my verwerste. C. Dat mocht u niet gheschieden, soo ghy waarheydt haddet over u zijde, ende ghy nyet en doolde inden duysteren Labyrinth des loghens in dese sake. Ick en meyne immers nyet, dat ghy of yemandt dit sult willen lochenen.

G. Wat?

C. Dat soo wie daar doet het ghene Godt hem ghebiet ofte af-eyscht, dat hy nyet en zondight.

G. Neen, gheenssins. Maar wie vermach dat?

C. Hoort my, ghy sullet mercken wie. Godt wil dat de Gheloovighe int gheheel, of int deel, ofte gants nyet altoos volbrenghe t'ghene hy Ghebenedijdt ghebiedt. Neemt welck van dryen (want buyten dese drye en blijfter nyet over) dat u ghelieft, tis my alleens. Want wy zijnt nu daar inne te samen eens, dat het alles mach gheschieden, ja sal gheschieden ende gheschiedt, dat ons blijckt Godes wille te zijn dat gheschieden sal. Ist nyet soo?

G. Tis so.

C. Wil nu Godt dat de Gheloovighe nyet altoos en onderhouden van t'ghene hy ghebiedt, so en mach gheen Gheloovige yet, hoe luttel dat oock zy, vande gheboden Godes onderhouden.

G. So ist.

C. Is dat sulcx, soo en is dat nyet onderhouden vande gheboden Gods gheen zonde voor den Gheloovighen, want hy en doet nyet jeghen, maar na den wille Godes.

G. Dat waar wel soo, inden hy't uyt dier meyninghe liet. Maar daarom en laat hy't nyet.

C. Dat komt alleens. Want wilde Godt dat hy't uyt dier meyninghen soude laten, soo soudet daarom by hem ghelaten worden. Dit gheschiedt, so ghy segt, daaromme nyet. Dus ist dan noch Godes wille nyet dat hy't daaromme soude laten, ende en is hem dan noch ghelijcke wel geen zonde. Maar wil dan oock Godt voor een deel ende voor het ander deel nyet zijn Gheboden onderhouden hebben van den Gheloovighe: soo mach't gheschieden, so het gheschiedt dan inden Gheloovighe, ghemerckt de Almogende wille Godes dan sulcx mede in hem wil. Hier en gheschiedt dan noch al mede gheen zonde in't nyet onderhouden van't ander deel. Ghemerckt dan daar oock gheschiedt na, nyet jeghens of buyten, de wille Godes. Ist dan oock de wille Gods, dat de Gheloovighe int gheheel ende volkomentlijck alle zijne Gheboden onderhouden sullen ende doen: wie mach het geschieden van dien lochenen, sonder de Almoghentheyt Godes te lochenen.

G. Nyemant. Dat bekenne ick dy gaerne. Aan Godes Aklmogentheyt en machmen nyet twijfelen daar Godes wille blijckt. Maar die en hebdy noch in't miste van dese dijne Aflaat ofte Volmaacktheyt nyet Mette Godtlijcke Schrift bewesen. Doet maar blijcken Godes wille te zijn dat de Gheloovighe volmaackt ende zijne Gheboden volkomentlijck ghehoorsaam sullen wesen: ende ick sal dy bekennen dat de gheloovige menschen volmaact mach zijn ende Gode volkomentlijck gehoorsaam.

C. Dat wil ick nu doen. Doet ghy daar na dat ghy nu segt. Hoort nu mijne bewijsin

[fol. 259r]

ghe die sal voortkomen uyt de schriften van Calvijn ende Besa self, oock uyt de Goddelijcke Schrift.

G. Die twee zijn menschen ende mogen dolen. Brengt ghetuyghnisse uyt de H. Schrift. Die en mach nyet dolen. Laat die ten minsten voor gaan. Volghen dan d'andere twee, ick wilt wel hooren.

⁺C. Siet hier dan wat Godt self seyt: Wandele voor my ende weest volmaackt.

⁺Ghy sult volmaackt zijn ende sonder smette met dijnen Heere Gode.

⁺Weest daaromme volmaackt, als oock u Hemelsche volmaackt is.

⁺Op dat ghy t'Ghebodt onderhoudt sonder smet, onberispelijck, totten toekomste onses Heeren Iesu Christi.

⁺Maar de gheduldigheyt heeft een volmaackt werck, op dat ghyluyden volmaackt meught sijn ende volkomen, in gheenen dinghen ghebrekende.

⁺Dit schrijve ick u mijne kinderkens, op dat ghy nyet en soudt zondighen.

⁺Daaromme achterlatende de leere vanden beghinne des Christelijcken levens, laat ons voortvaren totter volmaacktheydt.

⁺Ten laatsten verblijdt u Broeders ende weest volmaackt.

G. Hola, Hola. Slaat nyet meer bladen omme, tis ghenoegh bewesen dat Godt ons beveelt, ende mitsdien dat God oock wil, dat de Gheloovighe volmaackt sullen zijn.

C. Dats my dan oock ghenoegh. Want bekendy't de wille Godes te zijn, soo meughdy het gheschieden nyet meer ontkennen, sonder de Almoghentheyt Godes te ontkennen.

G. Daar voor behoede my de bermhertige Godt. Maar hier verwondere ick my grootelijck.

C. Waar inne?

G. Dat sa lick u naacktlijck segghen. Ick sie hier so vele Schriftuyerlijcke ende klare getuygenissen, dat het mogelijck zy dat een Geloovige door Godes ghenade in Christo Iesu soude moghen voorts aan metter tijt gantschelijck af-laten van't zondighen ende volmaact zijn, dat my wondert dat Meester Ian Calvijn ende Theodore de Besa dit nyet en mercken. Immers na dien hier soo grooten waarschijnlijckheyt inne is, dat sy hier so hatelijck teghen schrijven, ja oock met leelijcke schantnamen so onvrundtlijcken schelden anderen die sulcx ghelooven moghelijck te wesen. Want sy noemense Catharen, Perfectionarisen, Pelagianen ende dergelijcken meer.

C. Wondert u datte, daar inne ick u recht moet geven, so neemt nu noch al meerdere oorsake van verwonderinghe.

G. Welck is die?

C. Dat sy beyde anderen schelden om te ghelooven dinghen die sy oock beyde self leeren. Soo dat sy hierom anderen nyet en mogen lasteren, sonder eerst hen self te lasteren.

G. Waar leeren sy sulcx?

+ Gen.17.1.

+ Deut.18.13.

+ Mat.5.48.

+ 1.tim.6.14.

+ Iacob.1.4.

+ 1.Ioan.2.1.

+ Heb.13.11.

+ 2.Cor.13.11.