Schole der deughden

Cap. XIII.

Onderscheyt tusschen Godes ende des menschen leere.

ISser gheen onderscheyt tusschen het goet leeren Godes, ende des menschen?

A.

Groot, so datmen des menschen leere eyghentlijcker een getuyghe dan leeren, maer Godes leeren eyghentlijck een leeren mach noemen.

B.

Waerom datte?

A.

Des menschen montlijcke, jae oock de gheschreven Bybelsche tuyghenisse der waerheydt mach niet grooters telen dan een verbeeldelijcke kennisse: te weten vande sonde met wroegen ende vreesen, maer en baert gheen waer haete tot de sonde, nochte en gheeft oock geen macht om die te laten, ende oock kennisse van deughde sonder een hertelijcke lust oft waere hoope om die te verwerven ende derhalven oock geen macht om die te becomen ende wercken. Maer geheel anders gaet het toe met het leeren Godes, want die ons verthoont, niet in een verbeeldelijcke schaduwe, maer in een ontwijffeelijcke voor-ooghentlijcke (laet's my soo noemen waerheydt) onse eyghen quaetheydt ende daer teghen oock sijns eenighen Soons goetheyt, hy verthoont ons onse quaetheyt soo lelijck ende grouwelijck dat uyt sulck teghenwoordigh ghesicht voortcomt een vyantlijcke hate tot ons selve, onse eygen wille ende sonden: ende daer tegen de goetheyt Christi soo suyverlijck ende lieflijck, dat daer uyt wert gheboren een hertelijcke liefde tot Christum, sijne Goddelijcke wille ende gherechtigheyt, welcke goede wille ende lust Godt dan oock niet onmachtigh ende vergheefs laet blijven, maer scheyt daer by oock het vol-brenghen nae den goeden wille.

B.

Noch seghdy al wel, maer segt werckt Godt alleen sonder den mensche in dit sien deser dinghen: oft doet den mensche oock wat daer toe 'twelck hy macht heeft te laten?

A.

Wat soude de mensche hier toe doen, die is blint, mach een blinde sien? So moet hem Godt ymmers voor al siende maken.

[fol. 476r]

B.

Dat Godt dese blinden nae der zielen siende maeckt buyten hen-lieden bidden ende begeeren en gheloove ick niet, soo men siet dat Christus den blinden na den lichame niet en heeft gedaen, maer vraeghde ghebeden zijnde: wat wildy dat ick u die: daer op sy dan seyden: Heere dat ick sie. Wy hebben dese sake oock ghehandelt inde gave vande ooren, die de mensche niet en ontfanghet sonder sijn toe-doen ende bewillighen, twelck met het sien mede soo toe-gaet. Maer laet ons nu al nemen dat sulcx gheschiet sonder hen-lieden bidden, soo vraghe ick u, wat saken zijn al noodigh daer yet inder waerheyt ghesien sal worden?

A.

Het dinck dat ghesien wort, het ooghe datter siet, ende het licht daer't in wort ghesien.

B.

Ghy staet nu voor mijn oogen in't licht, soude ick u oock sien soo ick mijn ooghen ghesloten hielt?

A.

Neen.

B.

Daer behoeft dan meer toe dan ghy seyde, namentlijck het opdoen ende ophouden der ooghen.

A.

Recht seghdy.

B.

Behoefter anders niet toe?

A.

Dat ick mercke niet.

B.

Oft ghy een dagh langh voor my bleeft staen in't licht ende ick mijn open ooghen van u afkeerende, stadelijck te rugghe saghe, soude ick u oock sien?

A.

Ick mercke nu dat ick qualijck ghesien hebbe in't spreken van't sien, neen, ghy mocht my niet sien sonder u open oogen op my te stuyren.

B.

Dat is waer, soo blijckt nu dat behalven het dingh het ooghe ende licht om yet te sien, noch noodigh zijn het openen ende op-houden der ooghen met oock den toecker der ooghen op het dingh.

A.

Ghy seght recht.

B.

Zijn dit niet des menschen wercken?

A.

Het zijn.

B.

Hier uyt volgt nu nootlijc dat de mensche niet en comt tot dese kennisse sijns quaetheyts ende Christi goetheyt, sonder des menschen werck van't ooghe te openen op te houden ende die op sijn quaetheyt ende Christi goetheyt inden lichte Godes te stieren met aen-dacht.