Iets over het Surinaamsch lied. Een bijdrage tot de kennis van de folklore van de kolonie Suriname

[p. 1]

Inleiding.

Het verdient zeker toejuiching, dat velen het in de laatste 25 jaren de moeite hebben waard geacht, om iets over Suriname of zijne inwoners te schrijven. Zulke pogingen kunnen niet genoegzaam worden gewaardeerd. Want het is noodig, dat volksgewoonten en zeden aan de vergetelheid worden ontrukt en te boek gesteld, opdat de nakomelingen daaruit den gang der ontwikkeling en beschaving van de voorouders kunnen nagaan.

Bovendien doet het aangenaam aan, wanneer men zich bewust is van zijn kennis van het land en Volk, waortoe men behoort. En al moge vergelijking met andere in zijn nadeel uitvallen, toch blijven wij het onze liefhebben, omdat het in ons de teerste gevoelens opwekt en onze gedachten vaak terugvoert naar stille plekken of eenvoudige personen, die aanspraak maken op onze liefde en toewijding of zeker aandeel hebben gehad in onze opvoeding voor het latere leven.

[p. 2]

Het Surinaamsch lied in zijn oorspronkelijken vorm is zuiver Afrikaansch, omdat onze voorouders uit Afrika naar hier waren overgevoerd. Maar wij, creolen, hebben onder die voorouders ook blanken gehad. Waarom zouden wij alles van de eene groep moeten hebben en van de andere niets? Het antwoord op deze vraag ken ik niet.

Want hoewel sedert de eerste tijden vele blanken als heerschers in de kolonie gewoond hebben, hebben wij, vóór het optreden van de Moravische Broeders en de Roomsch-Katholieken niets van den beschavenden invloed van den blanken man kunnen opmerken. En dit is geen wonder. Immers de meeste blanken hier, in de overige West-Indien en in Noord Amerika was het te doen, om in den kortst mogelijken tijd den grootst mogelijken rijkdom bijeen te brengen. Zij moeten in hun belang en uit zelfbehoud den neger hard behandelen, om opstand te voorkomen. Wat voor beschavende invloed kan uitgaan van iemand, die onder den invloed van sterken drank gedurende jaren, dag aan dag, de zweep hanteert en wiens pistolen zoo vaak worden voor den dag gehaald? Als hij toen invloed op het lied der negers heeft uitgeoefend, dan vindt ge dien terug in de woorden van hun klaagliederen, waarin zij op zeer bedekte wijze aan hun gemoed trachtten lucht te geven.

De creool, die voor beschaafd en ontwikkeld man wil doorgaan, begaat m. i. een groote fout, wanneer hij zich voor iets anders uitgeeft, hoezeer hij door afkomst eenig ander ras nabij moge zijn. De mensch is immers verplicht, wanneer hij zekere

[p. 3]

mate van geestelijke ontwikkeling bezit, daarmede te rade te gaan en te kunnen oordeelen.

Daarom is het nuttig, dat wij, creolen in geheel Amerika en onze stamgenooten elders ons nauw aaneensluiten, want de tijd, die voor ons ligt, zal de geschiedenis van alle landen der wereld aanmerken als de tijd der Rassen. En wanneer wij in ons graf zullen sluimeren. dan zullen onze nazaten worden opgeroepen, om hun stem te geven. Want de God van Recht en Waarheid spreekt tot de Volken en ieder Volk, elk Ras voelt meer en meer de mate zijner verantwoordelijkheid.

Schaam U, Surinaamsch creool, die het lied van Uw Volk, uw stam veracht, die, op den schouder leunend van den vreemdeling bij gelegenheid van een volksfeest den man en de vrouw in HUN taal, de meest beleedigende inlichtingen geeft over het lied der Uwen, Uw lied! Ik schrijf voor iedereen, maar mede uit diepgevoelde medelijden met U, wil ik naar mijn zwakke krachten, Uw lied beschrijven, opdat gij moogt inzien, dat Uw ras, zeker niet het minste onder andere, de factoren bezit, om bij ontwikkeling en beschaving een plaats in te nemen, waarmee de geschiedenis in de toekomst zeker rekening zal houden. En dit moge U een troost zijn: Edele vertegenwoordigers van andere rassen staan U terzijde en stellen belang in Uwe zaak. Ken dus Uw eigenwaarde. Hij, die meent anderen te respecteeren, maar geen zelfrespect heeft, is een veinzaard. Want alleen hij, die gevoel van eigenwaarde bezit, kan anderen naar waarde behandelen.

COMVALIUS 1922.