Historien van Troyen

¶ Dits dat xxiiij.ste boeck ende vanden xijsten ende xiijsten strijde Ende oeck van twee maenden bestandt dat den griecken wert ghegunt

ENde des anderen daghes so quamen die troeyanen weder tegen den griecken te strijde met haren ordineerden scaren waer om dat daer wert een groot swaer nijdich strijt. ende een groot dootslach. mer wanttet binnen dien dage seer duyster wert inder luchte ende om dattet seer reghende. daer om soe en was die strijt niet also hart noch so groot. als hi in sconen weder soude gheweest hebben. mer daer wertter meer verslagen vanden grieken. dan vanden troyanen Ende doe quam troeylus met veel ghewapender mannen te strijde. welckes hardicheyt die griecken niet langher en mochten lijden Ende oec mede om den

[fol. 94r]

groten oueruloedighen reghen soe werden die griecken doe voeruluchtich altemalen tot haren tenten toe. die welcke dat die troeyanen altoes veruolgheden Ende wanneer als die grieken alle te samen in haren tenten waren ghecomen so keerden hem die troyanen weder omme. ende si reyseden doe in die stat van troyen Ende des anderen daghes. soe wert aldaer weder een seer wreet ende hart dootlijc nydich strijt Ende wanneer als troeylus quam te stride so versloech hi vele der edelingen van grieken als baenrootsen ende die ouerste vanden grieken Ende daer voert op dien seluen dach gheuochten ende gestreden totten auont toe Ende noch seuen daghen lanc daer toe die nae malcander volgheden alle seuen Ende wanneer als die grieken die troeyanen niet langher en mochten liden ouermits die groten stanck vanden doden verslaghen menschen doe vercregen si van coninc priamus twee maenden lanc een goet vast bestant ende vrede.

¶ Hoe dat coninc agamenon boden sende tot achilles. he biddende dat hi voert aen woude te velde comen mitten griecken

BInnen der tijt des seluen bestandes so seynde coninc agamenon boden tot achilles. als nestor vlixes ende dyomedes hem beuelende ende biddende. dat si achilles aldaer toe souden brenghen ende vermanen dat hi voert an mitten gryecken woude comen te stride ende dat hi sijn volc ende sijn vrienden vanden troyanen also iammerlijcken niet en soude laten verslaen welcke boden dat achilles ontfinck in groter blijscappen ende vroylicheit Ende wanneer als si doe bi malcander saten soe sprac vlixes eerst achilles toe mit desen woerden O lieue here achilles en was onser alre opset ende dat beghinne van onser reysen niet. doe wi voeren wt onsen lande ende wt onsen conincrijcken ende quamen met groten ghewelde in coninck priamus conincrijcke. dat wi wouden coninck priamus. ende alle die sine verslaen ende sine stat van troeyen te gronde te verderuen ende neder te werpen Ende wat nyewe sinnen ende moet hebdi nv begrepen. dat ghi verwandelt hebt v eerste opset. dattu nae also veel ouer grote scaden ende droefheden ende oec armoeden. als wi vanden troeyanen gheleden hebben ende verdraghen. niet meer die troeyanen en wilste bestriden wanttu nochtan veel weteste. hoe veel van onsen coninghen edelinghen. ende grote heren die troeyanen van onsen volcke hebben verslagen Ende onse tenten berooft ende onse scepinghen verbrant. ende wi nv sonder

[fol. 94v]

twiuel onse vianden seer lichtelijcken moghen verwinnen. want du selue verslaghen hebste alder troeyanen hoop ende toeuerlaet den alre starcsten hector ende dyephebus hectors broeder die is nv oeck mede verslaghen Ende want die troyanen alle haren troost ende toeuerlaet nv hebben verloren. waer om soe wilstu dan dinen groten lof ende prijs die du alhier verdient hebste. mer ouervloedigher wtstortinge dijns bloets aldus verliesen. ende laten dijn volc vanden troeyanen alsoe wredelijcken doden ende verslaen. die welcke dattu selue wel mogheste behoeden ende beschermen Ende al hier om soe wilt doch weder ten strijde comen. ende behoedet ende beschermt v volck. welck dat sonder uwer helpe hem seluen niet beschermen en mach want wi sonder twiuel hopen Is dat sake dattu ons te hulpen comen wilste dat wi dan die troyanen in corten tiden lichtelijcken sullen verwinnen ende met desen woerden soe sweech vlixes Doe antwoerde hem achilles aldus O here vlixes Isset also alstu seggheste. dat wi in desen lande ghecomen sijn om dat opset dattu roerste in dinen woerden. so moghen wi wel alle te samen sekerliken segghen. dat ons aldaer toe gebracht heuet. onse grote houaerdighe ende onversiene sotheyt ende dwaesheit. als dat wij alle te samen om een cleyn sake. als om coninc menelaus wijf. alsoe veel coninghen princen ende edele vorsten hebben ghebracht in haren doot ende in haer qualic varen Ende en haddet niet profitelijcker ende oerbaerlijcker gheweest den edelen coninc palamides. dat hi ghebleuen hadde in sijn eyghen conincrijcke dan dat hi aldus wredeliken ende iammerliken is verslaghen in vreemden landen Ende dier geliken soe moghen wij oec segghen vanden anderen coninghen. die welcke dat oec alhier seer iammerlijcken sijn verslaghen. ende dat si haer leuen hebben ghelaten buten haren landen ende conincrijcken Ende en sijn alhier niet vergadert alle die edele gheslachten van alder ganser werelt Ende is dat sake. dat si alhier allegader werden verslaghen. en sullen dan niet die groue kaerlen ende die dorpers met haren gheboorten alle die werelt regieren ende besitten Ende ghy moghet wel sien. dat die alre starcste hector bouen allen menschen. dat hij sijn lijf gheeyndet ende ghelaten heuet inden strijde Ende ic die niet alsoe starck en ben nergent nae als hector was. mocht noch vele lichtelijcker verslaghen werden inden strijde Ende alhier om mi te

[fol. 95r]

vermanen ende te bidden om weder te stride te comen teghen die troeyanen. dat is altemalen verloren arbeyt. want dat en is niet meer in minen ghedachten ende in minen opsette. dat ic yet meer comen wil in enighen dootlijcken striden. want ic hebbe lieuer te verliesen in deser werelt die houaerdighe fame ende prijs. dan mijn lijf Nestor ende dyomedes die arbeyden oec mede te samen om achilles te verwrecken ende te trecken totten stride. mer si en conden niet alsoe veel woerden tot hem spreken dat hi op haren woerden yet achtede. of op coninc agamenons bidden. mer hi riet hem doe voer dat beste. te versoecken vrede aen den troeyanen ende soene. eer dat alle die ouerste ende edelste van gryecken warden verslaghen inden stride Doe reyseden nestor vlixes ende diomedes weder van achilles. tot coninck agamenon haren ouersten. ende si vertelden hem van woerde te woerde alle dat ghene dat hem achilles hadde gheantwoert ende gheseit. waer bi dat coninc agamenon doe gheboet alden coninghen. princen ende edelinghen. ende den ouersten des heers van grieken. dat si alle te samen comen souden tot sijnre tenten. om raet mit hem allen te hebben ende te houden Ende wanneer als si alle gader vergadert waren so openbaerde coninc agamenon hem allen achilles opsette. ende sine onwillicheyt Ende wanneer als dit ghedaen was so seide coninc agamenon. so wat v allen duncket goet wesen ende best ghedaen. daer of sal een yeghelijck segghen sijn goetduncken ende wat sijns sins is. Ende menelaus die doe coninck agamenon alre naest sat. die stont op seer haestelijcken. ende hi seide dattet quaet waer pays ende vrede te soecken aenden troeyanen. want nv hector ende dyephebus beyde doot sijn. nv en weten die troeyanen selue anders niet. dan si verwonnen sijn Ende hi seide oec mede aldus. wi sullen wel bi gunsten onser goden sonder achilles hulpe die troyanen nv verwinnen. mer nestor vlixes ende diomedes die waren teghen menelaus. segghende dattet gheen wonder en was dat coninc menelaus pays ende vrede ontriet teghen den troianen. ende dat hi oeck dat beletten ende benemen woude. om weder inden lande van griecken te reysen. dat was aldaer om. want hi arbeyde mit groter naersticheyt om helena sijn wijf weder te verweruen ende te vercrighen Ende sonder twiuel al hebben die troeyanen verloren hector ende dyephebus sinen broeder. nochtan en sijn si niet altemalen moedeloes noch

[fol. 95v]

mistroostich. want daer is noch hectors ghelijc als troeylus sijn broeder die bouen maten starck is. ende paris dier gheliken. waer bi dat wi raden pais ende vrede bouen allen dingen te maken tegen den troeyanen. ende dat wi dan weder omme reysen in onsen landen ende conincrijcken Mer bisscop calcas der troeyanen verrader. wanneer als hi desen raet ende reden hoerde. soe riep hy ouerluyt onder den griecken. met eenre ver woeder ende rasender stemme ende seide O ghi vrome edele mannen alle te samen. wat bedenct ghi nv te doen tegen den wille. ende dat ghebot onser goden. want onse goden die hebben ons verwinninghe ghelooft. ghelikerwijse als ic ombedriegheliken van onsen goden selue ghehoert hebbe van haren monden Ende het is seer vreseliken die geboden onser goden te versmaden. ende met hem te spotten Ende alhier om soe gaet ende doet an uwe wapenen ende bestrijdet die troeyanen met gheweldigher moghender hant. ende en sceydet niet van hier eer dat ghi die troeyanen hebt verwonnen Doe begrepen die griecken weder enen hogen moet. om dier woerden willen die si van bisscop calcas hadden gehoert. als dat si vanden troeyanen niet sceyden en souden. eer dat sise gewonnen hadden. ende si en achteden noch en pasten doe niet meer op achilles hulpe. dan of hij daer niet gheweest en hadde