Historien van Troyen

¶ Dits dat tienste boec In welken dat wert vertelt. hoe dat die van grieken reyseden vter hauen van athenen ende vanden raet des bisscops calcas vander stat van troeyen der troyanen verrader

ALs aldus die van gryeken vanden afgoden hare antwoerden hadden ontfangen. soe brachten si dien dach ouer met groter vruechden ende blijscappen Ende des anderen daghes vroe so ginc calcas die bisscop mit achilles ende mit patroculus ende met veel geselscaps tot agamons des conincs tente. ende daer veel coningen hartogen grauen princen ende grote vorsten waren te samen vergadert Ende doe si alle ghemeenliken al stille swegen so heuet calcas dese woerde ghesproken O ghi alle eerwaerdichste edele coningen hartogen grauen princen ende edele vorsten die alhier in dese grote vergaderinge vergadert sijt en was niet uwe principael meyninghe tegen den troeyanen ghewapender hant te stryden welke uwe grote ouermogentheyt heuet verwrect tegen hem ouermits der groter scandeliker misdaet die si teghen v misdaen hebben waer om soe toeuet ende beydet ghi: ghi weet dat die toeuinghe ende merringheden bereyden seer hynderliken ende scadeliken is Ende waendi oec dat Coninc priamus niet en heuet al heymeliken onder v luden sine crupers ende verraders die voert kundigen ende laten weten Coninc priamus v opset ende uwen wille hoe dattet met v staet. want aldus te toeuen ende te beyden dat en is niet anders te doen dan coninc priamus respijt te geuen des tijts Inden welken tiden dat hy vergaderen mach veel ende menichuoudigen onderstant ende hulpe. want dat also veel tijts wel gheleden is binnen welcken tiden dat ghi wel met gheweldigher hant coninc priamus soudet bestreden hebben. want daer sijn vele maenden van desen tegenwoerdighen somer geleden In welken die zee seer bequaem was te ghebruken waer om so en reyset ghi niet ouer die zee tot uwen vianden Inden lande van troeyen op dat wanneer als ghi aldaer coemt dat ghi dan uwe vianden veruaert. waendi dat die gheloftenissen der afgoden bedriegeliken mogen wesen. welcke

[fol. 48v]

goden bi auenturen om uwe ondancbaerheit willen v mochten contrary werden Ende alhier om so laet of uwe toeuinghe op dat ghi also salichlijken bi gunste ende geloftenissen der afgoden also moget ghenaken die van troeyen uwe openbaer vianden. ende met desen woerden soe heuet calcas die bisscop weder ghesweghen

¶ Hoe dat die van griecken voeren vander hauen van athenen. ende haer sorghelike reyse

ENde wanneer als si allegader te samen calcas des bisscops woerden hadden ghehoert ende verstaen so priseden ende volgheden si allegader sinen raet Ende agamenon die coninc die dese seer haestelijcken ende naersteliken gebieden. ouermits die gheluyde van eenre trompetten dat si alle gader te samen souden reisen van daen sonder enighe toeuinge of merringe Ende si sijn haestelijcken alle gader te scepe gegaen. ende si sijn met enen goeden bequamen sachten winde geuaren in die diepe zee Ende wanneer als si allegader nauweliken vijftien stadien en waren geuaren vanden lande van athenen. soe wert seer haestelijken die scone clare licht verwandelt in groter duysternissen als oft altemalen nacht hadde gheweest Alsoe dat aldaer quam een groot donre ende een veruaerlijc blixem ende een swaer wijnt. ende reghen ende onweder also corteliken dat die zee seer wert verbolghen ende si waren alle te samen in groten anxte ende in groter vresen Mer calcas die bisscop van troeyen die dede sine bedinghe ende besweringe also als hi wel conde. metten welcken si seiden dat hi hadde vernomen die sake des groten verdriets. want hi seide dat een afgodinne die ghenoemt was dyana herde seer vertoernt was op die van griecken ouermits dat haer geen offerhande en was gesciet eer dat si reysden ende voeren vter hauen van athenen Ende alhier omme so riet coninc agamenon dat alle die scepe souden seer haestelijcken varen in een eylant datter ghenoemt is aulidis daer een tempel was daer men dyana in plach te oefenen ende plach an te bidden Inden welken coninc agamenon woude sijn offerhande doen met sijns selfs handen. op dat sy also alle te samen mochten verweruen een goet bequaem sacht weder. ende enen goeden bequamen wijnt te reysen Ende sonder merren. soe hebben si verwandelt haer reyse. ende si sijn gheuaren inden eylande voerscreuen dat eulydis ghenoemt was. Ende coninc agamenon die is met groter haesten ghegaen op dat lant inden tempel daer dyana stont. daer hi met sijns selues handen seer oetmoedeliken ende ynnichliken sijn of-

[fol. 49r]

ferhande heuet ghedaen ende ghegeuen Ende seer haesteliken so is die grote sware tempeest vander zee ghesacht ende gestelt. ende die lucht die wert weder scoon ende claer Ende alhier om so willen somighe meesteren inder astronomyen seggen dat dyana. dat is die maen. ende is als die vrouwe die daer reyset opten wege. ende dat si gheluckich is. wanneer als si beschenen is vanden goden of vanden planeten inden tienden of inden elfsten daghe

¶ Hoe dat die gryecken wonnen een casteel dat toebehoerde den troyanen

ALs die grote tempeest ende onweder was ghedaen vander zee Ende coninc agamenon sijn offerhande hadde ghedaen. soe is hy met alle sine geselscap weder te scepe ghegaen. ende hi is ghesonts lijfs met enen goeden bequamen wijnde ghecomen in dat conincrijke van troeyen in eenre hauen bi enen castele Ende meester dares die en heuet den name van desen castele in sinen boecken niet gheset om dat die gryecken aldaer niet langhe en toeueden Mer sommighe lude segghen dat dit casteel genoemt was zonoroba Ende die ghene die aldaer woonden in desen castele metter hulpen vanden luden die aldaer by woonden opten lande die wouden den opganc der gryecken verbieden ende benemen en si hadden enen ghesetten strijt begonnen Mer want die gryecken onghelijcke veel meer waren dan die troyanen. so hebben si hem hare sotheyt ende dwaesheyt doe betaelt. ende si hebber veel vanden troeyanen verslaghen metten swaerde waer om dat die troeyanen werden vluchtich. ende si liepen seer haesteliken in dat voerseyde casteel bouen op dat hoochste Ende die sommighe werden alhier ende daer lopende verspreyt ende verstroeyt. Mer die gryecken hebben die onsalighe troeyanen seer crachtelijcken veruolghet. welke seer haesteden te slote waert. ende alle die ghene die si vinghen die sloegen si doot Ende aldus so sijn die gryecken seer gheweldeliken ghegaen doer die doren des casteels. ende alle die ghene die si aldaer vonden. die hebben si doot gheslaghen metten swaerde. ende aldus hebben si dat slot ghewonnen ende berouet. ende aldaer nae alle die mueren neder gheworpen ende verderft Ende wanneer als si dit altemalen hadden ghebroken. so sijn die gryecken seer blideliken ende vroeyliken weder te scepe gegaen. ende si sijn geseylt met enen goeden bequamen winde totter hauen die ghenoemt was themedon. ende si hebben aldaer hare anckers op dat lant gheworpen ende

[fol. 49v]

si sijn op dat lant ghetreden

¶ Hoe dat die griecken hebben bestormt ende ghewonnen een scoon casteel dat bi themedon gheleghen is

Bij themedon soe lach noch een ander seer starc ende vast casteel ende dat seer rijck was. ende al omme wel bewoont. wanttet aldaer in dier steden ende plaetsen seer genuechlijcken was Ende ten lach niet meer dan ses mylen vander stat van troeyen Ende die ghene die aldaer doe woonden op dat selue casteel die sorgeden van hare verderfnissen ende voer haren doot. ende si deden haer wapene an. ende si wonden veel menschen Mer die grieken die hebben dat lant volc verslagen. ende si hebben dat castele bestormt met veel ladderen ende bussen ende met alrehande ander instrumenten. ende si hebben dat castele beclommen. waer bi dat die griecken veel van dien leren werden verslagen ende gescoten ende die somige die vielen neder vander leeren ende si braken den hals Ende want die griecken stadelijcken an gingen ende an vochten. ende die troeyanen seer vermoyt werden ouermits die menichuoudicheyt ende veelheyt der grieken so werden si werloes waer bi te laetsten dat die griecken seer vromeliken op clommen in dat selue casteel ouer die mure ende doer den veynsteren ende doer die gaten ende si staken hare bannieren opter muyren. ende om die wrake van haren doden luden. soe sloeghen si doot mannen vrouwen kinderen alle die ghene die si aldaer in dat casteel vonden Ende wanneer als si alle die troeyanen hadden verslagen so hebben si ondersochtet al die heimelike steden des casteles. ende alle dat gene dat si aldaer vonden dat hebben si tot haren scepen gebracht. ende si hebben dat castele te gronde verderft ende neder geworpen Ende si sijn seer haestelijcken weder tescepe ghegaen met groter vrolicheyt ende met groter blijscappen met enen groten roof Ende wanneer als die grieken aldus dese castelen hadden verwonnen. ende oec mede dat volc ende waren inder hauen die themedon gheheten ende genoemt was. so heuet coninc agamenon met groter sorchuoudicheit geboden datmen allen dien roof voer hem brengen soude. die si in dien tween castelen verwonnen ende vercregen hadden. welcke griecken als si coninc agamenons gebot verhoerden so hebben si alle te samen dien roof voer hem ghebracht welcken roof coninc agamenon gaf ende deelde enen yghelijken veel ende luttel nae dat si vromelijcken ende stoutelijcken hadden gheuochten Ende wanneer als dat altemalen gesciet was soe liet coninc agamenon ghebieden. dat si allegader des mor-

[fol. 50r]

ghens vroe aldaer vergaderen souden om raet ende ghemeen morgen sprake te houden