Koloniale vraagstukken van heden en morgen

[p. VII]

Woord vooraf.

Na een nagenoeg ononderbroken verblijf van 16 jaren legde ik in 1909 mijn ambtelijk werk in Indië neer om naar het moederland terug te keeren.

Sinds dien voerde mijn weg nog tweemaal naar Indië - in 1913/14 en in 1915 - doch in elk geval was het toch al weer 13 jaar geleden, sinds ik het laatst in den archipel voet aan wal zette. En in die jaren was er in de wereld heel wat voorgevallen, dat zijn terugslag in Azië, ook in ons deel van Azië, had doen gevoelen.

Vooropgesteld dat de belangstelling voor koloniale problemen nog niet gedoofd was, mocht het dus noodzakelijk worden genoemd de aanraking met Indië door persoonlijk bezoek weer eens te hernieuwen.

Aan die noodzakelijkheid gehoor verleenend, heb ik ditmaal een viertal maanden in Indië doorgebracht, waarvan 2½ maand op Java en 1½ maand op Sumatra.

Dat is, het zij dadelijk toegegeven, niet lang; zelfs niet voor iemand, die voorheen zoo ruime gelegenheid had om Indië van buiten en van binnen te leeren kennen als met mij het geval is geweest. Doch met eenige inspanning is die tijdsduur toch ook weer niet te kort, vooral als men op zooveel hulp en voorlichting steunen kan als mij te beurt gevallen is.

Van ambtelijke zijde - te beginnen met den Land-

[p. VIII]

voogd zelf - is mij alle steun verleend en elke voorlichting verschaft, die ik maar begeerde. En evenzeer hebben particulieren mij vlot alle inlichtingen verstrekt, die ik meende noodig te hebben tot vorming van mijn oordeel.

Veelvuldig en langdurig heb ik geconfereerd met sommige Departementshoofden; met Gouverneurs en Residenten - oude en nieuwe stijl -; en met Europeesche ambtenaren van lageren rang. Niet minder belangrijk waren mijne besprekingen met Inlanders van allerlei ras en stand - van den Regent af tot den eenvoudigen desaonderwijzer toe, volksleiders van meer dan een schakeering daarbij niet uitgesloten. Ook zij hebben mij hunne opvattingen allerminst verzwegen.

Zóó voorgelicht waag ik het mijne inzichten op koloniaal gebied opnieuw uiteen te zetten.

Of aan zoodanige uiteenzetting dan behoefte bestaat?

Daarop zal allicht geen gelijkluidend antwoord gegeven worden. Maar ik vlei mij toch met de hoop, dat er een voldoend aantal Nederlanders en Inlanders zullen zijn, die voor mijne inzichten genoegzame belangstelling bezitten om de uitgave van dit geschrift te rechtvaardigen.

En in ieder geval zijn de koloniale vraagstukken, die in het heden onze aandacht vragen en morgen onze belangstelling zullen prikkelen, van zóó overwegende beteekenis geworden, dat ieder, die meent iets te kunnen bijdragen tot verheldering van inzicht, verplicht is zich tot een breederen kring van belangstellenden te wenden.

[p. IX]

Deze laatste opmerking geeft mij een waarschuwing in de pen.

Ik richt mij in dit geschrift niet tot hen, die Indië grondig kennen. Voor hen werd het niet opgesteld en als zij het desondanks lezen, zullen zij zich hier en daar allicht teleurgesteld voelen, omdat menig punt, dat hunne bijzondere aandacht wekte, niet verder en détail uitgewerkt werd. Ik liet zulks opzettelijk na, omdat ik vooral hen wensch te bereiken wie het niet mangelt aan algemeene belangstelling, maar die afgeschrikt zouden worden door uiteenzettingen en betoogen van administratief-technischen aard. Misschien ben ik hier en daar toch al reeds te veel van die oorspronkelijke gedachte afgeweken om hen te voldoen, die ik van meet aan op het oog had: belangstellenden in de Indische vraagstukken, maar die er zelf niet al te veel van afweten.

In het algemeen karakter van den lezerskring, dien ik mij van meet aan voor oogen heb gesteld, ligt tevens de verklaring van de omstandigheid, dat ik zwijg over bijzondere aangelegenheden, die mijzelf na aan het hart liggen en bij mijne naaste geestverwanten in de eerste plaats belangstelling plegen te wekken.

Ik had ditmaal niet allereerst hen op het oog, doch ieder Nederlander, die iets beseft van de toenemende, weldra zelfs overheerschende beteekenis van het koloniale vraagstuk voor het eigen land.

Toch, het spreekt vanzelf, is de oplossing, die ik hier en daar voorstel, niet los te maken van de politieke grondbeginselen, die ik belijd, en in dien zin dient dit geschrift zich ook als anti-revolutionair aan.

*_**

[p. X]

Ten slotte voegt mij een woord van warmen dank aan allen, die mij in eenig opzicht van dienst zijn geweest. Ik kan ze hier niet bij name vermelden; stellig toch zou ik tegenover sommigen in verzuim blijven; zoovelen zijn het er geweest. Ik volsta daarom met ze hier allen gezamenlijk nog eens te verzekeren, dat deze Indische reis, die toch waarschijnlijk wel mijn laatste zal zijn, tot mijne aangenaamste levensherinneringen zal blijven behooren, juist door de groote welwillendheid, die mij overal is betoond geworden.

a./b. S.S. Indrapoera

Juni 1928.

H. COLIJN.