Lexicon van de jeugdliteratuur

Els de Groen

door Christien van Reenen

Els de Groen werd op 23 december 1949 in Den Haag geboren. Na de middelbare school studeerde ze M.O. Frans aan de Katholieke Leergangen in Tilburg. Ze gaf enkele jaren les, wat ze combineerde met schrijven en tekenen. Ze maakte voor een aantal bladen cartoons, schreef cursiefjes voor het Algemeen Dagblad en publiceerde kinderverhalen in de tijdschriften Jippo en Taptoe.

In 1976 koos ze definitief voor het schrijven en werd redactrice van de A.D.-kinderkrant, die in 1978 de Jantje-Betonprijs kreeg. Wekelijks werden daarin Nederlandse en buitenlandse kinderen geïnterviewd over allerlei voor hen belangrijke onderwerpen. Van 1978 tot 1980 verscheen er een ‘boekenhoek’ in de kinderkrant: een soort kinderjury-recensierubriek, die zij verzorgde in samenwerking met een aantal scholen verspreid door heel Nederland.

Voor de BRT-schoolradio maakte ze daarna uitgebreide besprekingen van boeken die aansloten bij de lesprogramma's. Sinds 1982 is ze als recensente van kinderboeken verbonden aan het Algemeen Dagblad.

Werk

Met uitzondering van een serie eenvoudige leesboekjes en een serie voor moeilijk lezende kinderen, bevat het werk van Els de Groen altijd een boodschap - verpakt in een spannend of grappig verhaal, maar kinderen kunnen er iets uit leren. Zij kan tot de geëngageerde schrijvers gerekend worden: ze is zelf een strijdbare figuur en wil de jeugd ook wijzen op wat er volgens haar mis is in de huidige maatschappij. In een aantal van haar boeken worden zoveel problemen tegelijk aangesneden, dat de figuren niet altijd goed uit de verf komen. Een voorbeeld hiervan is De bende van Barbra, dat - hoewel ludiek bedoeld - milieuvervuiling, dierenmishandeling, honden- en kattententoonstellingen, varkens- en kuikenmesterijen en

experimenten met proefdieren aan de orde stelt.

In De kinderen van de overkant wordt verteld over de toestanden in Belfast, waar de jeugd opgroeit in een sfeer van wantrouwen en angst, en over de vakantie in Nederland van een groep Noordierse kinderen. Op deze wijze probeert Els de Groen Nederlandse kinderen een idee te geven wat het betekent om in een dergelijke ontwrichte maatschappij te leven.

Een zeer actueel verhaal is De splijtzwam. De hoofdpersoon is een meisje van zestien, wier vader in een opwerkingsfabriek van plutonium werkt; haar biologieleraar is een felle tegenstander van kernenergie. De scheidslijn tussen voor- en tegenstanders loopt dwars door gezin, school en dorp.

Terwijl de maatschappelijke problematiek in het werk van Els de Groen zwaarder is geworden, vertoont haar latere werk een soberder woordkeus en komen de verhaalfiguren beter uit de verf. Volwassen recensenten houden desondanks de nodige kritiek op haar werk, maar bij de jeugd zijn haar verhalen tamelijk populair.

Bibliografie

5 Lexicon jeugdliteratuur
juni 1984