Brieven 1888-1961

[Brieven 1914]

Aan H.P.L. Wiessing

Parys, 5.1.1914

4 Impasse Girardon

Beste Henri,

Zou je by-gaand stukje¹ - dat ik aan Voorbeytel² heb voorgelezen en waarvan ook hy de publicatie wenschelyk acht - als redactionneel dus niet met myn naam er onder in je e.v. nummer willen opnemen? Ik laat je natuurlyk geheel vry het òm te werken of er iets uit te laten - desnoods. Je begrypt wel dat het de n.r.c. ontzettend onaangenaam zal zyn et cela nous venge. En voor Plemp³ en consorten is het ook alles behalve prettig. Maar van véél grooter belang dan een en ander (onaangenaam zyn aan n.r.c. en aan Plemp) is, dat het hollandsche publiek, jouw publiek waaronder een groot aantal journalisten, te weten komt hoe uitgepoept (pardon!) hier de correspondent der n.r.c.⁴ is, en hoe ik, daar-en-tegen, sta aangeschreven in de ‘Association’, waar ik, vanwege

1 Bericht over Cohens hernieuwde lidmaatschap van de Association syndicale de la presse étrangère te Parijs. Niet opgenomen en niet bewaard.

2 Marius C.M. Voorbeytel (1881-1959) was een collega van Cohen. Hij studeerde rechten in Amsterdam (1901-1904) en trad op 1 januari 1905 in dienst bij de redactie buitenland van het Algemeen handelsblad in Amsterdam. Na zijn promotie in 1907 werd hij op 1 september opvolger van Wiessing als Parijs correspondent van dit blad (1907-1940). Vanaf 1917 was hij ook algemeen secretaris van de Nederlandse kamer van koophandel in Parijs. In mei 1940 kwam hij bij de Nederlandse ambassade, eerst in Vichy, later in Lissabon. Na de bevrijding, in 1944, ging hij meteen naar Parijs terug, waar hij de Nouvelles de Hollande, het weekblad van de Nederlandse regering, uitgaf. In oktober 1949 ging hij met pensioen.
Voorbeytel had met twee andere Nederlandse correspondenten in Parijs op 1 juli 1912 een brochure Aan de leden van den Nederlandschen Journalistenkring, Parijs, Provost, 1912, uitgegeven, waarin protest werd aangetekend tegen de uitspraak van de Journalistenkring dat niet kon worden vastgesteld, dat Hankes Drielsma de auteur was van de anonieme brief tegen Cohen.

3 L.J. Plemp van Duiveland (1868-1940) hoofdredacteur van De nieuwe courant, was voorzitter van de Nederlandsche Journalistenkring. Op 15 april 1912 had hij Cohen over de zaak Cohen - Drielsma gehoord.

4 A.J. Hankes Drielsma.

[p. 315]

myn totaal gebrek aan ameniteit, geen tien vrienden heb. Maar de menschen achten my!

Ik hoef je niet te zeggen hoe de n.r.c. zou hebben gejubeld als ik geblackbouleerd was en daardoor ‘onzen correspondent eindelyk ook te Parys recht is wedervaren’. Dit votum is van het hoogste belang. - Lahm en Campolanghi⁵ hebben, tot steun myner candidatuur, een brief aan het Bestuur geschreven, waarin o.m. deze zin voorkomt: ‘Nous, qui, comme membres de l'ancienne commission d'enquête dans l'affaire C.-D., connaissons cette affaire mieux que tont autre membre de l'Association, nous estimons que la réadmission de M. Cohen est non seulement une nécessité professionelle pour lui, mais encore une mesure de justice’. Duidelyker indicatie dat hun ‘vryspreken’ van den rooden schelm een dwaling was geweest, is moeilyk denkbaar, vind je niet? (Van dezen brief, die Lahm my destyds voorlas, en waarvan Brout (sécrétaire général der Ass.) vandaag de Vergadering een résumé gaf, mag ik géén gebruik maken nu ik gereadmitteerd ben.⁶ Was ik ‘geketst’ dan had ik hem mogen publiceeren. Wat ik er dus van aanhaalde blyft onder ons.)

De ‘graaf’ en de ‘gravin’ hebben vreeselyk gesputterd in de vergadering (die ik niet bywoonde) en werden herhaaldelyk uitgejouwd. (Zy hebben in het geheel 9 stemmen - de hunne (2) niet meegerekend - bij-een-kunnen houden). Blasco⁷ (ziek en eere-president) is opzettelyk van de campagne gekomen om voor my te stemmen. Mevrouw de J. van Beek en Donk was er ook.⁸ Veertig personen in het geheel. Ongewoon groote opkomst! De twee schelmen hebben gedreigd met een... ‘proces au civil’, als de reglementswyziging, die de meerderheid der jaarvergadering in plaats van slechts 7 stemmen, noodig maakt om een door het Comité aangenomen lid te ‘ketsen’, geldig wordt verklaard en toegepast. Zy zyn toen vreeselyk uitgekleed door Brout die sprak van ‘chantage’ en door Blasco die zei dat zy maar naar den rechter moesten loopen maar dat de reglementswyziging - in mei gestemd met 23 stemmen tegen 6 - gehandhaafd bleef. - Drielsma (dit ook sub rosa) had nog onlangs een brief aan het Bestuur geschreven waarin hy protesteerde tegen de readmissie van ‘eet individu, ce vieux fou’ die ik ben! Prachtig, vind je niet: vieux fou!, als qualificatie voor my.

Hoe maken jelui het op je nieuwe Rittergut? (Ik weet het adres niet en stuur dus dezen brief maar op je redactie.) De jongens gezond, en Jet?

Wy ‘by het oude’. Ik lui, Kaya lief.

5 Lahm en Campolanghi, buitenlandse correspondenten in Parijs, waren lid van de commissie van onderzoek van de Association syndicale de la presse étrangère in de zaak Cohen - Drielsma. De voorzitter van de buitenlandse persvereniging in Parijs, L.I. Bernard, schreef op 27 december 1912 aan Alexander Cohen: ‘En même temps les membres de l'ancienne commission de l'enquête m'écrivent en appuyant cordialement votre demande.’ [Tegelijkertijd schreven de leden van de voormalige onderzoekcommissie me, dat zij uw aanvraag steunen.]

6 Cohen had op 24 december 1912, nadat Drielsma weggestemd was uit het bestuur, opnieuw het lidmaatschap van de Association syndicale de la presse étrangère aangevraagd.

7 R. Blasco was in 1911 voorzitter van de Association syndicale de la presse étrangère.

8 De bekende feministe jonkvrouwe Cécile de Jong van Beek en Donk (1866-1944) was van 1890-1899 getrouwd met Adriaan Goekoop. Na haar scheiding, met M. Frenkel (1860-1934) in 1904. Met uitzondering van Cohen en Hankes Drielsma was zij het enige Nederlandse lid van de Association syndicale de la presse étrangère. Cohen had haar met Dawson als lid van een door Drielsma verlangde ere-jury voorgedragen, hetgeen door Drielsma per brief van 21 november 1912 werd afgewezen: ‘Il est complètement absurde et anormal qu'une dame soit juge dans cette affaire là et je ne me prêterai pas à cela.’ [Het is volslagen absurd en abnormaal, dat een vrouw rechter zou zijn in deze zaak, en ik zal me er niet toe lenen.]

[p. 316]

Veel hartelyks van ons beiden en our best wishes for the coming year.

t.à.t.

Alexandre Cohen