Jeroom en Benzamien

[p. 178]

Naschrift

Zoo heb ik dan, Herman, dit wonderbare en waarachtige verhaal voor u geschreven, en al hebben wij vele en vreemdsoortige boeken gelezen, een dergelijk geval hebben wij zeker in geen enkel ontmoet. Laat ik er nogmaals den nadruk op leggen dat mijn verhaal niet humoristisch bedoeld is. Benzamien Van Snick stierf aan kanker in de maag, zooals de dokter, die hem behandelde als hartlijder, eerst na zijn dood constateerde. Toen was het echter te laat. Zijn laatste avond bij Floranske had zijn dood niet verhaast. Hij was een goed mensch, en hij was een goed beenhouwer geweest.

Maar zooals gij weet, de mensch is bestendig geslingerd tusschen het kuische en het onzuivere, tusschen de deugd en de ondeugd, het dier leeft in ons naast den engel. Dat is het leven.

Zoo gingen ze beiden ten onder, Benzamien Van Snick en Jeroom Meulepas, de eene in de armen van den dood, de andere in de armen van Floranske. Want zooals ik te goeder plaatse schreef: liefde en dood zijn de gelijke uiting van hetzelfde levensmysterie. Misschien zullen sommige lezers bedenken hoe dwaas de late liefde was van deze twee zestigjarigen voor de sluwe

[p. 179]

patronne van een café. Maar zij moeten daarbij overwegen dat de liefde bestaat zonder redenen zooals het geloof zonder filozofie. En, zooals deze laatste, is de liefde zeer treurig. Zij is geweven op het vlakke stramien van de melancholie, die alles leeg en eenzaam om ons maakt en als een smeulend vuur in den donker is. Is de dood niet de quinta essentia van liefde en haat, van leven en leven-verwekken? En de steen der wijzen, heeft wel eens een dichter gezegd, wordt alleen gevonden door hem die alle begeerten uit zijn hart rukt en zuiver als een lelie voor Gods aangezicht staat.

Zoo schreef ik dan dit verhaal in schoon proza, op dezen rustigen zondag. De nacht is er over heengegaan, en door mijn raam zie ik nu de klaarte dagen boven de oosterkimme. Het licht doet pijn aan mijn oogen. Nu is het reeds maandag, een werkdag, en op straat hoor ik de stappen van de arbeiders die naar de fabriek trekken.

Daar fluit al een merel.

Vale.

EINDE