Voor kinderen van ezeldrijvers

Wij misleiden het hof

Overigens zijn wij het die de onheldere situatie scheppen en in stand houden, en dat niet alleen met het onintelligente gepraat in De Haagse Post. Vreemder dan de uitlating van de persfotograaf acht ik de blijde galmen van sommige socialistische burgemeesters ter gelegenheid van de verloving in juni 1965, en bepaald ongelukkig vond ik bijvoorbeeld het telegram namens een akademische

[p. 7]

senaat, waarin de vreugde van de betreffende senatoren over de verloving wordt uitgesproken. Het niveau waarop 80 pct. van het nederlandse volk zijn gunsten distribueert aan publieke personen is dat van een damesweekblad. Maar als ik mij mag wagen aan een schatting van de verdeling der gevoelens in het genoemde lichaam, stel ik, dat 10 pct. van de leden zeer royalistisch was en van harte verheugd, 10 pct. zeer royalistisch en juist daarom bedroefd, 20 pct. tamelijk royalistisch en er ongelukkig mee, nog eens 20 pct. volstrekt onverschillig en een laatste 20 pct. principieel tegen de erfelijke monarchie. Hoe de verhouding ook werkelijk ligt - misschien is het register van de mogelijkheden nog uitgebreider dan ik stelde - vast staat, dat het hier om een gedeelte van de populatie gaat waarin de gevoelens anders liggen dan bij het juichende publiek op de straat, die in welke gevoelens dan ook gestreelde miljoenen lezers van damesbladen.

Ik wil hiermee een verontschuldiging van het hof bepleiten. Wie staat zo sterk in zijn schoenen, dat hij na jaren niet een beetje gaat geloven in de betuigingen van bewondering en ontroering welke hij onophoudelijk ontmoet? Wij misleiden onze koninklijke familie, al doen wij het niet meer zo impertinent als Bilderdijk het zich nog in 1794 veroorloofde tegenover Willem v. Ik mag wel even een paar zinnen aanhalen uit de redevoering die deze vreemde, door mij bepaald niet bewonderde, vogel in dat jaar hield ter

[p. 8]

gelegenheid van het uitdelen van de prijzen van de Vrije Teekenacademie in Den Haag, van dat jaar, woensdag 2 april: ‘En was ooit een hart geschikt om der Schilderkunst gunst te dragen, 't is het edel hart van den Doorluchtigen, den Weldadigen Willem de Vijfde. Geheel Nederland kent dat hart, daar 't, alleen tot weldoen en vergeven gevormd, niet dan voor ons welzijn ademt, en geene bewegingen kent, dan voor 't algemeene heil.’ Bilderdijk noemt dit van zichzelf ‘geene kunstige redepraal, maar de taal uit een ongeveinsd hart opgeweld.’

Zodanige, voor het gezonde verstand en normale gevoel lasterlijke praatjesmakerij horen wij tegenwoordig niet meer, maar ik wed, dat onze kindskinderen zullen lachen als zij in 't programma van de viering van Expogé's lustrum in 1965, in Den Haag, zullen lezen: ‘Het is geoorloofd de Koningin en de Prins met gejuich te begroeten.’ Laten wij nog vaststellen dat koningin Juliana veel meer onze bewondering waard is dan haar voorvader Willem v, wiens bloed overigens niet meer dan een tweeëndertigste kan uit maken van dat wat in haar aderen vloeit, maar via welke voorvader zij door ons in verband gezien wordt met Willem i, van wiens bloed Willem v op zijn beurt misschien wel een druppel geërfd heeft, maar dan misschien, en heel in de verte. Als er over bloed gesproken moet worden, dan zijn sporen van dat van de Vader des Vaderlands waarschijnlijk alom in Nederland in ruimer mate aanwezig dan in de koninklijke familie.

Om op dat lustrumkongres van de Expogé terug te

[p. 9]

komen: op 22 juni 1965 is door de afdeling Rotterdam een motie aangenomen, die voorstelde dat het kongres bij de regering zowel als bij het hof zou berichten dat Von Amsberg voor de oud-politieke gevangenen als gemaal van de kroonprinses onaanvaardbaar was. Het hoofdbestuur heeft gemeend deze motie niet in behandeling te moeten nemen - een grond te meer voor mijn stelling dat wij het hof misleiden.