Qvi vanos pavet metvs, veros fatetvr.
XLVII.
VErè malam conscientiam matrem formidinis esse, dixit Chrysost. Horrorem enim individuum impietatis comitem esse, testantur ij, qui indies conscientiae latebras quaerunt, nec inveniunt. Poenam semper ante oculos sibi versari putant, qui peccaverunt, inquit ille: Hinc fit, vt omnia horreat improbus, etiam minimè timenda, imò & amplectenda; Deum, quod inimicum sibi; Diabolum, quod lictorem; semet ipsum, quod accusatorem sciat, ac sentiat. Viro bono contrà nihil terribile est; non Deus, nemo qui magis juvare velit; non Diabolus, nemo qui minus nocere possit; non conscientia, omnia ibi tranquilla: Horrificum tonitru parentis sui vocem benevolam, metuendum fulmen divinae majestatis radios; mortem, in vitam meliorem transitum; Dei judicium, finem pugnae ac aerumnarum appellat: Denique
Si fractus illabatur orbis,
Impavidum ferient ruinae.
Quicunque verè animosus esse desiderat, mentem vt habeat flagitijs purgatam, etiam atque etiam curet.
EEN quade conscientie (seyter een Out-vader) is een moeder van vreese. T'is ghewisselijck alsoo; want waer een sondich ghemoet is, daer is t'elckẽ, in alle voorvallende saken, een bevende hart, eñ een versmachte ziele. Den goddeloosen schrickt voor alle dingen, selfs oock voor de ghene die niet te vreesen en zyn. Hy ontset hem van God, want hy is hem vyant: vanden duyvel, want t'is sijn pijnigher: van sijn eyghen herte, want t'is sijn beschuldigher. Den rechtveerdighen daer en teghen (ghelijck den Wijse-man seydt) is vrymoedich als een ionck leeu, sittert ofte beeft voor niemandt: niet voor God, wanter niemant en is die hem meer wilt helpen: niet voor den duyvel, wanter niemant en is die hem inin can beschadigen: niet voor sijn eygen gewisse, want daer is ruste. Den vervaerlijcken donder, noemt hy de stemme sijnes hemelschen Vaders: den schrickelicken blixem, de stralen van des selfs groot-achtsaemheyt: de doot, een doorganck tot een beter leven: Gods oordeel, een eynde van strijdt en ellendicheyt: en, om cort te segghen,
Al viel de werelt gansch en gaer,
Den vromen schrict voor geen gevaer.
Wilder dan ymandt onvertsaecht, ende goets moets wesen, die reynige sijn herte van doodelijcke wercken.
IOB. 15.21.
SOnitus terroris semper in auribus impij; & cum pax sit, ille semper insidias suspicatur, circunspectans vndique gladium.
IOB. 18.11.
CIrcumquaque perturbant impium terrores, & disijciunt eum ad pedes ejus.
PROVERB. 28.17.
L'Homme faisant tort au sang d'vne personne fuira jusques en la fossé sans que aucun le retienne.