Non labore sed domini mvnificentia.
XXIIII.
RHombum, & Squatinã, & Rhaiam, & Pastinacam, cum tardissimi sint piscium, saepe tamen Mugilem piscium velocissimum in ventre habere, piscatores observârunt. Simile in terrâ, & ipsis quidem hominibus, contingere quis non videt? ejus rei rationem si quis inquirat, nec velocium esse cursum, nec fortium bellum, nec sapientium panem, nec doctorum divitias, nec artificum gratiam, cum Sapiente Haebraeo, respondebo. A Deo sanè ista omnia, a Deo sunt. Dei arbitrio expenditur victoria, ait ille, ne que ad insolentissimos quosq; illa accedit, sed ad eos duntaxat, ad quos Conditor ille rerum & Moderator accedere voluerit. Ille quoties suis auxiliari statuit, externis illis plerumque se astringi non vult; imò ea aver satur potius, instrumentisque debilioribus magis, quam robustis, juvare mavult. Loquuntur id exempla Gidionis, Ionathae & aliorum. Cujus rei illa haud dubiè est ratio, vt, bona, quae in sperata nobis eveniunt, rectà è manu Dei in nos delata intelligamus, eique tanto impensius grati animi victimam offeramus. Eam rationem expressit ipse Deus Iud. 7.2.
DE Zee-luyden hebben menichmael voor wat vreemts aengemerct, dat inde roppé ende buycken van trage eñ lompe vischen dickwils de sinelste en rapste over-vliegers vander zee ghevonden werden. Yet sulcx gebeurt oock niet selden op den aertbodem, en selfs onder de menschen: En de reden daer van is, t'gene Salomon seydt, Eccles. 9.11. Dat ten loope niet en helpt, snelle zyn; ten strijde niet en helpt, sterck te zyn: ter neeringe niet en helpt, gheschickt te zyn: ten rijckdom niet en helpt clouck te zyn, &c. Die en dierghelijcke segheninghen dalen alle vanden hemel. Naer den raet Godes (seyter een) wert de overwinninge uytgemeten, en den Segen en volcht juyst niet die stout en vermeten zyn, maer alleenlijck de gene die het Gode behaecht, dien toe te schicken. Ten is den Heere niet swaer (seyde Ionathan, 1 Sam. 18.6.) door vele ofte weynighe te helpen: En veeltijdts, selfs inde meesten noot, behaget Gode de sijne, door cleyne en geringhe middelen, uyt het gevaer te trecken: ondèr andere redenen sonderlinghe, op dat den mensche geen stoffe en soude hebben sick selven in sijne verlossinge yet wat toe te schrijven: maer alles regel-recht uyt Godes milde hant soude bekennen ontfanghen te hebben, en dies te meer verwect soude werdẽ met ware danckbaerheyt sick voor God te vernederen. Dese reden wert selfs van Gode uyt-gedruct Recht. 7.2. Israel mochte sick beroemen teghens my, en segghen: Mijne handt heeft my verlost.
SALOM. PROVERB.
BEnedictio Domini divites facit, nec sociabitur ijs afflictio.
ECCLES. 9.11.
I' Ai veu sous le soleil que la course n'est point aux legers, ni aux forts la bataille, ni aux sages le pain, ni aux prudens les richesses, ni la grace aux scavans.