Pessimvs interpres rervm, metvs.
XXVI.
TImiditas est corruptio judicij, ajunt Philosophi. Meticulosos vtique non res, sed de rebus rumores, etiam incerti, & rosae (quod dicitur) vmbra quandoque terret. saepe opinione amplius laboramus, quam re, ait Seneca, & quemadmodum aves inanis fundae sonus territare solet, ita nos non ad actum excitamur tantùm, sed ad strepitum. Infirmi animi est, antequam malis opprimitur, queri; Propriumque est miserorum facilè id credere quod minus volunt: vtque corpora per nebulam, sic per metum res vidẽtur majores, adeò vt multi, rem quam metuunt, ipsi-met anticipent:
... Multos in summa pericula misit
Reperti sunt qui dum in navi periclitarentur, nõ exspectatâ navis submersione, in mare sese praecipites dederunt. Miserum est mori ne moriamur. optimè Sen., quid dementius quam angi futuris, nec tormento se reservare, sed accersere sibi miserias?
Vreesachticheyt bederft het oordeel, want soo haest als yemant den schrick int lijf crijcht, een blase met boonen (somen seyt) ia de schaduwe van een roose, soude hem den brouck rontsetten. D'inbeeldinghe (seyt Seneca) ontset ons gemeenlijcken meer, als de sake selfs: en gelijck het gesnor van eẽ ledigen slinger het ghevoghelte vervaert maeckt, en doet opvliegen; so verschricken wy ons niet alleenlick vande slach, maer ooc vant gedreun. En gelijck de gedaenten der lichamen grooter thoonen in mistich weder, so doen oock alle dingen door de vreese: in vougẽ datter veel door vreese vã in gevaer te comen, dadelijck in het uytterste gevaer sijn vervallẽ. Men heeft menschẽ gevonden, die, t'schepe in noot wesende, hun selven uyt vreese van verdrencken, buyten boort hebben geworpen, verdrenkende also, om niet te verdrenckẽ, en stervende om niet te stervẽ. Wat isser geekelicker, seyt Sen. als met toecomende swaerheden sich selven te quellen? &c.
Seneca.
ADhibe rationem difficultatibus, possunt & dura molliri, & angusta laxari, & gravia scité ferentes minus premere.
Plutarch. in Mor.
TError absentium rerum ipsâ novitate falso augetur, consuetudo autem & ratio efficit, vt ea, etiam quae horrenda sunt naturâ, terrendi vim amittant.