Lof- en danck-dicht aen den wel edelen heere, mijn heer Jacob Cats,
Ridder, stadthouder van de Leenen, groot zegel-bewaerder van de ed. mog. heeren Staten van Hollandt, ende West-Vrieslandt:
Op het uytgeven van sijn edelheydts oude ende nieuwe wercken, mitsgaders de vermeerderinge in den tweeden druck.
O, hooghgeleerde Cats! uw lof sal doorgaens streven,
Soo lang'er boomen staen, soo lang'er vee sal leven;
Soo langh men eenigh Bruyt sal cieren met een kroon,
En dat de vlugge pen oyt geestigh dicht vertoon;
Soo langh den ackerman het koren-saet sal saeyen,
En in den vollen Oest de vruchten daer af maeyen,
Soo langh de rijpe druyf sal geven soeten wijn,
Soo lange salder stof tot uwer eere zijn.
Ghy hebt, eerwaerde Heer! in dese laetste tijden,
Nu men den meesten hoop van 't rechte pad siet glijden,
De baeckens naer den eysch voor yeder soo geset,
Waer naer hy seylen magh gants veyl en onbelet;
De baeckens voor het schip van dit onstuymigh leven,
't Welck hier, als in een zee, wert gints en weêr gedreven,
Een zee, waer in bedeckt veel blinde klippen staen
Die ons uw pen vertoont, en wijst het schuwen aen.
Wat is door uwen geest niet aerdighlijck beschreven?
Wat heeft hy menigh boeck aen 't vaderlant gegeven!
Hoe wijst uw suyver dicht gedurigh naer de deught,
Dat geen gemeen alleen, maer wijsen self verheught!
Maer om met vollen lof van yeder boeck te spreecken,
Mijn pen is veel te swack, de kracht sou haer ontbreken;
Dat doet ons anderen volkomener verstaen,
Dies waert maer nage-aept, dat my is voorgedaen.
Al wat de mensch ontmoet, dat wordt er aengewesen,
Sijn feylen nu gelaeckt, sijn weldoen dan gepresen;
De werelt blijft aen u dan eeuwighlijck verplicht,
Dat ghy soo menigh les gegeven hebt in 't licht.
Uyt lust tot wijsheyt quam de groote koninginne
Van Scheba uyt het Zuyd en spand'er gantsche sinnen
Op dat s'er nut uyt trock, en meld' met vollen mont,
Na alles door beschouwt, zy dubbelt waer bevont
Het geen sy had gehoort. Soo moet ick nu oock seggen,
En als een open boeck voor al de werelt leggen,
Dat ick in 't minste deel niet melden kan de eer,
En wel-verdienden lof, van u, o wijsen Heer!
Ghy zijt een yeder nut in alderhande saken;
Die maer de soete kern eens in sijn geest magh smaecken,
Smaeckt dan in sijn gemoet een aengenaem vermaeck,
Ja, vint'er deughden in, in ongemeene spraeck.
Ick sal dan uwen lof voor eerst hier laten steecken,
En tot uw kinders eer nu oock een weynigh spreecken,
Uw kinders, die men nu in alle landen vint,
Geteelt niet by uw Vrou, maer uyt den swarten int:
Wanneerse my in 't eerst voor oogen zijn gekomen,
Ick heb van stonden aen naer haren aert vernomen,
En ick bevont seer dra, als in den klaren dagh,
Wat voor een groot verstant in haer verborgen lagh;
Dies heb ick datelijck haer in mijn huys genomen,
En ben door haren dienst soo ver daer meê gekomen,
Dat my de dicht-kunst heeft soo lieffelijck gesmaeckt,
Dat ick heb, nu en dan, een liet of dicht gemaeckt;
| |
Sy kosten my in all's soo wel en aerdigh leeren,
Dat ick oock aen het volck tot lof iets dorst vereeren.
Als haer de nijt beschimpt, of oock een plompert laekt,
Ick toone even dan, dat 't my aen 't herte raeckt.
Wie kan dan, waerde Heer! uw lof genoegh vermeeren,
Die ons uyt enckel gunst laet door uw kinders leeren?
Daer ghy ons, door de kunst, doet rondelijck verstaen
Den wegh, die yeder mensch hier moet op aerden gaen.
Noch siet men dichtens lust in 't minst niet begeven,
Ghy hebt uw boeck vergroot met 't Tachtigh-jarigh leven:
Daer geeft ghy na den eysch seer heerlijck te verstaen,
Wat u, en yeder mensch, om dien tijt dient gedaen:
En van uw huys-bedrijf, en van uw Sorgh-Vliets leven,
En wat u Godt daer heeft al in den sin gegeven,
En hoe in 't Vossevel de liefde zich kan kleên,
Dat elck zijn krachten siet, vertoont ghy ongemeen.
Latijnsse Maeghde-plicht te voren uytgelaten,
Is hier meê by gevoeght, en hoe men alle staten
Van menschen siet vervoert door driften van 't gemoet,
En wat men 't beste laet, en wat men best weêr doet;
Soo dat men dit uw werck seer aerdigh kan toepassen
De crocodil, die groeyt en nimmer is volwassen,
Die noyt haer wassen staeckt, maer wordt van grooter groot,
Ja, selfs wanneer het beest schier worstelt met de doot.
'k Kan u, doorluchtigh heer! na rechten eysch niet loven
Mijn pen beswijckt, waer door mijn geest weer stijgt na boven,
Om onsen grooten Godt te geven lof en danck,
Dat hy ons vaderlant met sulck een man beschanck.
Ick dancke mijnen Godt, dat hy my bracht in 't leven,
Ter tijt dat hy aen ons had sulck een man gegeven;
Dees hoogh begaefden Heer noch kloeck sagh en gesont.
Voort bidt ick u, o Godt! dat ghy gelieft te geven,
De dagen, die dees heer noch sal op aerden leven,
Steets mogen sijn bevrijt van quelling, smart en pijn,
Tot dat hy door de doot van all's bevrijt sal zijn;
En als men 't lichaem in de swarte aerdt laet sincken,
Dat dan sijn eed'le ziel mach in den Hemel blincken,
En, als des hemels licht verscheyden is in schijn,
Hy in den hooghsten graet daer magh verheerlijckt zijn!
secretaris tot uytwijck en rijswijck, in 't landt althena.
|
|
Auteursrechtvrij