In libros poematum moralium, illustris viri, Jacobi Catsii,
Equitis aurati, ill. ord. holland. nuper syndicor. primicerii, nunc magni sigilli custodis, rerumque feudalium praefecti vicarii, et novissimè a praepotentibus foederati belgii ordd. ad serenis. anglor. remp. legat. principis.
Summe Virûm, cujus tetricos facundia Belgas
Mulcet, et attonitos locuples doctrina penates
Detinet et pulchro populos informat honesto:
Insere Virtutem titulis, totque inter honores
Fulgeat una tuis Probitas asserta Camoenis,
Et Regum ingenuo despectet munera vultu.
Nos tibi debemus patres. tibi fausta precatur
Femina, et in docili recitat tua dogmata lecto
Officiosa parens, et leges discit amandi
Impatiens rectoris amor. tibi filia mores
Devovet, et cuivis nequit arridere marito
Imperijs attenta tuis. Tu Protea nobis
Reddis et in varias versans Emblemata formas,
Nunc alias voces, alias in carmine partes
Induis, et nostrae raperis per devia vitae,
Peccandique modos. Te praeceptore superbit
Scena pudicitiae, et maturae zona puellae,
Flammeaque et cupido rutilantes limine tedae.
Creditur immitem mellitis vocibus Haemum
Thrëicius flexisse pater, rigidamque suavi
Barbariem domuisse lyra. tunc horrida cultus
Imbibit et potuit facili mitescere cantu
Improbitas, Thracesque suos emolliit Orpheus.
Nos Rhodope Thracesque sumus. quorum effera, Catsi,
Corda domas, quibus admissus praecordia circum
Ludis et effrenes animi compescis habenas
Jussibus et callidae moderaris vota juventae.
Tu, velut Amphion Thebanae conditor arcis,
Saxa moves modulis placidae testudinis, et nos
Eloquij torrente rapis. Tu monstra malorum
Impiger Alcides subigis; certusque Deorum
Interpres Stygijs animas arcessis ab undis
Afflatus propiore Deo. te vindice recti
Jam Batavos peccare pudet, Cyprisque fatetur
Se sapere, et levibus volitans Puer improbus alis
Corrugat geniale caput, quassatque pharetram
Segnius. ac quicquid quondam Cornelia mater
Gracchorum potuitque loqui Sempronia grandis,
Aut qua magnanimo respondit verba Catoni
Porcia, vel Laelî genetrix, edisserit orbi.
Quàm stupui, cum bella sibi secreta pararet
Isacides, totumque suis circumdaret armis
Relligio cataphracta virum. se dissidet ipso,
Obloquiturque sibi. tollunt hinc signa voluptas,
Hinc ratio. recitantque uni diversa cupido
Et metus. innocuae suadet contraria menti
Luxuries: praedulce malum. duo numina distant
Partibus, et geminis pugnant sensusque Deusque
Imperijs, duplicisque Boni ostentatur imago.
At quia sancta probat, nocituraque gaudia damnat,
Eligit ista pius, nec solum pallia litem,
Sed pietas dirimit. quid turpe, quid utile, quid non,
Expedit, et valido mille argumenta pudori
Sufficit. interea tanti Dux femina facti
Spreta jacet tacitisque odijs alimenta ministrat,
Et dolet elapsam virtutem amplexibus esse.
Vates magne, furens mulier si temnere Divos
Juratamque fidem thalamo Menphitica conjunx
Ausa fuit, proprioque illusit moecha marito:
Stat juvenis crimenque fugit, dominamque scelusque
Arguit, et monitis aulas prudentibus implet.
Pythagorae voces Samijque edicta magistri,
Et promulgatas taciturno judice leges
Audijt indocti pubes studiosa Tarenti,
Informesque scholae Calabrûm, Samnisque Crotonque,
Aureaque Italicis sonuerunt carmina portis.
Nec minus incultas sapiens instruxit Athenas
Exemplo dictisque senex, et nectar Hymetti
Miscuit officio civis. cum tecta domosque
Privatosque lares Sapientia sera subiret,
AEthereis subducta plagis. veneranda Theognis
Trinacrijs praecepta dedit, Siculumque recoxit
| |
Formavitque rudem. placuit generosa monentis
Suada Siri Mimique lepor. Nos omnia ter te
Discimus et post tot credit se secla renasci
Simplicitas, tangesque animos reverentia Divûm,
Et vitae melioris honos moresque severi.
Die age, Toxaedrûm soboles, quo numine soli
Concessum tibi tanta loqui? qua Pallade pectus
Grande tumet? nescitque furor cessare canendi
Quae terris prodesse queant? non sidera demens
Metricis Phoebique jubar, nec inutilis haeres
Arcturumque Hyadasque inter Lunaeque labores,
Errantesque Deos, non vanis linea chartis
Pingitur, aut sectis circumvallata figuris
Picta placet potius virtus et sculpta decori
Effigies. quin ipsa patens ad dogmata laxos
Expandit natura sinus. nos simia, taurus,
Nos arbor piscisque docent. Nos vitus amare,
Atque aliquid fugiose cupit. nec garrula nobis
Servit avis. nunc rana suis facunda sub undis
Vitae monstrat iter. nunc nobis vacca magistra est,
Dux canis. hortantur lapides, objurgat amantem
Concha tuum. foedo quae pendet aranea tecto,
Et lenes alibi praebent documenta columbae.
Imperitat ventri Phariae regnator arenae.
Mus gremio, cupidos Lybicus leo velat ocellos,
Charonioaeque tibi dictant oracula quercus.
Dum ludit puer, incauti vesania mundi.
Detegitur, quantisque rotet se passibus orbis
Tot scelerum fraudumque pater, te vate, patescit.
Sic oculis coram fulgens spectatur honestum,
Sic manibus palpatur idem, sic personat aures
Egregium recti murmur, distincta tabellis.
Regula vivendi legitur, normasque decori
Sedulitas numerat. semperque industria sensus
Invenit et quovis struitur sententia casu.
Neve foret Batavûm populis incultior Auson,
Romanas sociat verborum opulentia voces.
Atque tuo recreant animos modulamine Celtae,
Quique Ararim Ligerimque bibunt, Rhodanumque loquendo
Anticipant, longisque trahunt idiomata braccis.
Ipse tuum patria miratur currere lingua
Thuscus epos; captusque tuae dulcedine Musae
Crudelis mansuescit Iber, nativaque verba
Diligit et tumidae gnomas impertit amicae.
Adspicit et titulos Tamesis veloxque Tueda,
Et triplici donat suceincta poëmata sceptro,
Regali jam tacta manu. Tuus illa, Britanne,
Scribit eques, Phoebique magis quae splendet aminctu
Nobilitas, nostrique decus sublime Senatus.
Ex alio rursum surgit labor. altera laudi
Materies campusque patet. sua fata recenset
Priscus Hymen, thalamique juvat memorare labores
Mnemosynen, soecoque gravera miscere cothurnum.
Qualis in adversam frendes Tryphosa Jacastam
Detonet, et rapto quaerat crudele pudori
Suplicium, mox Belga leget. quam splendida poscat
Virgo Cratem, possitque etiam vel gibbus amari
Et laceri sapientis honos et fibula simplex
Et series neglecta togae, caperataque tristi
Forma supercilio et Cynicae sors horrida barbae
Nec te, prime pater, tacitum aut primaeva silebit
Federa et insolitis claram natalibus Evam;
Non sacrosancti connubia mystica Sponsi,
AEthereasque saces, atque ipsi nubile coelo
Christiadum praelustre genus. narrantur amores
Abramidûm, clarique thoris regalibus ignes,
Et spretae fortuna Leae, tedaeque sororis,
Et mox virginibus vacuae Siloensibus urbes.
Tempora cuncta patent vati. distinguitur aevo
Res ac cura suo et nobis imitabile passim
Invenit, et grandes majorum ponderat ausus.
Nobile Durdrechtum, si quid tibi conflua laudis
Flumina ferre putas: celsis si mascula portis
Praesidet et fasces ostentat virgo vetustos:
Si Mervae jactas Dominos: si prima sorores
Inter verba facis: si vectigalibus angis
Et Rhenum Mosamque Deos: si fluctibus usque
Emergis melior: plus, hoc monitore, superbi,
Huic assurge viro. qui jam tibi consulit uni,
Jam Batavis patriaeque suis suffragia fulcit
Consiliis, sortesque animos opponit Ibero.
Format lege domos, et saevos exigit hostes
Invidiam fastumque et soedi gaudia luxus,
Otia lascivamque gulam, et malesana Lyaei
Orgia; et immensis rimantem faucibus aurum
Pellit Avaritiam. sic condis, maxime Catsi,
Oppida, sic meliora facis, stabulumque repurgas
Sordibus, Antaeosque necas, Hydrasque, bovesque,
Quin ipsum Phlegethonta domas, Cacumque rapacem,
Et crudi Diomedis equos. Stymphalidas arte
Dejicis et rabidos prosternis carmine Nessos.
Virtutum venerande pater, sanctissime legum
Arbiter, haec audi facilis; qui corrigis orbem,
Orbis vota cape; et monitorum praemia credas
Optima, nos parere tibi: concedere jussis
Crimina: tot passim scelerum pallescere vultus:
Peccari minus: insanas resipiscere matres,
Audacesque nurus: melius sentire puellas,
Persuadere patres: percussaque fulmini linguae
Secla verecundas Belgis promittere nuptas.
Scribebam ad Amstelam virtutum tuarum summus cult
CASPAR BARLAEUS.
|
|
Auteursrechtvrij