Het Spaens heydinnetje

[p. 3]

REMBRANDT 1641
Preçiosa en Maiombe (Copyright F. Lugt, Parijs)

[p. 7]

Voorwoord

Een kleine ets van Rembrandt, die een oude zigeunerin met haar pleegkind voorstelt en deel uitmaakte van een in maart 1957 gehouden tentoonstelling, getiteld ‘Rembrandt et son école’, in het Institut Néerlandais te Parijs, werd aanleiding tot een nieuwe bestudering van het onderwerp dat ook Cats voor zijn Spaens Heydinnetje had geboeid.

Er bleek heel wat meer aan vast te zitten dan wij aanvankelijk dachten, omdat dit op het eerste gezicht zo simpele en overbekende gegeven een dichterlijke uiting is van een voor die tijd modern probleem en van een renaissancistische gedachtenwereld die steun zocht van klassieke autoriteiten en bijbels gezag.

Zonder de grondige bestudering van vele details en de nauwgezette en veelzeggende precisering van tal van uitdrukkingen uit het zeventiende-eeuwse Nederlands van de zijde van Prof. Dr. G. Kuiper te Amsterdam zou dit stukje typisch Nederlandse literatuur veel minder tot zijn recht zijn gekomen. Ik ben zeer erkentelijk voor zijn uitstekende raad.

Tevens dank ik de heer F. Lugt in Parijs, die toestemming gaf hier de ets, die behoort tot de prachtige verzameling tekeningen en etsen van Rembrandt die het Institut Néerlandais in zijn bezit heeft, af te drukken.

Tenslotte dank ik de N.V. Uitgeversmaatschappij W.E.J. Tjeenk Willink te Zwolle, die de druk mogelijk heeft gemaakt.

Enschede, januari 1962

H.J. VIEU-KUIK

[p. 8]

Bij de derde druk

De ziekte van Prof. Dr. G. Kuiper en de dood, die hierop is gevolgd op 13 april 1973, heeft een hernieuwde uitgave van ‘Het Spaens Heydinnetje’ vertraagd; zijn zorgvuldige, toegewijde aandacht voor dit gegeven ging over in handen van Prof. Dr. C.A. Zaalberg, die eveneens streefde naar het maximum van betrouwbare gegevens over dit juweeltje in onze literatuur.

Het ontroerend verhaal der ontmoeting van twee mensen, die voor elkaar bestemd schenen, maar die werden geconfronteerd met een verschil in stand en geloof, in de kleurige omlijsting van een stukje zigeunerleven, was bestand tegen de tijd. Vandaar nog eens een hernieuwde uitgave.

Enschede, april 1974.

H.J. Vieu-Kuik.

Bij de vierde druk

Deze druk is herzien en verbeterd. Ik ben Prof. Dr. D. Kuijper F. zn. te Amsterdam zeer erkentelijk voor de aanwijzingen en nauwkeurigheid, die tekst en commentaar van deze uitgave ten goede mogen komen.

Ook thans heb ik de vriendelijke medewerking van Prof. Dr. C.A. Zaalberg te Leiden zeer gewaardeerd.

Enschede, maart 1976.

H.J. Vieu-Kuik.