Een stoet van dwergen

Paars sjaaltje

Omdat ik een dun paars sjaaltje voor mijn vrouw moest kopen, ging ik een grote winkel binnen en zei het tegen de bediende, een autoritaire man van een jaar of veertig met een kort kuifje en een onnodige knevel van giraffehaar. Hij luisterde ernstig naar mijn verlangen, nam een lange ladder en klom daarop naar de nok van het bouwwerk, waar hij een grote, stoffige doos pakte, die hij vervolgens met levensgevaar naar beneden droeg. Er zaten allerlei kleine doosjes en trommeltjes in. Eén voor één maakte de man ze open en pas de laatste bevatte een dun sjaaltje van hard, eczeemverwekkend begrafenislila.

‘Dáár hebben we wat we zoeken,’ riep hij en keek mij loerend aan.

Toen hij nog boven op de ladder stond en ook later, tijdens het doosjes openen, had ik stilletjes staan bidden dat hij een prachtig sjaaltje te voorschijn brengen zou, want als zo'n vreemde meneer zich al die inspanning getroost, zit je moreel min of meer aan hem vast, vind ik. Nu echter duidelijk

[p. 101]

was dat mijn vrouw dit floddertje zonder meer zou afwijzen, dacht ik: Misschien kost het maar een kwartje. Dan kan ik het kopen en buiten aan een hond geven. En ik vroeg: ‘Wat is de prijs?’

‘Deze komt op vijf vijfenzeventig, meneer,’ zei de man. Hij liet mij geen ogenblik uit het oog en stond er gespannen bij of hij tot handgemeen zou overgaan als ik nu neen dorst zeggen. Daarvoor bevreesd, koos ik de middenweg en ging me eruit liegen.

‘Hemeltje, dan heb ik geen geld genoeg bij me,’ begon ik, met het doel nu een rookgordijn van later-nog-eens-terugkomen te scheppen, waarachter ik mij uit de voeten zou kunnen maken, maar hij prikte er dadelijk doorheen en sprak agressief: ‘Geef u dan maar wat u hébt, dan leg ik het sjaaltje voor u apart en kunt u het ontbrekende geld even thuis gaan halen.’

Hij keek met een nou-jij-weer blik.

‘Nee, dat kan niet,’ zei ik, ‘want ik woon nogal ver weg.’

‘Wáár dan?’ snauwde hij.

‘In de Duynstraat,’ loog ik, want dát kan ik goed, straten liegen.

‘Dat is toevallig. Ik ook!’ riep de bediende, grimmig lachend. ‘Op welk nummer woont u?’

Ik ging eens op mijn andere been staan. Het was erg warm in de winkel. ‘Tweertig,’ zei ik.

‘Wat?’

Nu ja, ik kon er niet omheen. Ik moest een keuze doen. Transpirerend van spanning gokte ik: ‘Vijfentwintig.’

Even draaide de hele winkel om mij heen. Toen het beeld weer duidelijk werd, stond ik áchter de toonbank, gekweld door een ondraaglijke jeuk op mijn bovenlip. Ik had een snór! Ik voelde me opeens kleiner en dikker en ouder. Ik was veranderd in de bediende.

[p. 102]

‘Vijfentwintig,’ dacht ik. ‘Sufferd - je moest natuurlijk weer net zijn nummer raden.’

Maar het wás niet anders. Om zes uur reed ik moedeloos met de tram naar de Duynstraat en stak er de sleutel in het slot. Een lelijk, mager mens kwam me tegemoet en riep: ‘Dag Piet!’ Met die vrouw moet ik sindsdien zien rond te komen, want we zijn wel degelijk getrouwd, de foto staat zes bij negen op het buffet. Meestal zeurt ze over allerlei wezenloze dingen aan mijn hoofd. Dan geef ik haar maar eens een stomp, want daar ziet ze geen kwaad in. En elke ochtend moet ik naar die zenuwewinkel. Ik weet natuurlijk helemaal niet wat de boel kost en waar alles staat, dus de bonje met de baas is niet van de lucht. Op die manier wordt mijn humeur er bepaald niet beter op. Als er klanten zijn, loop ik op eieren en als er niemand is, sta ik maar aan dat enge mens thuis te denken. En die snor kriebelt als een mierennest.

Maar raad eens wie er vanmiddag binnenkwam? Ik! Om een paars sjaaltje. Nou, dat wist ik te staan. Ladder op, ladder af, doosje open en: ‘Deze komt op vijf vijfenzeventig, meneer.’

En daar begon ik te draaien hoor.

‘Hemeltje, dan heb ik niet genoeg geld bij me.’

Toen kon ik me echt niet langer inhouden.

‘Vuile leugenaar,’ schreeuwde ik, ‘je hebt een tientje in je zak.’

En ik schopte me zelf de straat op.

Uit ‘Spijbelen’, 1956