Mag 't een ietsje meer zijn

Avondje uit

Soms zegt de man opeens, na het eten: ‘Laten we maar eens in de stad gaan kijken.’

‘Er is anders een mooi programma op de televisie vanavond,’ probeert de vrouw.

Maar daar gaat hij niet op in. Hij doet zijn jas aan en zegt: ‘Kom.’

Even later lopen zij buiten - een keurig, onberispelijk echtpaar van middelbare leeftijd, want hij boert goed aan de beurs en zij verzorgt hem voorbeeldig. Eerst gaan ze het café op de hoek binnen, een halfdonkere, naar bier en sigaren ruikende spelonk. Daar begint het drinken. Hij oude klare en zij een flesje priklimonade.

Als zij niet zo bang was voor het eind van de avond, zou ze dit eerste uurtje eigenlijk wel prettig vinden. Want de drank verdrijft zijn stuurse zwijgzaamheid en maakt hem open en aanhankelijk. Ze praten altijd over de kinderen. Over Jan, die in Australië geen tijd kan vinden om regelmatig te schrijven. En Liesje, die nu al vier jaar een perspectiefloze affaire heeft met haar getrouwde baas.

‘Ach, wat heeft het voor zin om het allemaal zo donker in te zien?’ zegt de man en zijn door de borrels aangerichte glimlach doet haar denken aan vroeger. ‘Die kinderen zijn nu eenmaal volwassen. Zo is het toch? En al doen ze soms dingen waar wij het niet mee eens zijn, nou ja, ze bouwen een eigen leven en het is een andere tijd.’

Zo praat hij dan tegen haar en ze voelen zich heel dicht bij elkaar. Na een uurtje laat hij een taxi komen. Dan wil hij de stad in. Zij haat die kroegen, want ze ziet ze te scherp, omdat ze geen drank verdragen kan en de hele

[p. 163]

avond door moet op limonade, die de dorst lest, maar aan de geest niets doet. Zo tegen elven ziet ze haar man veranderen. Terwijl hij gestadig doordrinkt, komt er een mateloos sombere uitdrukking in zijn ogen - een dier in doodsnood. Dat is een gevaarlijk moment. Elk verkeerd woord kan hem woedend maken. Muisstil zit ze tegenover hem en hoort hem mompelen. ‘De slet... ligt met een getrouwde vent in bed. Aardig hoor. Dat moet je maar slikken.’

Ze zegt niets terug en dat prikkelt hem.

Opeens kijkt hij haar scherp aan en zegt: ‘Mooie kinderen heb je me gegeven, zeg.’

Zijn ogen zijn dan zeer kwaadaardig. Nu weet ze zeker dat er nog heel wat gebeuren moet eer ze hem in bed heeft. Want naarmate hij sneller en gulziger drinkt neemt zijn wanhoop toe. Hij zwelgt erin. Soms barst hij midden in een vol café in snikken uit. Ze moet hem dan heel voorzichtig en tactisch naar buiten loodsen, zijn gezicht nat van krokodilletranen, zijn keurige sneehoed achter op zijn hoofd. Maar het moeilijkst is het slot van de avond, als alle kroegen dicht zijn, want dan krijgt hij altijd over zich dat hij niet meer met haar onder één dak wil leven. ‘Ga maar weg,’ roept hij dan. ‘Ik ga wel naar het Tehuis voor Onbehuisden. Dan ben ik eraf. Van jou. En van je mooie kinderen. En van de hele rotzooi.’

En hij begint erheen te lopen, wankel doch vastberaden, zijn hoofd heldhaftig opgeheven.

Ze praat heel zacht en vriendelijk tegen hem, zoals je een kind toespreekt. Soms gaat hij, in een stadsplantsoen, opeens tussen de struiken op de grond liggen en trekt zijn overjas als een deken over zich heen. ‘Ga maar weg! Ik slaap hier wel.’

Er komt dan wel eens een agent, die roept: ‘Neem die man mee. Anders doe ik het.’

‘Kom nou Wim,’ smeekt ze, ‘je hoort het.’

Het is altijd bijna ochtend als ze thuiskomen.

Je hoort de vogels zingen midden in de stad. Als hij eindelijk ligt en snurkt, schrijft ze op een papiertje: ‘Stomerij opbellen voor overjas.’ Ze heeft geen slaap. Ze bekijkt hem nog lange tijd aandachtig. Ze heeft hem lief.