Mag 't een ietsje meer zijn

[p. 150]

Een toontje lager
(1959)

Avontuurtje

Op de receptie ontmoette de man Kees, die in gezelschap was van een lang, blond meisje. Lilly heette ze en haar beroep was ‘fotomuddèl’, zoals ze het zelf uitdrukte. Haar accent, dat hij ergens in Noordholland situeerde, wierp een smet op haar schoonheid, maar na een paar glaasjes sherry had hij er geen hinder meer van. Kees was opgekrast en hij vertelde haar nu met zwier zijn paardemoppen. Ze lachte telkens precies op tijd en keek hem zó geanimeerd aan, dat hij een faculteit van vroeger in zich voelde ontwaken. Gelukkig had hij zijn nieuwe pak aan, dat zijn corpulentie meesterlijk verdoezelde.

Toen het tijd van weggaan werd, was de conversatie nog altijd bijzonder levendig.

Ik ga met haar op stap, dacht hij. En ik bel niet op naar huis. Want na twaalf jaar huwelijk was Annie voor geen enkele smoes meer vatbaar.

‘Ach, 't is een reuze interessante sjop, fotomuddèl,’ vertelde ze op straat. ‘En je hebt altijd kans dat je bij de film komt. Dat een prodjoeser je ziet en je een contract geeft...’

‘Ja, dat hoor je wel meer,’ zei hij. ‘Zeg, zullen we hier nog even een afzakkertje nemen?’

Ze stonden voor een groot, duur etablissement in de binnenstad, niet bepaald gezellig, maar de man had maar drie gulden bij zich en bij Joop, de bartender, kon hij poffen. In de hal sloeg de portier aan zijn pet en rees de vestiairejuffrouw landerig uit haar bibliotheekboek op.

‘Geef dat manteltje van je maar hier, lieve kind,’ zei de man, op een aan de slapen grijzend toontje. Toen hij 't net had afgegeven kwam de draaideur in beweging en produceerde Annie, zijn vrouw. 't Was zo'n evidente vaudeville-situatie, dat de man in een lach schoot.

‘Verrek, jij kunt mooi mikken,’ zei hij.

‘Ik heb radar,’ antwoordde ze.

‘Mag ik dan voorstellen,’ zei hij, met ironie proberend zich de situatie wederrechtelijk toe te eigenen, ‘Lilly. Mijn vrouw.’

‘Aangenaam mefrouw,’ zei het meisje timide.

[p. 151]

Er viel een stilte. De portier wist zijn door ervaring gelooid pokerface gaaf te bewaren, maar de vestiairejuffrouw hing verlekkerd te kijken, als een pyromaan die het paleis op de Dam ziet afbranden.

‘De bar is boven,’ zei de man, met een gebaar naar de trap. Terwijl het meisje begon te stijgen, fluisterde hij zijn vrouw toe: ‘Wacht beneden in 't café even op me. Ik kom zó.’

Hij snelde achter Lilly aan en haalde haar halverwege de trap in.

‘Ik heb me, geloof ik, lelijk in een wespennest gestoken,’ zei ze moedeloos.

‘Och...’ antwoordde hij.

‘Je vrouw lijkt me reuze simputtiek,’ vond ze.

‘Ja, dat is ze,’ zei hij met tegenzin. Hij was blij dat ze dit gesprek niet horen kon en begon een beetje de pest in te krijgen. Boven stond Joop niet achter de bar, maar een vreemde vent, die hij nog nooit had gezien.

‘En - wat zal 't zijn?’ vroeg de man, met een glimlach die zijn gelaatsspieren bij deurwaardersexploot was afgedwongen.

‘Ik heb eigenlijk 'n beetje honger,’ zei ze. ‘Vin-je 't gek?’

‘Welnee...’

‘Als ik u iets mag aanbevelen,’ sprak de barman, ‘onze plat spécial is érg goed. Wat kreeft. Wat krab. Wat zalm. Een fijne saus...’

‘Ja, dat lijkt me wel,’ zei ze.

Op de kaart zag de man met één oogopslag dat 't grapje zes vijftig kostte.

‘Waar is Joop eigenlijk?’ vroeg hij desperaat, want hij dacht aan zijn drie gulden.

‘Buikgriep,’ zei de bartender sonoor.

Hij schoof het luikje op en riep: ‘Een spécial - één.’

De man liet zich van de kruk glijden.

‘Excuseer je me even?’ vroeg hij, ‘m'n sigaretten zitten nog in m'n jas.’

Toen hij de bar uit kwam, botste hij tegen de gerant op, die zei: ‘Uw vrouw zit beneden, weet u dat?’

‘Ja, dat weet ik,’ snauwde hij.

‘Gunst, ik zeg 't maar. Ik denk goed te doen,’ pruttelde de ander.

De man rende de trap af en ging het café binnen. Annie zat met een krant achter een kop koffie.

‘En, is Sneeuwwitje weg?’ vroeg ze.

‘Nee, nog niet,’ antwoordde hij, ‘maar - heb je even een tientje voor me?’

‘Wat drinkt ze dan? Radium?’ vroeg ze.

‘Ze wil eten,’ zei de man geprikkeld.

[p. 152]

‘En moet ik dat betalen?’

Hij keek haar wanhopig aan.

‘He, doe nou niet zo vervelend,’ smeekte hij.

Ze schoof hem het bankbiljet toe en zei: ‘Ik geef je nog één kwartier.’

Toen hij weer boven kwam, een beetje hijgend van al dat gerén op die trap, werd de plat spécial net voor Lilly neergezet.

‘Zo, daar ben ik weer,’ zei hij, op de kruk klimmend. Ze zat met haar hand voor haar gezicht en toen hij goed keek, zag hij tranen.

‘Wat is er nou?’ vroeg hij.

‘Ach niks,’ zei ze gesmoord, ‘maar ik heb net een grote teleurstelling in de liefde gehad met een straaljagerpiloot en nou - ik weet niet, ik ben met mannen altijd zo klunzerig.’

Ze veegde haar ogen af en besliste opeens kordaat: ‘Ik ga weg.’

Even later had hij haar beneden in haar mantel geholpen en haastte hij zich het café binnen.

‘Net op tijd,’ constateerde Annie zakelijk. ‘Zo - dát was dát. En nou heb ík honger en jíj mijn laatste tientje.’

‘Kom maar mee naar boven,’ zei hij.

De plat spécial stond nog onaangeroerd.

‘Lekker zeg, kreeft,’ riep ze, na de eerste hap, ‘maar wat kost dat wel in vredesnaam?’

De man vermeed de blik van de bartender. In zijn glas kijkend zei hij: ‘Eet nou maar op.’