Ik lieg de waarheid. De beste Kronkels

[p. 229]

Bezoek

Precies om acht uur in de ochtend werd ik klaarwakker. Door het raam keek ik naar de lucht, die grijs was, maar met een vaag blauwe belofte. Ik stapte uit bed en trok mijn kamerjas aan. In het water van de Wetering dreven twee zwanen. Ze komen wel meer 's ochtends, altijd samen. 't Is een goed huwelijk. Ik liep naar de keuken om koffie te zetten en sinaasappels uit te persen. Dat doe ik iedere morgen. Huishoudelijke arbeid staat tegenwoordig in het verdomhoekje, maar ik doe het wel graag. Het zijn altijd dezelfde handelingen. Je verricht ze automatisch en kunt daarbij prettig denken aan iets of aan iemand. Toen ik de koffie net opgeschonken had ging de bel. Dat hoort óók bij de ochtend. De post doet het, als het stuk te groot is voor de brievenbus. Ik drukte open en riep door het huistelefoontje: ‘Wilt u het neerleggen?’ Deze keer gaf hij geen antwoord. Ik liep terug naar de keuken om de laatste sinaasappel uit te persen. Toen ik daar bijna mee klaar was, werd er hard op de deur gebonsd. Ik liep erheen en deed open. Er stond een man, met een helgroene broek aan en zo'n gewatteerd beige jack dat hem dikker maakte dan hij was. Hij had een rond, blozend gezicht en gelig haar dat ordeloos piekte, of hij het zelf had geknipt zonder het kappersvak te beheersen. Zijn ogen waren groot en lichtblauw, als van een kind, maar toch een beetje gevaarlijk.

Hij zei: ‘Ik heb iets voor je. Dat mag je hebben.’

Hij stak zijn hand in zijn zak en haalde er een envelop uit, die was dichtgeplakt. Toen ik 'm had aangepakt, vervolgde hij: ‘Maar je mag 'm pas openmaken als ik weg ben. 't Is van belang, van groot belang.’

‘Nou, wel bedankt dan,’ zei ik. En ik realiseerde me dat het niet de post was geweest die had aangebeld, maar hij.

‘Ik moet er wel iets voor terug hebben,’ zei hij. En naar de kapstok kijkend: ‘Die pet, daar.’

Het was een pet die een beschonken kennis zowat tien jaar geleden eens had laten hangen. Ik was er dus niet aan gehecht en zei: ‘Alsjeblieft.’

[p. 230]

Hij zette 'm op. Het was precies zijn maat. Hij vroeg: ‘Staat-ie me?’

‘Ja, hij staat je leuk,’ zei ik. En ik dacht: wat ik nu beleef is werkelijkheid. Wat moet ik ermee? Niemand gelooft het. Boris Vian had gelijk toen hij schreef: ‘Dit verhaal is waar, want ik heb het van a tot z verzonnen.’

Om het gesprek af te ronden begon ik: ‘Nou, eh...’

Maar hij zei: ‘Ik heb in een inrichting gezeten. Niet dat ik gek was, hoor, maar op basis van vrijwilligheid. Eigenlijk hielp ik de dokters daar. Ik was alleen wat zwaarmoedig geweest. Ik heb daar een meisje ontmoet van negentien jaar, Aleid genaamd. Ik ben niet vaak verliefd geweest in mijn leven, omdat allerlei problemen me te veel opeisten, maar tussen ons bloeide het toch op. Een bijzonder meisje. Ze kon ook prachtige gedichten schrijven. Hier, ik heb er een bij me.’

Hij haalde een oude portefeuille tevoorschijn en gaf me, na enig zoeken, een stukje papier. Met fijne, duidelijke lettertjes stond erop geschreven:

‘Dag
allerliefste.
Ik ben
even naar
de hoofdzuster.
Dag
allerliefste.’

Hij keek me aan, met die vreemde pet op, en vroeg: ‘Prachtig hè?’ Ik knikte. Eigenlijk wás het prachtig. Hij haalde diep adem en sprak: ‘We besloten een nieuw leven te beginnen en zijn samen weggegaan. Eerst naar haar ouders, hier in Amsterdam. Maar dat waren slechte mensen, drinkers, allebei. Toen die vent helemaal lazerus was begon hij onder haar truitje naar haar borsten te grijpen. Zó angstig keek ze naar me. Ik heb haar meegenomen, naar een hotelletje. Maar toen we daar voor het eerst samen in bed lagen en 't gebeuren zou, begon ze te braken. 't Hele bed braakte ze onder. Ja. Dat

[p. 231]

gebeurde altijd als ze intiem werd met een man, zei ze. Ik heb te weinig begrip getoond. Ze zit nou weer dáár, in die inrichting.’

Hij keek me aan.

‘Hij staat toch niet gek, hè, die pet?’ vroeg hij. Ik schudde mijn hoofd.

Toen hij weg was opende ik de envelop. Hij bevatte enige kopspijkertjes, een puntig stukje bruin hout, een zilverkleurig kartonnetje met het opschrift agfapan IOO professional en een op 9 juli 1979 afgestempeld toegangskaartje van het Victoriatheater in Alkmaar.