Drie in een

Je leeft maar ééns...

Het restaurant was klein en van een eenvoud die, als je een blik liet glijden langs de prijskant van de spijskaart, rijkelijk pretentieus bleek te zijn. Terwijl ik er eenzaam achter mijn nog ledig bordje zat, ging de deur open en traden een jongen en een meisje binnen. Zij waren nog geen gevestigd paar, maar meer zo'n beginnende idylle, waarvan nog moet blijken of ze niet terugvalt op de harde wereld.

‘Hier maar?’ vroeg de jongen, toen een ober met veel geestelijk overwicht de jassen had weggeborgen op zo'n aan het oog onttrokken plaats, die elke terugtocht onmogelijk maakt. Hij wees op een tafeltje voor twee, met een knus schemerlampje.

‘Mij best,’ zei het meisje. Ze was mollig, gezond en aards en je kon, ondanks haar jeugd, al de matrone zien die ze later worden zou. De jongen had een lang, mager lijf en een wat slap gezicht, waarop een vriendelijke, weerloze glimlach stond. Hij was van top tot teen beschikbaar voor iets feestelijks, dat zag je. Maar het meisje zei: ‘Wat is 't hier idioot donker.’

‘Och, da's juist wel gezellig,’ vond de jongen.

Ze haalde haar schouders op. ‘Je ziet bijna niks,’ hield ze vol.

De ober bracht twee glaasjes sherry en wierp daarbij de koele blik op het paar, die schatte voor hoeveel gulden handel hij hier had zitten. Toen hij weer verdwenen was moest het meisje even weg. Alleen achtergebleven, nam de jongen een genieterig slokje uit zijn glas. Je zag de drank zijn

[p. 97]

sterk ontwikkelde adamsappel passeren en aankomen in zijn maag, want zijn gezicht verhelderde eensklaps. Neuriënd opende hij de spijskaart, kreeg een schok van de prijzen, maar schudde deze ontroering van zich af op de manier van iemand die denkt: ‘Och, je bent maar ééns jong.’ Later zou dat ‘Je bent maar ééns in Parijs’ worden of ‘Je bent maar ééns dertig’ of ‘Je bent maar ééns tien jaar getrouwd’. Hij was duidelijk een ‘ach, je bent maar ééns’-man in aanbouw, een aangenaam soort mensen, maar ze laten nooit fortuinen na.

‘Bestel jij maar,’ zei het meisje, dat was teruggekeerd met een vers gepoederde neus. ‘Iets gewoons. Ik hou niet van liflaffies.’

Na enig negotiëren met de ober, die het geval behandelde in de sfeer van de verlichte despotie en met een tolerante glimlach berustte in het door het meisje bepaalde feit, dat er geen flés wijn maar een glas wijn aan te pas zou komen, kwam al spoedig het voorgerecht. Het was een gebakken boterham met een schepje champignons erop.

‘Proost,’ zei de jongen, het glas heffend.

Ze deed het ook en lachte tegen hem met mooie, gave tanden. Onaangeroerd zette ze de wijn weer op tafel, maar de jongen nam een ferme slok en sprak kneuterig: ‘En nu - smakelijk eten.’

Hij besloop zijn hapje met een duidelijke bereidheid tot zingenot.

Zij echter at klinisch, met sterke kaken het voedsel vermalend. Terwijl ze de laatste hap naar binnen schoof, sloeg ze even de spijskaart open.

‘Heerlijk hè?’ zei de jongen met een zucht.

Hij speelde het spelletje helemaal van binnenuit mee, zoals een kind dat kan.

‘Kost dat zes gulden?’ vroeg het meisje, ‘nou, dan worden we hier ook mooi geschept.’

‘Och...’ begon hij.

Zonder twijfel wilde hij weer iets in de sfeer van ‘je bent maar eens...’ zeggen. Maar zij sprak exact: ‘Een ons champignons, wat kost dat nou helemaal? En we hebben niet meer dan een ons samen, hoor. Nou, dan die twee boterhammetjes en een beetje boter, laat ik daar nu eens twee kwartjes voor rekenen. Dan ben ik aan de ruime kant. En daar vragen ze je hier rustig zes gulden voor. Nou zeg...’

‘'t Gas moet je ook rekenen,’ zei de jongen mat.

Je zag het feest een beetje uit hem wegzakken, maar toen hij zijn reeds wat doezelige blik langs haar volle borsten had laten glijden leefde hij weer op, herkreeg zijn glimlach en zei teder: ‘Proost, Annie.’

Ze dronk weer niet mee. Ik dacht: ze zal een fikse vrouw voor hem

[p. 98]

zijn, een zindelijke moeder voor zijn kinderen en een hechte steun in zijn rug, als hij opslag moet gaan vragen. Maar toch...

Je leeft maar ééns, moet je rekenen.