Dagboek van Cornelis en Philip van Campene, behelzende het verhaal der merkwaardigste gebeurtenissen, voorgevallen te Gent sedert het begin der godsdienstberoerten tot den 5en april 1571

[p. 392]

April.

⁺ Den I^en waren ontrent de noenent IV zo V wederdoopers ghevanghen, die wonachtich waren in dAuburch deser stede, ten huuse van wijlent Lieven de Voghele.

⁺ Den II^en es bijden Raedt van Vlaenderen uutghelesen een placcaet vanden XX^en penninck, bijden welcken werdt bevolen, dat alle greffiers, secretarissen, notarissen ende clercken van wetten ende vierscharen moeten registre houden van alle vercoopinghen, manghelinghen, donatien, ende danof gheen wettelicheden te gheven den contractanten, tenzij dat alvooren de collectuer betaelt zij vanden XX^en penninc, up de boete van hondert guldens voor deerste reyse, ende voor dander reysen meer ende meer, ende ooc (op) arbitraire correctie. Ende hemlieden es ghestelt den sallaris van vier grooten te betalene hemlieden bijden collectuer, die hem valideren zal in zijn rekeninghe. Ende diverssche andere poincten staen in de voorgaende ordonnantie.

Ten zelven daghe was ooc uutghelesen een ander placcaet, dwelc was mencionnerende van een voorgaende ordonnantie, daerbij gheordonneert was, dat alle de ghonen, die wilden mainteneren eeneghe fugitiven ofte ghebannen, ter causen vande voorleden troublen, huerlieder debituers te wesene, waren gehouden tselve te kennen te gheven zijn Excellentie, binnen drie maenden naer de publicatie van dien. Ende dese, hedent uutghelesen, behelst, dat de ghonen, die tselve nyet ghedaen en hebben binnen den voorseyden tijdt, zijn danof versteken, behoudens uutlansche, onbejaerde ende andere, die legitime redenen hebben ter contrarien: die hebben noch III maenden.

⁺ Den IIII^en, wesende goeden vriendach, heeft smorghens, van ontrent de vier hueren, uutgheleyt de passie ons Salichmakers Christi, tot ontrent den IX hueren, M. Pieter Symonijs, arch-

+ Ghevanghen.

+ Vanden XX^en penninck van immueble goedinghen.

+ Passie Christi.

[p. 393]

priestere vande cathedrale kercke van sinte Baefs, deser stede, inde Latijnssche sprake, int huus wijlent ghenaempt de Fratres, ende nu Seminarium, want dese schole es nu alzo verandert gheweest bijden bisschop ende zijnen raedt, zodat daer nu gheen priesters meer en wonen, ghecleedt ghelijc zij hier voortijdts pleghen te gane, maer die hebben bij consente vanden bisschop huerlieder cleedt verandert; ende die souffisant waren, ende wilden de jonghers onderwijsen int Latijn, die zijn daer bleven, ende andere zijn elders beschict omme pastuers te wesene, als eene in sinte Amantskercke, boven tnieu casteel, aldaer een godshuus ofte capelle van sinte Anne es nu onlancx upgherecht ende gheconsacreert bijden bisschop tot een prochiekercke, ten behouve ende oorboore van sHelich kerst ghemeerdert, dewelcke nu ghenoompt werdt sint Salvator, bijde consecratie vanden bisschop. Ende dese prochie van sint Salvator es een partie van sente Michiels gheattribueert, ende de prochie van sinte Michiels vermijndert, nyet sonder murmuratie vande pastuers, visiteerders ende capellanen van dien.

Den V^en, wesende Paeschavent, hebben de Spaignaerden⁺ vanden nieuwen casteele, ontrent den X hueren smorghens, afgheschoten sommeghe engienen ter eeren vanden Paeschdach.

Ende hier neempt desen boeck een hende, dewelcke houdt inne de gheschiedenesse, (beginnende) vanden jaere XV^c LXVI, doen den grooten tweedracht int gheloove ende religie vande Roomsche catholijcke kercke, duer conniventie ende hoochluuckinghe⁽¹⁾ van sommeghe gouvernuers van dese Nederlanden, begonste de overhandt te hebben, daer uutte ghevolght es de predicatie vande heretijcken Calvinisten, daernaer den roof ende beeldebrekijnghe. Ende ten lesten es menich man met heeren an den hals ghecommen, ofte fugitijf ende ballinck bedeghen, met

+ Engienen afgheschoten.

(1) Hoochluuckinghe, oogluiking.

[p. 394]

confiscatie van huerlieder goedinghen, daer duere ooc de catholijcke, die jeghens de religie ofte den Conijnc nyet mesdaen en hebben, worden oock zeer benaut, ende moeten haerlieder zelfs goedinghen derfven, ten upsiene vande voornomde confiscatie. Ende bovendien werden de insetenen van dese Nederlanden ghequelt met Spaignaerden, die bijna in alle steden ende prochien gheleghen hebben, teerende upden ghemeenen huusman zonder betalen, doende hemlieden groot overlast met rooven ende moorden. Voorts werden de landen zeer ghequelt met schattijnghen ende imposten, deen dandere achterhalende, als vanden hondersten penninck, thienden ende twintichsten penninck, up meuble ende immeuble goedinghen, die ooc in partien gheëxtorqueert werden buten den consente vande Staten slands. De Guesen die rooven ooc te water ende te lande, ende hebben nu onlancx met fortse inghenomen een stede, ghenaempt den Briel, in Hollandt, ende men beducht daghelicx van meerder grief, ten sij dat de Heere voorsiet duer zijn bermerticheyt.