Stichtelijcke rijmen
(1660)–Dirk Rafaelsz. Camphuysen–
Auteursrechtvrij
[pagina 43]
| |
Zang: Psalm VIII. Of: XXXII. Oock aldus:
BEnaude mensch, die, by't veel-vuldig lijden,
Dat grof en dicht van buyten komt bestrijden,
Aen dieper quael inwendigh zwanger gaet,
En met uzelfs (helaes!) niet wel en staet.
2. Die vast verwert in 't net van nare wroegingh,
Leeft zonder vreed' en nare herts benoemingh:
Uw noodt (ick ken't) is groot, ja over groot,
En doet u daegs wel meer dan eenen doodt.
3. Hulp is uw wensch; vertroosting uw begeeren.
Die smert erkent, heeft wil om smert te weeren:
Die wil, zoeckt raedt; die zoeckt, vind dit of dat;
Die d'ingang vind raekt licht ten eynden 'tpadt.
4. Hulp is uw wensch: en even-wel kont 't wezen
Dat ware hulp uw quael niet zou' genezen,
Om dat misschien het hert, al ziende blindt,
De smert wel haet, maer noch de wond bemint:
| |
[pagina 44]
| |
5. De smert alleen, gezint is te verdrijven,
Maer smerts fonteyn, ter schuyl, wil laten blijven:
Waer door 't dan zucht en hoopt na medecijn
Die 't nooyt vint, of die niet heeft dan schijn.
6. Verwondert u de vreemtheydt van mijn zeggen?
't Leyt diep en vast al watmen gaern laet leggen.
De mensch bedrieght een ander, als hy kan:
Zijn eygen hert bedrieght hy tot end' a'n.
7. Wel aen dan die u zelven recht bekent zijt,
En 't herts bedrog door scherpe wacht ontwent zijt:
Of valsche vrees, of zieckt', of zonden zijn 't
Dat vreuchdens Zonn' uw ziele niet beschijnt.
8. Waen-schrick, en angst, uyt mangel dat in 't bloet is,
Of krijgt, of hout geen plaets, wanneer 't gemoet
Door waerheydts leer genadelijck verlicht,
En van Godts wil ten rechten onderricht.
9. Die Godes wil uyt 't Woordt zijns Zoons verstaen heeft,
Weet of hy uyt of na 't richt-loot gegaen heeft:
Dies voelt zijn ziel noch smert noch hert-gequel,
Dan als zijn gang afwraeckt van Gods bevel.
10. Koom nu die gaern uw herten-leyt zoud koelen,
En niet kond recht van 't geen gy voelt, gevoelen:
Zijt ghy belust te weten waer 't u let:
Koom, spiegel u in Godts volmaeckte Wet.
11. O! hebt ghy die getrouw'lijck na-gekomen:
Wegh met de vrees en 't ongegronde schromen;
De nevel ruymt, de bulleback verdwijnt
Die uwe ziel ten onrecht heeft gepijnt.
12. Het goet Geweet, uyt wel-doens kund geboren,
Neemt we'er zijn plaets, door kleun verstand verloren;
| |
[pagina 45]
| |
Doet we'er zijn werck: en, vry van yd'le smert,
Geeft Godes vreed' een herbergh in het hert.
13. Zoo't zonden zijn (gelijckmen meest ziet beuren,
Die u den geest ontroostelijck doen treuren:
Daer is, daer is geen ander troost noch raedt,
Dan dat ghy snel van zonden u ontlaedt.
14. Is't veellicht 't quaet van uw voorgaende leven,
(Doch nu niet meer met wil van u bedreven)
Dat u dien beul in uw gemoedt aen-voedt:
Voorleden schult quijt Godt om ware boet.
15. De goede Godt ziet maer op 't geen dat nu is.
Daer 'smenschen hert vol-uyt van zonden schu is,
Wordt oude schuldt, hoe dicht op een geklist,
Door boet en be'e geboet en uytgewischt.
16. Maer zijn 't in u de noch gepleegd' ondeugden,
Die's herten grondt wanhopelijck ontvreugden:
't Is meer dan recht dat ghy geen leven hoopt
Zoo lang ghy noch des Doodes pad in-loopt.
17. 't Is meer dan recht, dat ghy, noch onrechtvaerdigh,
Dat quellen lijdt. Die helle zijt ghy waerdigh
Zoo lang uw ziel geen beter vruchten schaft.
Zulck roept om troost, die nutter is gestraft.
18. Belet Godts mondt de sprake niet t'ontijde:
Zy maeckt bedroeft, maer om te doen verblijden.
In 't zondig hert is' t wroegen als een zout
Daer 't Godt een wijl van 't heel verderf door houdt.
19. Met recht derft hy Gods over-waerde bly-pandt
Die vrientschap houd met Gods gezworen vyandt.
Die reyne Godt lijdt in zijn eeuwigh rijck
Niets, niets onreyns. gelijck bemint gelijck.
| |
[pagina 46]
| |
20 Des erfs waer-pandt en wil u Godt niet geven
Dat als hy 't erf u al heeft toe-geschreven:
De erffenis en eygent Godt u niet
Zoo langh hy noch de Werelt in u ziet:
21. Zoo lang ghy noch wordt ongetrou bevonden,
En wetens blijft oock in de minste zonden:
't Zy wat'et zy van al wat is of leeft
Waer door uw hert in deugd beletzel heeft:
22. 't Zy Wijf, 't zy kindt: 't zy vrees voor schand', voor schade
Voor arremoed, voor all', hoe groote quaden.
Het vonnis staet: Na nu de mensche zaeyt,
Wordt of de doodt of 't leven, na, gemaeyt.
23. Het vonnis staet, de wegh is klaer gewezen:
Mijn Leereling en kan hy geensins wezen
Die alles niet op Aerden en verzaeckt.
Wat uytvlucht noch? de reden is te naeckt.
24. Wat is't (helaes!) of schoon de mensch, by vlagen,
Door u gezocht en ongegrondt behagen.
Zich zelven vleydt of troost geeft in de zond,
En stopt met kracht Gods medetuyg den mond?
25. 't Kan wel een wijl bedriegen, maer niet helpen:
De wonde wel bestolpen, maer niet stelpen.
In d'asch wordt 't vuur gedeckt, maer niet gedooft.
En tegen danck wordt waerheydt noch gelooft.
26. Zijn eygen hert en kan geen mensch ontvluchten.
Oock mids in vreugd doe hem de knager zuchten.
En schoon g'u zelfs staêg-uyt bedriegen kond't:
Wat is 't als 't komt op 's levens laetste stondt?
27. Dan opent eerst het hert zijn diepste kameren:
Dan spreeckt hy klaer, dien gy nu of doet stameren,
| |
[pagina 47]
| |
Of t'eenemael de droeve spraeck verstopt
En willens niet kondt voelen dat hy klopt.
28. Het eeuwigh quaedt, 't oneyndelijck verderven,
't Verschrickelijck' vuur, 't on-weder-leeflijk sterven,
Zal, in 't genaken van dien oogenblick,
't Hert schricken doen met ver een ander schrick:
29. Met duyzentwerf grouzamer angst doen schromen
Dan nu noch wel in 't wanckel hert kan komen,
T'wijl 't leven staêgh meer levens hope teelt
En langer tijdt van dagh tot dagh verbeeldt.
30. Ach! zware pijn! onmog'lijck uyt te spreken,
En by geen pijn op Aerdt, na waerdt geleken,
Wanneer de mensch zijns wezens eynde ziet,
En noch van Godt noch Werelt troost geniet!
31. Ramp-zaligh mensch, hou op van schemeroogen,
Heb met u zelfs, heb met u zelfs me'edoogen.
Voor lange pijn kies korten arrebeydt.
Volgh Godes Geest terwijl hy u noch leydt.
32. De eerste uur moet daer toe aengenaem zijn.
Die 't nu niet is, kan morgen min bequaem zijn.
Geen mensch heeft borg van 'tminste stipjen tijt.
Verlaet het quaedt terwijl ghy 's machtigh zijt.
33. Verlaet het quaedt eer 't zelfs u gaet verlaten.
Esaus geween (hoe bitter) niet kan baten.
Qua raed verraed: verraed maeckt achteloos:
Achteloosheydt broeyt Zot en Bot tot Boos.
34. Des Moorders eynd (waer van het onrecht duyden
De Ziel vermoordt van veel onwijze luyden)
Bedrieg' u niet. Want wat bescheydt hebt ghy
Dat het juyst zoo met hem was als met dy?
| |
[pagina 48]
| |
35. Dat hy (als ghy) voor die zijn laetste stonde
Wel ooyt tot boet bequaemheydt heeft gevonden?
Dat hy, voor die zijn laetste troost begeert',
Zich niet al langh te voren heeft bekeert?
36. Hier gaet ghy los. En nochtans moest ghy vast zijn
Indien 't met grondt op u recht kon gepast zijn.
Al wat ghy hebt, al waer ghy op kondt zien,
Wat is 't ? helaes! Een ver-gehaelt Misschien.
37. En schoon 'twaer zoo gelijk gy't waent te wezen:
Waer hebt ghy ooyt in't Heyligh Woordt gelezen,
Waer is beloft' uyt Godes mondt gedaen,
Dat het juyst zoo met u, als hem, zal gaen?
38. Waar Gods geloft' zoo klaer niet als de Zon is,
Daer gaet de mensch onwijsselijcke op't onwis:
Die 't onwis kiest, heeft in 't gevaer (schijnt) zin;
En die 't gevaer bemindt, vergater in.
39. Wat zal ik meer? t' Geen gy my nu ziet spreken,
Voelt ghy uw hert u dagelijcks toe-preken.
Uw hert, dat (door onlust op 't rechte padt,
Van God, misschien, meer heeft dan 'tgaern wel had.
40. Wat zal ick meer? nu kondt ghy, wilt gh', ontspringen.
De Reden neygt, maer kan geen herten dwingen.
't Is waer, haer kracht is Goddelijck en sterck:
De Mensch nochtans moet willigh zelfs aen 't werck.
41. Wat zal is meer? Waerheydt hoeft weynigh woorden.
Nooyt hoord' hy Mensch die ooyt Godt zelfs niet hoorden.
'tBegin en 't slot, is, Heyligheydt en Deughdt:
En met een woordt: DOE WEL, EN ZY VERHEUGHT.
|
|