De kleine Grandisson of De gehoorzaame zoon

[p. 100]

XXX. Brief.
Willem aan zyne Moeder. Den 11 Augustus.

Wy hebben gister den Heer Bartlet weezen te gemoet ryden. Karel had in de Herberg, daar wy hem moesten opwachten, eenige verversching laaten aandienen. Al wat Kareltje doet is toch altyd beminnelyk! hy spaart zyn zakgeld: hy koopt nooit iets onnuttigs, en op die wys heeft hy altoos geld om by gelegenheid uittemunten, en wat te besteden tot vermaak zyner vrienden. Hy ontfing den goeden Heer Bartlet als een vader, en waarlyk, lieve Mama 't is eene deugt, eerbied te toonen voor luiden van jaaren. - Wy hebben ons wel vermaakt; de Herberger had niet ver van zyn Huis Byënkorven: dikwerf hadde ik van de Byën hooren spreeken; nu hebbe ik ze gezien: welke wonderen; maar ik zal u ons gesprek mede deelen.

[p. 101]

Emilia.

Zouden ons die Byën geen kwaad doen. Mynheer?

De Heer Bartlet.

O Neen; maar wy moeten maar geene sterke beweegingen maaken; wy zullen zachtjes naderen. - Zie daar! verbeeld u nu, dat gy eene geheele Stad met Volk ziet, alwaar een iegelyk zyn best doet om met eer zyn kost te winnen: niemant staat hier ledig: elk is eeven naarstig, en het is of al wat zy doen met verstand geschiet.

Karel.

Zeker, myn waarde Heer! die lieve Diertjes doen beter als veele menschen. Hoe beschaamt moet hier een luijaard, die zyn' tyd niet waarneemt, staan kyken!

De Heer Bartlet.

Dat is wel waar: zy zyn altyd bezig: zy zorgen in den zomer datze spys voor den winter hebben: zy bouwen zich die kamertjes, die gy daar ziet, waar in zy tegen de kou bewaart zyn.

Emilia.

Hebben zy die hokjes altemaal zelf gemaakt?

[p. 102]

De Heer Bartlet.

o Ja! en zy zyn'er wel zindelyk op; 'er mag geen vuïltje in zyn, of zy draagen het uit: zoo ook als 'er een Byë sterft, die wordt buiten den korf gegooit.

Willem.

Maar Mynheer! als het nu eens gebeurde, dat 'er een slek, of ander dier, in den korf kwaame, die zouden ze immers niet kunnen wegdraagen?

De Heer Bartlet.

Dan bewinden zy zulk een dier, na dat ze het dood gemaakt hebben, met haaren wasch, en ze besluiten het daar in, zoo dat het haar geene schade kunne toebrengen.

Emilia.

Dat is aardig!

De Heer Bartlet.

En merk op, hoe eensgezint die Byën met malkander zyn: ieder heeft hier zyne byzondere post: de eene vliegt uit om Honig te verzaamelen: de andere zorgt voor het Wasch: weder anderen hebben haare bezichheid in den Korf; zy, die thuys blyven, komen aan den ingang, om aan de geenen, die uitvliegen, den last

[p. 103]

dien ze draagen af te neemen, en op die wys verpoozen en helpen zy malkaar. Met recht mag men ze aanzien als een deugtsaam Huisgezin, waar in elk met vlyt bezig is om zyn medebroeder gelukkig te maaken.

Karel.

Maar my dunkt ik zie 'er daar eene, die veel grooter is als de anderen.

De Heer Bartlet.

Gy hebt gelyk: deeze noemt men de Koningin, en hier voor betoonen zy allen eerbiedigheid, 'er is 'er zoo niet meer als een in ieder zwerm.

Karel.

De Byën zyn van een groot nut voor de Menschen.

De Heer Bartlet.

Gewis! Wy zouden zonder haar noch Wasch, noch Honig hebben, welken beiden zeer nuttig zyn in de geneeskunst.

Willem.

Is het ondertusschen niet wat hard, dat men die lieve Beestjes berooft van dat Wasch, en van dien Honig, die zy door zoo veele naarstigheid voor zich zelve opgaaren.

[p. 104]

De Heer Bartlet.

Men laat haar altyd genoeg over om van te leeven.

Emilia.

Ik hebbe nooit de Byën mogen lyden, om dat ze zoo steeken; maar voortaan zal ik ze lief hebben.

De Heer Bartlet.

Dat 's recht, Emilia! en zoo zyn 'er noch veele andere dingen, die wy haaten, om dat wy 'er het nut niet van kennen; laat ons daarom nooit iets kwaad vinden van 't geen God gemaakt heeft.

Emilia.

Zouden die lieve Diertjes eenig overleg hebben in hun werk?

De Heer Bartlet.

Geenzins! die beweegingen en bekwaamheden zyn hun door den Schepper ingeschaapen: hy heeft ons in de bestuuring deezer Diertjes zyne groote wysheid willen doen zien.

Willem.

Zou 'er geen middel voor de Menschen zyn, om dien Honig en dat wasch zelf te verzaamelen, want de Byën haalen ze immers uit de bloemen en kruiden?

[p. 105]

De Heer Bartlet.

Neen, zeker! Wy zullen eens eene Byë door een vergrootglas bekyken, en dan zult gy de werktuigen aan haar ontdekken, waar meede ze dien Schat opzaamelen, werktuigen, die een Mensch, met al zyne bekwaamheid, niet in staat zou zyn te vervaardigen.

Karel.

Zeker! gy zegt met recht, myn Heer! dat God hier door ons zyne groote wysheid heeft willen vertoonen. Dit alles is verwonderlyk, en ik verlang naar myn vergrootglas, om die werktuigen te zien.

De Heer Bartlet.

Die nieuwsgierigheid is pryslyk: wy leeren door al zulke beschouwingen Gods almagt kennen.

De Heer Bartlet had wel gelyk, lieve Moeder! wy hebben eene Byë door ons vergrootglas bekeeken. Kon ik u daar eene rechte beschryving van geeven -! Maar men dient het zelf te zien. Vaarwel myne lieve Mama.