Twee jaren in Holland. Brieven aan een vriend

redactionele ingrepen

p. V: in het origineel staan in de lijst met zinstorende drukfouten herhalingen van ‘bladz.’, ‘regel’, ‘staat’ en ‘lees:’ aangegeven met dubbele aanhalingstekens. In deze digitale editie zijn deze herhalingen uitgeschreven.

p. 33: cene → ene, cn → en, oudcrlingen → ouderlingen: ‘Den 12den October 1864 kwam er eene vergadering bijeen in het gebouw voor Kunsten en Wetenschappen, bestaande uit 69 predikanten en 51 ouderlingen en andere leden der kerk...’.

p. 37: zeido → zeide: ‘Hij zeide op de vergadering in Mei 73...’.

p. 49: allieht → allicht, paardevleeseh → paardevleesch: ‘...'t is allicht paardevleesch.’.

p. 49: twijfelaehtige → twijfelachtige, zieh → zich: ‘...en een tien of vijftiental mannen, jongens, kinderen van zeven jaar, zitten te rooken uit lange en korte pijpen of sigaren van twijfelachtige afkomst [...] De ‘dames’ storen zich aan dat alles niet...’.

p. 49: regenaehtig → regenachtig: ‘Als het niet te koud is of regenachtig...’.

p. 49: kneehts → knechts, aeht → acht , daeht → dacht : ‘Het arbeidsvolk (knechts, meiden, daglooners) moet hard werken; 's zomers van drie uur in den morgen tot 's avonds acht, negen uur, [...] Ik dacht dikwijls...’.

p. 68: onzcn → onzen, ecn → een: ‘Na een weinig te hebben gerust vergezelde ik onzen evangelist, mr. Eger [...] en het was aardig om te zien hoe zij, toen de evangelist nog ‘een versje’ opgaf om te zingen...’.

p. 68: hct → het, dc → de, lezcn → lezen, cn → en, ellendc → ellende, grootcn → grooten, vlcesch → vleesch: ‘Al het onderwijs dat deze kinderen krijgen is op de Zondagschool en Catechisatie; en waar zij niet kunnen lezen, leeren zij zingen en ontvangen en verspreiden op die wijze de waarheid. [...] Vroeger heerschte hier veel dronkenschap en ellende, doch onze evangelisatie heeft hier met grooten zegen gearbeid. Ik gebruikte het middagmaal met onzen evangelist, en kon niet nalaten te wijzen op het schoone stuk ‘beestevleesch’ dat op tafel stond, toen ik hoorde dat het vleesch een geschenk was van een vriend...’.

p. 70: opzcttelijk → opzettelijk, bcuken → beuken, ecne → eene, bcstaan → bestaan, voortbrengselcn → voortbrengselen: ‘Brandhout heeft men uit daartoe opzettelijk aangelegde bosschen, van eiken-, beuken- en andere boomen. [...] Deze turf of brandbare grond, vindt men op vele plaatsen in Nederland, en levert eene rijke bron van bestaan op. [...] en: ‘lage veenen,’ in Holland, Friesland en Overijssel, de voortbrengselen van in het water verstorven planten.’.

p. 129: Congregationalistiseh → Congregationalistisch: ‘‘Maar dat is niet Presbyteriaansch,’ zegt gij, dat is ‘Congregationalistisch’’.

p. 129: kerkgenootsehap → kerkgenootschap, sehuddingen → schuddingen, doeh → doch, genootsehap → genootschap, geseheiden → gescheiden, faeultatief → facultatief: ‘Zij ontkennen den modernen alle regt van bestaan in de kerk, schoon niet in het ‘kerkgenootschap.’ Ter voorkoming van voor groote menschen schadelijke schuddingen, willen zij de modernen en liberalen laten blijven in het Hervormd Kerkgenootschap, onder de Synode, doch zoo, dat zij ‘de kerk’ niet hinderen. De Hervormde kerk en de modernen in het genootschap, doch zoo gescheiden dat de ‘kerk’ door de modernen c.a. niet langer gehinderd worde. De Synode geve daartoe vergunning tot stichting van ‘facultatieve kerspellen’ (Dr. Vos); iedere fractie in het Genootschap verkrijge het regt om zich in de gemeenten facultatief tot gemeenten te vormen...’.

p. 144: hartelijkhcid → hartelijkheid, ondcr → onder, een → eene, toegelatcn → toegelaten: ‘Waarlijk! er is, bij vrij gestrenge handhaving der kerkelijke wetten, veel hartelijkheid en broederlijkheid onder de Broeders in Holland. Met eene hartelijke toespraak van den Praeses wordt de geexamineerde nu toegelaten als predikant in de Nederlandsche kerk.’.

p. 144: guldcn → gulden, zecr → zeer, allerlci → allerlei, tc → te, kcnnis → kennis: ‘Het tractement aldaar was, ten mijnen gunste, door kerkvoogden met twee honderd vijftig gulden (zoo wat £21) per jaar verhoogd. Dat is voor Holland eene aanmerkelijke verhooging, schoon het in Afrika zeer nietig schijnt. Dit salaris werd, zoo als op vele plaatsen, uit allerlei kleine sommen te zamen gebragt, waarvan officieel kennis werd gegeven.’.

p. 150: het foutieve paginanummer 250 is gewijzigd in 150.

p. 151: dic → die, vcrlatcn → verlaten, eenc → eene, allcrhartclijkstc → allerhartelijkste, onvergctelijk → onvergetelijk: ‘Na mijne ziekte moest ik, op aanraden van den kundigen doktor Daams, die mij zoo vriendelijk geholpen had, Loosdrecht voor een tijd verlaten. Ik ontving eene allerhartelijkste uitnoodiging van Jhr. Fabricius van Leijenburg, om eenigen tijd te komen doorbrengen op zijn prachtig landgoed Houdringen aan de Bildt, nabij Utrecht, en maakte daarvan dankbaar gebruik. De liefde mij en de mijnen op Houdringen betoond, is ons onvergetelijk.’.

p. 151: cn → en, gcnoemd → genoemd: ‘Onder goedkeuring van het Provinciaal Kerkbestuur zijn de gemeenten in Ringen ingedeeld, en zonder toestemming van genoemd Bestuur wordt er in de bestaande indeeling geene verandering gemaakt...’.