Het land mijner vaderen. Indrukken op eene reis door Egypte en Palestina

[p. 276]

IV.
De protestanten te Jerusalem.

Het Anglicaansche bisdom van Jerusalem dankt zijn oorsprong, geheel of ten deele, aan Koning Friedrich Wilhelm IV, van Pruisen. Diens aandacht werd er ernstig bij bepaald, dat waar Roomschen, Griekschen, Armeniërs e.a. in Palestina te Jerusalem vertegenwoordigd werden bij de Regeering door een Bisschop of Patriarch, de ‘Evangelischen’ in het land zonder zulke vertegenwoordiging waren, en geheel aan zich zelven overgelaten, wat verdrukking ten gevolge had. Men had gehoopt, dat de bemoeiingen van Engeland en Oostenrijk ten gunste van Turkye tegenover Mahomet Ali van Egypte, die zich van Syrië had meester gemaakt, er toe zouden geleid hebben, dat Palestina een zekere zelfstandigheid zou verkrijgen onder een Christen-vorst, zij het met erkenning van Turksche Suzereiniteit, en dat zoo de weg mocht gebaand worden voor Israels terugkeer naar Kanaän. Doch deze verwachting werd niet vervuld, en Syrië kwam weer uit de macht van Mahomet Ali onder de overmacht van den Turk. Om ten minste eenige vrucht van Engelands tusschenkomst ten behoeve van Turkye te verkrijgen ter verbetering der positie van Evangelische (d.i. niet-Roomsche of Grieksche) Christenen, stelde koning Wilhelm in 1841 aan de Britsche Regeering voor, dat er een bisdom zou gesticht worden, omvattende Palestina, Egypte en Syrië, met den zetel te Jerusalem, en onder patronaat der Britsche en Pruisische Regeeringen. De Bisschop zou gekozen worden, beurtelings, door de Koningin van Engeland en den Koning van Pruisen.

Bij besluit van het Britsche parlement, 6 Nov. 1841, werd het ‘Evangelische Bisdom van Jerusalem’, overeenkomstig deze bepalingen

[p. 277]

gesticht, en als zijn eersten bisschop aangewezen Dr. Alexander Mc. Caul, bekend als Hebreeuwsch taalgeleerde, de schrijver van het onovertroffen werk ‘The Old Paths’.¹⁾ Mc. Caul echter was van oordeel, dat een zoon Abrahams, naar het vleesch èn des geloofs, benoemd moest worden, en op zijn aanbeveling werd toen Michael Salomon Alexander gekozen. Geboren in 1799, te Schönlaube, Posen; opgevoed, van zijn jeugd aan, volgens de inzettingen der vaderen; op jeugdigen leeftijd reeds toegelaten als leeraar in het Hebreeuwsch en den Talmud; naar Engeland overgekomen, en daar, eerst te Norwich en later te Plymouth, het ambt van Rabbi bekleed hebbende; door het lezen van het Nieuwe Testament en vergelijking daarvan met de Profetiën tot den Messias geleid van Wien hij, de Joodsche Rabbi, openlijk belijdenis deed; te Plymouth in gemeenschap met de Anglicaansche Kerk gedoopt, en daarna, in verband met het Londensche Genootschap, als Zendeling onder Israel, vruchtbaar gearbeid hebbende te Dantzig; later professor in het Hebreeuwsch en Rabbijnsche Litteratuur aan King's College, in Londen; geleerd, én vroom, en rijk in ondervinding; was Dr. Alexander zeker de aangewezen man voor het nieuwe Bisdom van Jerusalem, vooral met het oog op den Zendingarbeid onder Israel aldaar. Een Britsch oorlogschip, door de Regeering daartoe beschikbaar gesteld, voerde hem over naar Jaffa, en den 21^sten Januari 1842, deed hij zijn intrede te Jerusalem, waar hij met eere ontvangen werd, ook namens de Turksche Regeering, die de handeling van Engeland en Pruisen in deze had erkend, zij het dan ook gedwongen.

Van zijn aankomst te Jerusalem, is de arbeid van Bisschop Alexander rijk gezegend geworden, bijname voor den arbeid onder Israel. Doch hij heeft daarin niet lang mogen bezig zijn. Reeds in 1845, 26 Nov. werd hij weggenomen, om in te gaan in de Ruste. Op reis zijnde naar Egypte scheurde een zijner slagaderen nabij het hart, en ontsliep hij kalm in een tent, in de woestijn van Ras el Wady, nauwelijks 44 jaren oud. De begrafenis geschiedde 6

1) Ook in Nederland bekend onder den titel ‘De Oude Paden’, in onze taal weergegeven door het ‘Londensche Genootschap voor de Joden.’ Mc. Caul laat in dit zijn werk de Rabbijnen zelven spreken van de Wetten en Inzettingen, die Israel heeft te onderhouden, en wederlegt hen dan door de Schrift, doorgaans tevens wijzende op den Messias.

[p. 278]

December, op den berg Zion, in de vaste hope der zalige opstanding tot eeuwige heerlijkheid.

De keuze van Alexander's opvolger lag bij den koning van Pruissen, en deze benoemde nu Samuel Gobat, toen arbeidzaam op het eiland Malta.