Verzameld werk. Deel 7

[p. 367]

Asylrecht en onrecht I

Iemand, - een Vlaming - schrijft mij, naar aanleiding van de diverse artikelen in Volk, Telegraaf, Handelsblad en Rotterdammer, over de kwestie van het asylrecht der Belgen in Nederland en over wat zij er al mogen doen en over wat zij er al moeten laten:

‘Is het niet bedroevend dat de machtige Rotterdamsche Courant, die ons zoo goed zou kunnen verdedigen, zich tegen ons keert en duidelijk te kennen geeft dat wij, of wel ons gevoel moeten doen zwijgen, ofwel het land waar wij de gastvrijheid genieten, moeten verlaten! Is dat geen onmenschelijke tyrannie tegenover ongelukkigen, die reeds zoo veel en onverdiend geleden hebben! En wil de “Rotterdammer” hier niet een recht uitoefenen, dat men een schreeuwend onrecht zou kunnen noemen?’

Ik kan bovengaand schrijven niet anders dan afkeuren. De geachte inzender geeft zich blijkbaar in 't geheel geen rekenschap van de toestand waarin de Belgische vluchtelingen in Holland verkeren. Hij plaatst zich op het totaal verkeerde standpunt, alsof de overwonnenen, de geruïneerden, de uitgehongerden en havelozen nog enig recht bezaten.

In een van mijn vroegere artikels in de Telegraaf meen ik duidelijk genoeg gezegd te hebben, dat de Belgen hoegenaamd geen rechten meer bezitten, omdat zij arm zijn, omdat zij verslagen zijn, omdat zij, zonder de genade van anderen, geen dak meer boven hun hoofd en geen stuk brood meer zouden te eten hebben.

Freule Lohman, in de Hollandsche Lelie, heeft het nog beter uitgedrukt. Zij heeft ons ‘bedelaars’ genoemd en daardoor voldoende te verstaan gegeven, dat wij heel braaf en zoet moeten zijn of dat wij er van langs zouden krijgen.

Freule Lohman had gelijk; en ook de Rotterdammer heeft

[p. 368]

gelijk. Noem dat nu zoals ge wilt, mij goed, maar recht is het, want, volgens het begrip dat onze vijanden ons geleerd hebben is Macht Recht, en de Rotterdammer is machtig en dat zijn wij niet. Dus heeft de Rotterdammer gelijk en hebben wij ongelijk.

‘Tout est malheur aux pauvres gens’, zei Gringoire, en Gringoire was een ietwat melancholische, maar wel serene en diepe filosoof. Hij was arm, hij was landloper en bedelaar; hij had sinds dagen niet gegeten, zijn kleren hingen in lompen om zijn mager lijf en straks zou hij wel in de boomgaard van koning Lodewijk opgehangen worden, maar hij zong en hij dichtte, ongeveer zoals Uilenspiegel, de geestigste vagebond van Vlaanderen deed. En in zijn ongeluk zelf, in zijn weemoedige berusting wist hij nog zijn waardigheid te redden en dat gaf hem troost en sterkte voor wat komen zou.

Laten wij doen zoals Gringoire of, beter nog, zoals onze Uilenspiegel. Hun mooi figuur van kalme gelatenheid en snaakse guitigheid staat fijn en nobel en verheven in 't verleden en ook wel in de toekomst, want... dít mogen wij misschien toch nog wel zeggen: een volk, óns volk zal nog zo spoedig niet vergaan.