Verzameld werk. Deel 7

[p. 315]

Mijn ‘kop’

Er bestaan van die gebeurtenissen op intellectueel of artistiek gebied, die ieder mens van enige ontwikkeling dient te kennen, evenals er beroemde oorden op de wereld zijn, die eenieder minstens eenmaal in zijn leven dient bezocht te hebben. Tot de laatste, om maar in ons eigen land te blijven, behoort ontegenzeggelijk het slagveld van Waterloo. Onder de eerste mag - naar men mij van vele kanten heeft verzekerd - een boek van pastoor Hugo Verriest, getiteld Twintig Vlaamsche Koppen, gerangschikt worden. En nu moet ik, vol ootmoed, mijn schande bekennen: een maand geleden wist ik nog niet hoe het slagveld van Waterloo er uitzag; en eerst verleden week las ik het sinds jaren verschenen werk van de eerwaarde en vermaarde heer pastoor Verriest.

Over Waterloo kan ik kort zijn. Ik heb de heldengrond betreden, de leeuwenberg beklommen en onder de beschermende, pseudo-bronzen vacht van ons nationaal symbool, voor een echte stortbui van ons liefelijk nationaal klimaat geschuild. Ik heb de knopen van de oude-garde bevoeld, een pas uit 't slagveld opgedolven arendje van een huzarenhelm in mijn hand gewogen en was misschien wel de trots-gelukkige eigenaar van die beide gewaarborgd-historische relikwieën geworden, zo niet een paar Engelsen of Amerikanen met hoog geld tegen mijn bescheiden beurs hadden opgeboden. Zij waren de fiere bezitters van het onschatbaar kleinood en trokken er als overwinnaars mee vandaan. Toen ik, beneden gekomen, nog meer van die historische wonderen in de handen van de gidsen zag, begreep ik dat de Angelsaksen nog dagelijks zulke zegepralen over de Fransen kunnen vieren. Toch was ik voldaan: ik had althans het wereldberoemd slagveld gezien!

Een week later was het, dat mij het tweede geluk: de ken-

[p. 316]

nismaking met het werk van pastoor Hugo Verriest te beurt viel.

Twintig Vlaamse koppen... Laat ik nu maar eens heel oprecht en desnoods heel onbescheiden zijn. Ik had veel over dat boek gehoord, en, zonder te weten wat er zo al in stond, gehoopt, ja, ik durf er rond voor uitkomen, dat ook mijn Kop in die glorierijke verzameling zou prijken.

't Zijn immers litteraire koppen, en twintig litteraire Vlaamse Koppen, zelfs van niet al te voorname betekenis, liggen zomaar niet voor 't grijpen op de hedendaagse Vlaamse bodem. Ik las en zocht dus en vond mij weldra bitter teleurgesteld. Welhoe! Daar stonden de Koppen van zulke wereldberoemde Vlaamse dichters en schrijvers als Pieter Busschaert, Alfons Van Hee, Constant Lievens, Alfried Weustenraad, Amaat Vijncke en nog vele anderen van geen geringer waarde, en mijn Kop was er niet bij! Ik werd eensklaps woedend, ik waande mij op een kermis, bij een poppenkast, vóór een van die ‘Massacre des Innocents,’ waar de levensgrote poppen op drie rijen naast elkaar staan: ik greep naar de ballen en gooide er maar in blinde razernij op los, zodat er eindelijk een omkegelde: pop nummer 15, gemerkt Karel Van de Putte!

Ik heb nooit het genoegen gehad persoonlijk met de eerwaarde pastoor Hugo Verriest kennis te maken; maar ik heb alom van hem gehoord, dat hij een charmeur is met het woord en ik weet dat hij geregeld Zuid- en Noord-Nederland doorreist, om de Vlaamse letterkunde aan het volk bekend te maken. Uit een onlangs in De Week verschenen artikel van Ary Delen leer ik, dat hij dit nogal op een éénzijdige wijze doet. Hij spreekt alleen over zijn vriendjes en nooit over mij en de mijne. Dat vind ik niet aardig. Dat vind ik grievend-onrechtvaardig en, aangezien hij mij de plaats niet toekent waarop ik toch meen recht te hebben, ga ik die zelf, desnoods met ruw geweld en krasse onbescheidenheid, trachten te veroveren.

Ik vraag, ik eis mijn ‘Kop’ in de litteraire Koppenkast van Hugo Verriests Panopticum. Wat al de andere, door de eerwaarde pastoor doodgezwegen en miskende Vlaamse let-

[p. 317]

terkundigen als Virginie Loveling, Pol de Mont, Lode Baekelmans, Maurits Sabbe, Gustaaf D'Hondt, Ary Delen en nog veel anderen erover denken, kan mij in 't geheel niet schelen: ik verdedig mijn plaats, en zij, op hun beurt, moeten ook hun pop maar uitkiezen en er naar slaan met bollen; ik vraag, ik eis, ik wil mijn Kop in het Panopticum, de vijftiende Kop boven op het voetstuk van de onmeedogend en zonder de minste eerbied noch gewetenswroeging door mij omgegooide Kop van de mij niet genoeg bekende dichter Karel van de Putte, tussen de wereldberoemde Koppen van Alfried Weustenraad en Amaat Vijncke!

'k Geef toe: 't is grof, 't is ruw, 't is bruut, 't is wreed-onhebbelijk en ploertig-onbescheiden, maar 'k doe het toch, 'k wíl op die ereplaats. 'k Vraag hulp en steun aan al mijn miskende confraters om er mij stevig op te houden, en zal dan op mijn beurt ook wel te hunnen bate een handje helpen, om nog wat van die andere Koppen om te gooien.

Als ik maar eerst mijn ‘Kop’ krijg in 't Panopticum!

Ik hoop en wacht...