Het nationaalsocialisme als bedreiging van de kerk: de les van Duitschland!

IV. Ont-confessionaliseering.

Onder de leuzen: ‘ont-confessionaliseering’ of: ‘overwinning van de confessioneele verdeeldheid’ is een beweging begonnen, die aan de kerk haar openbare werkzaamheden onmogelijk maken moet.

Reeds lang zijn aan de Evangelische kerk door een tusschen den Rijksjeugdleider en den daartoe niet be-

[p. 49]

voegden Rijksbisschop getroffen overeenkomst haar eigen jeugdorganisaties ontnomen. Maar ook de in die overeenkomst aan de Evangelische kerk gewaarborgde verzorging van de evangelische leden der nationaal-socialistische jeugdorganisaties wordt in menig opzicht bemoeilijkt. Steeds weder wordt, van de hoogste leiders der georganiseerde jeugd af tot de laagste instanties toe, voor de evangelische jeugd hun kerk verachtelijk gemaakt en in verdenking gebracht en getracht om het geloof in de aan haar toevertrouwde Openbaring te ondergraven. (Zie o.a. het Obergau-bevel 8/35 van den Obergau van den Meisjesbond van 5-12-'35: ‘Niet alleen aan leidsters, maar ook aan alle meisjes verbied ik van nu af het optreden als helpster, in welken tak ook van confessioneelen arbeid (helpster bij kindergodsdienstoefeningen enz.)’. Uithang-billet van de Hitler-jeugd te Halle-Saale: ‘Waar zijn de vijanden van onze Hitlerjeugd? De geloofsfanaticus, die nog heden met heimwee-vollen, naar boven gerichten blik op de knieën valt, zijn tijd doorbrengt met het bezoeken van de kerk en gebeden...Wij, als Hitler-jongeren, kunnen slechts vol verachting of spot de jonge menschen aanzien, die heden nog steeds naar hun belachelijke evangelische of katholieke clubs loopen, om zich over te geven aan hoogst overbodigen, godsdienstigen gevoelsdommel’. Baldur v. Schirach op 5-11-'35: ‘De weg van Rosenberg is ook de weg van de Duitsche jeugd’). Terwijl de tegenwoordige Staat zich officiëel houdt aan het positieve christendom, bieden zijn nieuwe instellingen als het landjaar of de arbeidsdienst zoo goed als geen mogelijkheden voor de geestelijke verzorging van hen, die daar bij betrokken zijn; bij deze is zelfs het contact van den zielzorger met zijn jonge gemeenteleden, zooals door persoonlijk bezoek of ook maar door de toezending van evangelische

[p. 50]

kerkblaadjes en geschriften, voor een goed deel onmogelijk gemaakt (zie o.a. schrijven van den Regeeringspresident te Breslau van 22-10-'35: ‘Op Uw schrijven van 15 October aan de kampleidster Schädel betreffende de toezending van godsdienstige geschriften deel ik U mede, waarop de Rijks- en Pruisische Minister van Wetenschap, opvoeding en volksontwikkeling in een missive met nadruk gewezen heeft: dat toezending van godsdienstige geschriften aan landjaar-plichtigen verboden is.’) Dat, om een voorbeeld te noemen, evangelische deelnemers aan een kamp van den arbeidsdienst geen vergunning verkregen om op Goeden Vrijdag den kerkdienst te bezoeken, toont, hoe ver hier en daar de ‘ontkerstening’ reeds doorgedreven is. Ook de bepalingen betreffende godsdienstige verzorging van de kinderen tijdens het landjaar spreken in dit opzicht een zeer duidelijke taal.

De ‘ont-confessionaliseering’ van de school wordt van staatswege welbewust bevorderd. Met krenking van de rechten der kerk wordt gestreefd naar de opheffing van de confessioneele school. Hierbij worden de gewetens der ouders van de zijde der partij aan den sterksten druk blootgesteld. Met rechtmatig bestaande leerplannen voor het godsdienstonderwijs wordt veelvuldig geen rekening gehouden. Zoo zijn reeds nu op vele plaatsen wezenlijke bestanddeelen van de bijbelsche leer bij het godsdienstonderwijs geschrapt (Oude Testament) of onchristelijke elementen daarin opgenomen (Oud-germaansch heidendom) (Zie o.a.: aanhaling van een dergelijke aanschrijving van het Staatsministerie van Anhalt, waartegen het Vrouwenwerk der Duitsche Evangelische kerk tevergeefs bezwaar heeft ingebracht); schoolgodsdienstoefeningen en school-wijdingsstonden worden steeds meer veronachtzaamd of in den zin eener ontkerstening ook van de uitwendige vormen van het schoolleven omgezet.

[p. 51]

Aan de universiteiten wordt de vorming der theologische jeugd steeds meer toevertrouwd aan zulke professoren en docenten, van wie bewezen werd, dat zij dwaalleeraars zijn; met name de vernieling van de theologische faculteiten in Pruisen is hier een sprekend voorbeeld. Inzake de examens heeft het Ministerie van Wetenschap en Volksontwikkeling het weder-opnemen van de dwaalleeraars in de examen-commissies geëischt.

Bij die ont-confessionaliseering van het openbare leven, welke den christelijken invloed en de christelijke medewerking bij de radio-uitzendingen, in de dagbladpers en bij de openbare redevoeringen meer en meer terugdringt, gaat het in werkelijkheid om ontkerstening.