Hoera voor het Leven

In de Waagschaal

Op 6 oktober 1945 verscheen het eerste nummer van In de Waagschaal. Met nadruk werd uitgesproken, dat, hoewel in de Waagschaal de voortzetting van Woord en Geest was, dit weekblad toch waarlijk een nieuw

[p. 212]

begin betekende: ‘Ons blad moet na vijfjaren, die ons zoo diep van vroeger scheiden, anders heten en dienovereenkomstig spreken. Het moet de herinnering aan wat wij doorgemaakt hebben als onuitwischbaar besef bewaren en vruchtbaar maken voor de toekomst. Het moet met name hetgeen werd geleerd en gewonnen door het ondergrondsche kerkelijke verzet, zooals het zich in de zg. Lunterse Kring belichaamde, uitdragen in de nieuwe tijd’.

In het ontzaglijke conflict der geesten, waarin wij in de vooroorlogse jaren maar vooral in de oorlogsjaren zelf geworpen werden, lag letterlijk alles in de waagschaal. Daaraan ontleende ons blad zijn naam en zijn geluid. Wij meenden, dat ten overstaan van ons volk en onze kerk de woorden en de pretenties opnieuw moesten worden gewogen, vooral hetgeen zich aanbood als zogenaamd onveranderd en onveranderlijk.

Onze hoofdredacteur Miskotte zei: ‘Wij willen christenen zijn en christen zijn is veel meer dan een overtuiging hebben, al zou deze zich uitdijen tot een welgesloten christelijke wereldbeschouwing. Wij willen niet meer de confessioneele onderscheidingen koesteren en wij willen niet meer trachten naar een of ander breed-nationaal, algemeen-humaan christendom boven geloofsverdeeldheid. Ons zweeft voor een denken en spreken vanuit een elementair christen-zijn, dat door de onderkenning of uitzuivering van joodsche en heidensche elementen in de christelijke traditie, in plaats van te vervagen, steeds eenvoudiger, sprekender, overtuigender contour krijgt. Het Gezag gaat uit van het Woord Gods en het Woord kan heiden en jood uit de binding van de Natuur en het Ideaal bevrijden. Het Woord kan ook de christen ontbinden in heidensche en joodsche en christelijke factoren, om dit wezen dan louterend te herscheppen tot een discipel van Christus, ook in zijn denken’.

De redactie van In de Waagschaal bestond, toen wij in 1945 begonnen, uit Dr. Miskotte, Ds Kroon, Mr. Slotemaker de Bruine, Ds Tromp, Johan Winkler en mij. Johan Winkler was de redactiesecretaris, die voor ons blad enorm veel verzet heeft. In de redactie van de tegenwoordige In de Waagschaal zitten van de oorspronkelijke redactie alleen nog Miskotte en ik.

De betekenis van In de Waagschaal zal ik niet overschatten. Het aantal abonné's is nooit groot geweest. Meer dan één keer waren we bang, dat

[p. 213]

het blad het financieel niet meer zou bolwerken. Ik meen echter toch te mogen zeggen, dat ons weekblad in de vernieuwing van de Hervormde Kerk en het kerkelijk leven van Nederland in het algemeen een belangrijke rol heeft gespeeld. Het blad is niet meer wat het in het begin was, zoals niets in de Kerk op het ogenblik meer is wat het vlak na de bevrijding was. Toch wordt het nog altijd door velen met interesse gelezen, omdat het zonder een partijblad te zijn het kerkelijk gebeuren kritisch begeleidt.