Rock 'n' roll

[p. 233]

XXV Eenzame tranen van een soul-prins
Van het tweede garnituur tot erkenning na de dood (1987)

Eind 1986, begin 1987 stond Jackie Wilson met ‘Reet petite’ op de hitparades van de wereld. Meer dan twintig jaar eerder was dat ook al het geval. Toen werd hij gelanceerd - na een carrière als bokser, zanger bij de Dominoes en nog wat andere dingetjes - door een manager die hem ‘Reet petite (the finest girl you ever want to meet)’ liet zingen. Het nummer was geschreven door Berry Gordy die later de superboss zou worden van de platenmaatschappij Motown.

(Voor deze Gordy zouden de Supremes een felicitatie- en dankgezang opnemen. Zij deden dat in 1966 op de muziek van ‘We couldn't get along without you’, maar met andere woorden. Dit hoogst curieuze en niet eerder uitgebrachte gezang verscheen in 1986 op plaat en compactdisc.

Voor Supremes-fans is deze dubbelelpee Diana Ross and the Supremes, 25th anniversary een heerlijk bezit, vooral omdat er nog veel meer uniek materiaal op staat, zoals de Coca Cola-promotunes. Het mooiste Coca Cola-melodietje is dat op de muziek van ‘Baby love’, maar uiteraard met andere woorden: ‘It's so good, refreshing good, helps you feel just like you should, you go better with, we go better with coke.’ Reclame maken mag van mij; maar zoals de Supremes het deden was kunst.)

Berry Gordy ging later naar Motown, zoals gezegd. Wilson bleef zijn hele leven bij de platenmaatschappij Brunswick waar hij in 1958 zijn eerste gouden plaat scoorde en in 1960 iets unieks voor elkaar wist te krijgen: beide kanten van een plaatje werden een hit (‘Doggin' around’ en ‘Night’). Toen was de lol nagenoeg op. In 1961 wilde een vrouwelijke fan zich voor de ogen van Jac-

[p. 234]

kie doodschieten - fans doen soms rare dingen - en de goeie lobbes Jackie Wilson sprong in een Newyorkse hotelkamer op haar af om het meisje van die zotheid af te brengen. Het pistool ging af en verwondde Wilson in zijn buik. Hij genas erg langzaam - onderwijl bracht men oud materiaal van hem uit - en in 1963 was hij pas weer helemaal terug: de Prins van de Soul, zoals hij wel genoemd werd.

De kogel kon niet uit Wilson's lijf verwijderd worden en hij zat er nog steeds in toen de inmiddels eenenveertigjarige zanger op 29 september 1975 op het podium van The Latin Casino in Cherry Hill (New Yersey, u.s.a.) een hartaanval kreeg. Hij raakte daarna bijna onmiddellijk in coma en werd naar een ziekenhuis gebracht. Daar verkeerde hij jarenlang in een toestand tussen coma en half-coma in.

Praten zou hij niet meer, laat staan zingen. Het tragische van alles was dat Jackie Wilson pas op 21 januari 1984 zou overlijden. Hij had meer dan acht jaar gevegeteerd en om zijn nauwelijks levende lijf hadden zich allerlei onsmakelijke taferelen afgespeeld. Zoals de processen die zijn vrouw voerde. Wat moest ze met een echtgenoot van niets?

In de medische coma-literatuur werd Wilson een beroemd geval; zijn muziek kenden de geleerde dokters niet of ze waren haar vergeten. Na de dood van de zanger ontbrandde er een nieuwe strijd; wat was de doodsoorzaak van Wilson? Had men euthanasie op hem gepleegd of was hij er uiteindelijk toch stiekem tussenuit geknepen? De familie legde het ziekenhuis een absoluut verbod op enige verklaring af te leggen over de doodsoorzaak. Drie jaar na zijn sterven was Jackie Wilson niet op videoclip te zien, wel te horen. Een mannetje van klei of gummi zong, heel geestig, dagelijks op de Nederlandse zenders, Sky Channel en Music Box zijn oorspronkelijke muziekdebuut hoger en hoger de hitladders op. Ik word er soms een beetje treurig van. Acht jaar heeft Jackie Wilson op een bed gelegen; apathisch, hij kon niet eens dromen. De kogel zat in zijn lijf en de platenbazen dachten: als hij eindelijk dood is, maken we hem tot een nog grotere ster. Het is gebeurd. En met recht: ‘Reet petite’ blijft, meer dan twintig jaar na dato, een voorname soulhit.

[p. 235]

Vanaf 1975 zocht ik steeds in de rock- of soulnaslagwerken op of Jackie nog leefde. Hij bleef maar steeds in coma liggen. Zijn dood vernam ik uit Gerri Hirshey's Nowhere to run, the story of Soul Music (1984). Misschien had ik zijn dood een paar maandjes eerder kunnen weten, maar - helaas - ik lees niet iedere dag Amerikaanse kranten of Britse poptijdschriften. Veel popjongens overigens ook niet: in veel naslagwerken die in 1984 en later verschenen ligt hij nog steeds in coma!

Jackie Wilson kreeg zijn hartaanval tijdens een optreden in ‘The good ol' rock 'n roll revue’ waarmee de beroemdste discjockey aller tijden, Dick Clark, in 1975 door Amerika trok. Dick Clark heeft Jackie's ondergang nèt niet kunnen beschrijven in zijn memoires Rock, roll & remember (hoewel zij in 1976 verschenen; hij eindigt zijn gedenkschriften in juli 1974- toen Wilson ook al in zijn show zat). De eerste keer, volgens zijn memoires, dat Clark Jackie Wilson aankondigde was in 1959 toen hij kraaide en ik citeer: ‘En nou gaan we kijken en luisteren naar een brandnieuwe hit van Jackie, “Eenzame tranen”!’ Wat zouden die tranen werkelijkheid worden.

Het beste artikel dat ik over Wilson heb kunnen vinden, staat in Michael Uslan en Bruce Solomon's boek Dick Clark's: the first 25 years of rock & roll (1981). Uit dit verhaal blijkt dat Wilson ‘Lonely teardrops’ (eenzame tranen) zong toen hij problemen met zijn hart kreeg. Hij stortte in elkaar toen hij de regel: ‘My heart is crying’, op zijn bekende theatrale wijze had uitgeschreeuwd. Het publiek vond het een schitterende act: zanger speelt toneel en stort neer op de planken. Dick Clark zag na een tijdje dat er geen sprake was van exaltatie. Hij riep om een dokter en die was in de zaal. Mond-op-mond-beademing werd toegepast. Het hielp. Wilson kon voor acht jaar comateus op zijn rug gaan liggen.

Hoewel de zanger vijftig elpees had volgezongen, was hij niet verzekerd en had hij al zijn geld opgemaakt. Een benefietconcert bracht weliswaar wat geld op, maar te weinig om de slangen en de zuurstof voor hem te betalen. Jackie Wilson werd van de armen begraven.