De rekening

4

Van Dak bracht een groot aantal nieuwe mensen in mijn leven: een hypotheekgever die nergens mee zat, een aannemer die het rustig aandurfde om nog vóór de beëindiging van mijn faillissement aan de restauratie van een door mij te kopen grachtenpand te beginnen, een notaris die bereid was om contracten zelfs ongelezen van zijn goedkeuring te voorzien en een tiental andere heren die mijn financiële situatie (en desnoods ook nog mijn leven) wilde reorganiseren.

[p. 114]

Het ging mij allemaal te snel. De enige uit het universum van Van Dak die betrouwbaar leek en legaal handelde, was advocaat Goudstaart. Na enkele maanden had hij mij inderdaad uit het faillissement gehaald en verscheen er in een provinciaal dagblad een advertentie waarin daar kennis van werd gegeven. Ondanks het feit dat ik vanwege mijn beroep nogal eens in het nieuws was en een gewilde gast in televisiepraatprogramma's geworden (om over de ethiek van de reclame en dat soort zaken te spreken), leek niemand die advertentie gelezen te hebben. Mijn faillissement, dat zoveel jaar geduurd had, was aan slechts heel weinig bekend geworden. Alleen mijn intiemste vrienden waren ervan op de hoogte geweest.

Nadat Goudstaart zijn juridisch getouwtrek met de rechter-commissaris en curator Liphorst ten einde had gebracht, ontdekte hij dat Van Dak een notoire oplichter was. De contacten tussen de projectontwikkelaar/makelaar Van Dak en de advocaat werden verbroken.

Ondertussen was ik echter met Goudstaart bevriend geraakt en kwam ik bij hem thuis. Het waren avonden waarop Goudstaart, zijn verrukkelijke vrouw Winny en ik verschrikkelijk dronken werden. Op zo'n avond zei Goudstaart: ‘Lothar, wat ik nu allemaal over die Van Dak te weten gekomen ben! Je moet verdomde oppassen met die knaap, want hij is waarschijnlijk de enige die je voor een tweede keer in het faillissement zou kunnen storten.’

‘Fantastisch voor je, jongen, ik zei je toch wel dat die Goudstaart een slim kereltje is,’ grijnsde Van Dak.

[p. 115]

‘Ik ben je reuze dankbaar,’ zei ik gemeend.

‘Laat maar, hoort erbij. Loop even met mij mee. Heb je tijd? Jongen, jongen, jongen, wat ik je nou zal laten zien. Je zal ervan watertanden. Helemaal geschikt voor jouw verzameling plaatjes en prentjes. Honderden meters vlakke muur, en hóóg! En wat zal 't kosten? Voor jou ver onder de prijs en dan ook nog 'ns pico bello afgebouwd. Je hebt die aannemer bij mij toch wel eens ontmoet?’

‘Die man in dat nette pak? Die leek helemaal niet op een aannemer...’

‘Is-ie ook eigenlijk niet. Het is een gentleman die toevallig zijn bouwdiploma's heeft gehaald.’

‘Hoe heet hij ook weer?’

‘Sloopink. Nou, die Sloopink en ik hebben een pandje aan de Keizersgracht op de kop kunnen tikken... Wat zeg ik? Een pandje... een kasteel, kan ik beter zeggen! Een tuin, jochie, die is zo diep dat het lijkt alsof hij naar achteren in een punt loopt. Dat kasteel, daar komen vijf appartementen in. Maar chic! Bubbelbadje, zwembadje, knap saunaatje en de benedenetage, jongen, die is voor jou meer dan geschikt. Hier is 't.’

Een paar granieten treden, een zware deur en daarachter lag een immense ruimte, ‘Jezus,’ riep ik.

‘We laten de voorgevel staan, maar verder jassen we er alles uit. Moet je kijken...’ Van Dak nam grote passen. ‘Zeventien meter diep zou dat museum voor je plaatjes en je schilderijtjes kunnen zijn. Hangen we er ook nog een entresolletje in - maak je een werkkamertje van - en daarachter komen de slaapkamers, slaapzalen. Twee badkamers en een grote woonkeuken waar je u tegen zegt plannen we in het souterrain. En kijk 'ns in de tuin. Eeuwenoude eiken, die zouden van jou kunnen zijn, die krijg je er gratis en voor niks bij. Ik heb veel restauratie-

[p. 116]

objectjes gezien in de binnenstad en ik huil nooit, maar als ik dit zie - tjonge, tjonge - de tranen springen mij in de ogen.’

Van Dak pakte een zakdoek, wreef in zijn ogen en liet een licht snikkend geluid horen.

‘Wat zou het moeten kosten?’ vroeg ik.

‘Wie praat er nu over geld als je zo iets ziet!’

‘Nou ja, ik zou toch een beetje een idee moeten hebben.’

‘Afgebouwd?’ vroeg Van Dak die zijn zakdoek opborg en wiens ogen nat en rood waren geworden.

Ik knikte.

‘Vierhonderdvijftig.’

‘Duizend,’ vulde ik aan.

‘Of course,’ sprak de projectontwikkelaar.

‘In geen geval wil ik meer dan drie ton voor een woning betalen. Ik ben net van mijn zorgen af en dan zou ik mij al weer voor zoveel geld in de schuld moeten steken. Vierhonderdvijftigduizend! Het is geen kattepis.’

‘Groot denken, knul. Als de socialisten het voor het zeggen kregen, woonden we allemaal in een hondehok. Of misschien wel in een kattebak. Ik laat wel wat tekeningetjes maken.’

‘Het is toch echt te veel.’

‘Dan zal ik genoodzaakt zijn om je uit je huurpand te laten zetten. Per slot van rekening kan ik daar genoeg huurders voor vinden die wél kunnen en willen betalen.’

De volgende dag had ik al tekeningen in huis. Een begeleidend briefje van Van Dak gaf te lezen: ‘Beste Loot. Hierbij de tekeningen. Ik heb wat zitten rekenen en cijfe-

[p. 117]

ren, maar voor vierhonderdvijfentwintig zou ik het nog nét kunnen redden. Maar: mondje toe, 't is een vriendenprijsje. Met Tonnie heb ik een afspraak gemaakt dat jullie bij mij op kantoor elkaar even kortsluiten over de hypotheek. Hij heeft een leuk voorstelletje. Kom je gauw even lekker leuten op kantoor? Zou Wil ook leuk vinden.’

Ik had niet om tekeningen gevraagd, ik wilde geen hypotheek van bijna een half miljoen en had nog nooit iemand ontmoet die ‘Tonnie’ heette.

Van Dak had een diabolische charme, een overredingskracht van bovennatuurlijk formaat, want een paar dagen later zat ik op zijn kantoor met Tonnie te praten alsof ik hem al jaren kende. Ook Sloopink was aanwezig.

‘Mooi getekend, dat museumpje voor jou, hè?’ informeerde Sloopink.

‘Ja, maar die palmen erin, dat zou ik nooit willen en zo'n zitkuil...’

‘Dat is om de tekening op te luxen, jôh, dat doen die architecten altijd. Je denkt toch zeker niet dat we voor krap vierhonderdvijfentwintig er ook nog 'ns een zitkuiltje en palmen in kunnen zetten. Je moet rekenen dat 't zwembad en al die andere natte handel ook een bak geld kosten.’

‘Die voorzieningen zijn toch voor alle bewoners?’

‘Dat is waar, maar geld kost 't wél. Onder ons gezegd en gezwegen: Van Dak en ik leggen er met dit project geld op toe. We doen 't voor jou, jongen, ik ken je vroegere omstandigheden. Van Dak, leg die jongen 'ns het een en ander uit.’

Wil van Dak kwam met cognac binnen.