basisgegevens
gestandaardiseerde naam kamer:
Arm in de beurs
spelwijze in bron(nen):
'Aerm inde buerze' (1516); 'Aerm in de beurze' (1531)
varianten:
'Aerm in de buerze' (1516); 'Aerm in de beurze' (1531)
zinspreuk:
gebruikte code:
VEU2
patroonheilige:
H. Kruis (1531)
vroegste bronvermelding:
1513
gedoopt:
geografisch-politieke situering van de kamer
plaats:
Veurne
(stad/dorp/vrijheid):
Stad
district:
gewest:
Vlaanderen
korte geschiedenis
Op 27 mei 1457 kwamen in Oudenburg 'den ghesellen van der Rethoriken van tien steden' spelen, waaronder 'die van Veurne'. De 'ghezellen van Retoricke van Veurne' namen in 1490 deel aan een wedstrijd in Nieuwpoort in het kader van de Sacramentsprocessie.
Reeds in de stadsrekeningen van Veurne van 1402-1403 wordt gesproken over het 'ghilde van den helighen cruce'. Dit broederschap voerde tot in 1578 geestelijke spelen op in de processie. Naar alle waarschijnlijkheid ging het over een geestelijk broederschap. In de statuten van de 'ghilde van den Heleghen Cruce tSinte Wouburghen binnen Veurne' uit 1499 wordt niet gesproken over toneelactiviteiten en zelfs niet over de deelname aan de processie. Waarschijnlijk ontstond de kamer Arm in de beurs later binnen dit broederschap. In de stadsrekeningen van Nieuwpoort van 1513 is sprake van ‘de gheestelicke Retorycke van der stede van Veurne’ en ‘de werlicke Retorycke van der zelver stede’. Arm in de beurs is waarschijnlijk te identificeren met de 'gheestelicke Retoricke' (bij het sluiten van het verdrag van 1531 werd Arm in de beurs onder andere vertegenwoordigd door drie kannunniken). 'Aerm inde buerze van Vuerne’ nam in 1516 deel aan een wedstrijd in Nieuwpoort in het kader van het Sacramentsprocessie. In 1529 trad de kamer op op de Tuindagwedstrijd in Ieper met een esbattement en een spel van zinne geschreven door Cornelis Everaert.
Op 24 februari 1531 besloten 'de ghildebroeders van rhetorijken van de titelen Arm in de Beurze ende de Barbaristen van Zinnen jonc, binnen der stede van Veurne' te fusioneren.
documenten
reglementen:
ledenlijsten:
rekeningen:
inventarissen:
processtukken:
rekwesten:
rentetitels:
correspondentie:
literaire productie:
- Spel van zinne en esbattement voor de kamer geschreven door Cornelis Everaert opgevoerd op de Tuindag in Ieper in 1529: editie: Muller en Scharpé 1920, 283-316.
historische nota's:
andere nota's:
verantwoording
broncitaten:
Algemeen Rijksarchief Brussel, Rekenkamers nr. 37644, stadsrekeningen Oudenburg 1457-1458, 9v:
[Sacramentsprocessie, 27 mei 1457]
‘Item aldoe ghesconcken den ghesellen van der Rethoriken van tien steden die allen quamen verchyeren de processie ende spelen om prijs, te wetene die van Ghend, die van Brugghe, die van Berghen, die van Veurne, die van der Nieupoort, die van Dixmude, die van Ghistele, die van Leffinghe, die van Oostende, die van Ettelghem elken 2 k. wijns val. 18 lb. par.’
Algemeen Rijksarchief Brussel, Rekenkamers nr. 36792, stadsrekeningen Nieuwpoort 1490-1491, n.g.:
[Sacramentsprocessie, 27 juni 1490]
'de ghezellen van Retoricke van Veurne'
Algemeen Rijksarchief Brussel, Rekenkamers nr. 36811, stadsrekeningen Nieuwpoort 1513-1514, 30v:
[Sacramentsprocessie, 26 juni 1513]
'de gheestelicke Retorycke van der stede van Veurne'
'de werlicke Retorycke van der zelver stede'
Algemeen Rijksarchief Brussel, Rekenkamers nr. 36814, stadsrekeningen Nieuwpoort 1516-1517, 28v:
[Sacramentsprocessie, 29 juni 1516]
'Aerm in de buerze van Vuerne'
'de Barbaristen van Vuerne'
literatuur:
BB 1891-1923, 51-52; Van Elslander e.a 1944, 20; Van Elslander 1968, 50.
Blommaert 1838 (a); De Potter en Borre 1870; De Potter e.a. 1873; Muller en Scharpé 1920.
naar bibliografie
Auteursrechtelijk beschermd