basisgegevens
gestandaardiseerde naam kamer:
De Witte Lelie
spelwijze in bron(nen):
'De Witte Lelie' (1582)
varianten:
'De Witte Lelie' (1582)
zinspreuk:
'Reijn Lijlijie onbesmet' (penning 1531)
gebruikte code:
TON
patroonheilige:
OLV (penning 1531)
vroegste bronvermelding:
1538
gedoopt:
geografisch-politieke situering van de kamer
plaats:
Tongeren
(stad/dorp/vrijheid):
Stad
district:
Kwartier Haspengouw
gewest:
Luik
korte geschiedenis
In een achttiende-eeuws handschrift van de kamer wordt een zilveren erepenning beschreven die de kamer in 1531 van Cornelis van Bergen, hulpbisschop van Luik, zou gekregen hebben. Volgens de traditie volgde deze schenking op de erkenning van de kamer door de genoemde hulpbisschop. De 'Rhetoriciens deser Stadt' traden op in 1538 bij de intrede van Cornelis van Bergen als nieuwe prinsbisschop. In 1582 kende de stedelijke magistraat een jaarlijkse subsidie toe aan 'den geselschappe van de Witte Lelie'.
documenten
reglementen:
- Ongedateerd (model)reglement (1634?) dat misschien voor De Roose van Hasselt werd opgesteld en ook voor de Tongerse kamer gold: origineel verloren/ afschrift: Stadsarchief Tongeren, Fonds der ambachten en genootschappen nr. 62-65/ editie: Paquay 1905-1906. Deel 1, 127-37.
ledenlijsten:
rekeningen:
inventarissen:
processtukken:
rekwesten:
rentetitels:
correspondentie:
literaire productie:
historische nota's:
- 'Geschiedkundige aanteekeningen rakende de Rederijkkamer bygenaamd "De Witte Lelie", van Tongeren door Ch.M.T. Thys' (negentiende-eeuws handschrift): Stadsarchief Tongeren, Fonds Baron de Schaetzen de Schaetzenhoff, nr. 3157.
- Losse nota's (19de eeuw) i.v.m. de rederijkerskamers, waarschijnlijk ook van de hand van Ch.M. Thys: Stadsarchief Tongeren, Fonds Baron de Schaetzen de Schaetzenhoff, nr. 3158.
andere nota's:
- Handschrift met tekeningen van zilveren penningen door de prinsen en anderen aan de kamer geschonken (de oudste dateert van 1531 (p. 66)): Stadsarchief Tongeren, Fonds der ambachten en genootschappen nr. 58 (register van de kamer begonnen op 15 augustus 1700), 66-73.
verantwoording
broncitaten:
Stadsarchief Tongeren, fonds Stad nr. 2, akten 1514-1705 (register begonnen in 1698), 110v-111r:
[Over intrede Cornelis van Bergen in 1538 (naar eigentijdse bronnen)]
'Item die Rhetoriciens deser Stadt hadden gemaect seven schavotten ende op elck eenen bergh behoorlijck geappointeert ende met clederen ende groenen voederlaken omhangen, welcke bergen genomen waren uijtter bijbel, ter eeren ons Genadigen heere toenaem van Sevenbergen, ende met grote letteren ende Rolle behangen buijten cruijspoort, op die schavotte, ende in vele andere manieren uijter Heijlige schrift genomen tot eere ende loft ons Genad. heeren.'
Stadsarchief Tongeren, fonds Stad nr. 1, akten en resolutiën, 1477-1589 (register begonnen in 1697), 293v:
'Terselver tijt met de meeste ambachten verdragen ende vergont den geselschappe vande Witte Lelie ter oorsake de moijtenisse, die sij hebben sullen op de blijde incomste van sijner Hoocheijt van Luijck in deser stadt Tongeren, tot vereeringe ende conservatie des geselschap van de Rhetorijcken voors. iaerlijcx twelf gulden tot behulp eener cameren tot hon behoef ende andere oerbaer. Uijt den passaet des Raets den 7. februarij anno 1582.'
literatuur:
BB 1891-1923, 166-68; Van Elslander e.a. 1944, 30; Van Elslander 1968, 49.
Driesen 1852; Paquay 1905-1906; Remans 1937, 87-88; Baillien 1952; Notermans 1961 (a), 40-53; Van Ormelingen 1978; Severijns en Goole 1985; Ilsen 1991, 7-8.
naar bibliografie
Auteursrechtelijk beschermd