basisgegevens
gestandaardiseerde naam kamer:
De Groenaerts
spelwijze in bron(nen):
'De Groenen' (1443); 'De Groenarts' (1450)
varianten:
'De Groenen' (1443); 'De Groenarts' (1450)
zinspreuk:
gebruikte code:
LOV2
patroonheilige:
vroegste bronvermelding:
1443
gedoopt:
geografisch-politieke situering van de kamer
plaats:
Lo in Veurne Ambacht
(stad/dorp/vrijheid):
Stad
district:
Veurne-ambacht
gewest:
Vlaanderen
korte geschiedenis
Reeds in de stadsrekeningen van Lo uit 1422 is er sprake van 'den ghesellen die abatementen maecten'. In de stadsrekeningen van 1443 wordt gesproken over 'den ghesellen van den Groenen ende Royaerts' die optraden in de context van de Sacramentsprocessie. In 1450 worden 'den Royarts, Groenarts ende Jonc van Zinne' vergoed. In 1460 is er een vierde gezelschap bijgekomen. In de stadsrekeningen is dan sprake van 'den vier titelen… Royaerts, Groenaerts, Uutgenouchten ende Jonc van Sinne'. Het nieuwe gezelschap ontwikkelde zich blijkbaar niet verder, terwijl de andere drie zich verder tot rederijkerskamers ontwikkelden. In 1467 wordt voor het eerst gesproken over 'ghesellen van de retoricke'. In 1515 verenigden de kamers zich om te spelen op een wedstrijd in Wervik: 'den drien tyttelen, als zy quamen van Werveke, waer zy wonnen 2e prijs'. Eén van de kamers (naam onbekend) werd op 22 april 1523 (n.s.) door Alpha et Omega erkend. In de zestiende-eeuwse stadsrekeningen van Lo spreekt men over 'den drien tytelen'. In de stadsrekeningen van 1529 is sprake van 'de tytele van Retorycken van den Royaerts van deser stede', 'de tytelen van Retorycken van den Groenaers' en 'der tytele van der oudt Jonc van Zinne binnen dezer stede' of 'den drien titelen van Retorycken binnen deser stede'.
In 1587 werden de toelagen aan de kamers stopgezet. In de eerste helft van de zeventiende eeuw bleef de toneelactiviteit in Lo zeer beperkt.
documenten
reglementen:
ledenlijsten:
rekeningen:
inventarissen:
processtukken:
rekwesten:
rentetitels:
correspondentie:
literaire productie:
historische nota's:
andere nota's:
verantwoording
broncitaten:
Algemeen Rijksarchief Brussel, Rekenkamers nr. 35922, stadsrekeningen van Lo 1443-1444, 13v:
[Sacramentsprocessie]
'Item ghepresenteert den ghesellen van den Groenen ende den Royarts te hulpen huere costen 32 s.par.'
Algemeen Rijksarchief Brussel, Rekenkamers nr. 35930, stadsrekeningen Lo 1450-1451, 17v:
'Item ghepresenteert den Royarts, Groenarts ende Jonc van zinne, omme dat zij de processie verciert hadden ter ere van der stede, thulpe huere costen, elc 2 kannen wijns van 13 s. 4 d.par. Valet 40 s.par.'
Algemeen Rijksarchief Brussel, Rekenkamers nr. 35940, stadsrekeningen Lo 1460, 15r:
'Item ghepresenteert den vier titelen, es te wetene Royaerts, Groenaerts, Uut Ghenouchten ende Jonc van Zinne, van dat zij spelden voor vastenavent ende vastenavent daghe, elc ene kanne wins, te weten vier kannnen wijns in 't ghehele van 8 s.par. den stoop. Compt 3 lb. 4 s.par.'
15v [Sacramentsdag]
'Item ghepresenteert ten zelve dage den vier titelen Royaerts, Groenaerts, Uut Ghenouchten ende Jonc van Sinne van dat zij ten zelven daghe de processie verchierden met gheestelijken spelen; den zelven titlen ghegheven elc 2 kannen wijns van 6 s.par. den stoop. Compt 4 lb. 16 s.par.'
Algemeen Rijksarchief Brussel, Rekenkamers nr. 35946, stadsrekeningen Lo 1467, n.g.:
'Ghepresenteert mijnen heere van Royen ende zine ghesellen te hueren vastenavende 2 kanne wins van 18 s.par. den stop. Comt 32 s.par.
Ghepresenteert de ghesellen van der title van den Groenaerts te huerlieder vastenavende 2 kanne wins van 8 s.par. den stop. Comt 32 s.par.
Ghepresenteert der title van Jonc van Zinne te huerlieder vastenavende 2 kanne wins van 6 s.par. den stop. Comt 24 s.par.
Ghegheven de ghesellen van der Retoricke die speilden zondaghe laetstleden een gheestelic spel 12 s.par.'
Algemeen Rijksarchief Brussel, Rekenkamers nr. 35987, Stadsrekeningen Lo 1515, 14r:
'Item noch ghepresenteert den drien tyttelen, als zij quamen van Werveke, waer zy wonnen 2e prijs en twee kanne wins te 9 s.par. den stoop. Comt 36 s.par.'
Algemeen Rijksarchief Brussel, Rekenkamers nr. 36001, stadsrekeningen Lo 1529-1530, 20v:
'Ghepresenteert ten zelven daghe de tytele van Retorycken van den Royaerts van deser stede over de dilegencie bij hemlieden ghedaen in 't vieren, spelen, singhen ende anderssins ter eere van den paeyse ghesloten in de voorn. stede van Camerijcke, zeven cannnen wyns te 9 s par. den stoop, compt 5 lb 6 s.par.
Ghepresenteert ten voorn. daghe de tytele van Retorycken van den Groenaers achte cannen wijns ende der tytele van der oudt Jonc van Zinnen binnen deser stede ter causen voorscreven, zeven cannen wijns al te 9 s. den stoop, commen beede de voorn. partien tsamen 13 lb. 10 s.par.
...
Ghepresenteert den drien tytelen van Retorycken binnen deser stede voor huerl. sallaris ende occupacien Sacramentsdaghe ende te vastenavent naer oude costumen, elcken 48 s.par., compt tsamen de somme van 7 lb. 4 s.par.'
literatuur:
Vander Straeten 1874-80. Deel 2, 135-45; BB 1891-1923, 83-89; Van Elslander e.a. 1944, 16; Van Elslander 1968, 39.
Blommaert 1838 (a); Diegerick 1855.
naar bibliografie
Auteursrechtelijk beschermd