basisgegevens
gestandaardiseerde naam kamer:
Sint-Barbara
spelwijze in bron(nen):
'Sente Barbelen t'Sente Pieters' (1458)
varianten:
'Sente Barbelen tSente Pieters' (1458); 'Sente Barbara' (1533); 'Barbaristen' (1556)
zinspreuk:
'Liefde verwinnet al' (1556)
gebruikte code:
GEN2
patroonheilige:
H. Barbara (1458)
vroegste bronvermelding:
1458
gedoopt:
geografisch-politieke situering van de kamer
plaats:
Gent
(stad/dorp/vrijheid):
Stad
district:
gewest:
Vlaanderen
korte geschiedenis
In 1458 trad de kamer op bij de blijde intrede van Filips de Goede. De kamer nam deel aan het landjuweel in Antwerpen in 1496. De kamer had een kapel in de OLV-kerk in het Sint-Pietersdorp bij Gent, maar werd als een volwaardige Gentse kamer beschouwd. Vanaf 1534 kreeg de kamer samen met de andere drie Gentse kamers een jaarlijkse subsidie van drie pond groot van de Gentse magistraat. De kamer nam deel aan de refreinwedstrijd in Berchem in 1556.
Na de Beeldenstorm werden de subsidies aan de Gentse kamers tijdelijk geschrapt. De kamer was wel actief tijdens de Calvinistische Republiek (1577-1584). Uit de doopbrief van de kamer van Elversele uit 1611 blijkt dat de Gentse kamers Sint-Agnete en Sint-Barbara op dat moment als hoofdkamers van Vlaanderen beschouwd werden. In een reglement van het Sint-Barbarabroederschap uit 1650 wordt niet meer over rederijkersactiviteiten gesproken.
documenten
reglementen:
- Verlening van een subsidie door de Gentse magistraat aan de vier Gentse rederijkerskamers (2 augustus 1533): origineel verloren/ afschrift: Stadsarchief Gent, reeks 93, register LL, 107r-108v (periode 1548-1558)/ edities: Blommaert 1838 (b), 39-41; Blommaert 1847, 106-08; De Potter s.d. Deel 3, 275-76 [1533 GEN1+2+3+4]
- Amendement verleend door de magistraat over de vrijstelling van dienst in andere gulden (behalve schuttersgilden) aan de bestuursleden van de vier kamers door de Gentse magistraat (8 februari 1537): origineel verloren/ afschrift: 1. Stadsarchief Gent, reeks 93, register LL, 17v-18r; 2. Stadsarchief Gent, reeks 93, register LL, 110r-111v [1537 GEN1+2+3+4].
- Bekrachtiging door magistraat van een overeenkomst tussen de vier kamers (voortaan mag men slechts lid van één kamer zijn) (27 februari 1548): origineel verloren/ afschrift: Stadsarchief Gent, reeks 93, register KK, 322v-324r [1548 GEN1+2+3+4].
- Amendement verleend door de Gentse magistraat over de effectieve vervolging van boetes en kosten (15 januari 1552): origineel verloren/ afschrift: Stadsarchief Gent, reeks 93, register LL, 220v-221r [1552 GEN2].
- Reglement onder vorm van een akkoord tussen deken, baljuw, proviseurs en gemene suppoosten, voor de Sint-Barbarabroederschap (4 juni 1650): origineel (2 exemplaren): Rijksarchief Gent, fonds OLV-kerk, nr. 1048 (niets over literaire activiteiten).
ledenlijsten:
rekeningen:
inventarissen:
processtukken:
rekwesten:
- Verzoekschrift 28 mei 1580 van de vier kamers om stadssubsidies, verwijzend naar de toekenning van subsidies in 1533: origineel verloren/ afschrift: Stadsarchief Gent, 200/3 (los stuk) (eigentijds).
rentetitels:
- Verkoop van een rente van 10 s. gr. op een huis in de Oudburg door Jan Braem (droogscheerder), in de naam van en als deken van Sint-Barbara (24 december 1497): origineel: Rijksarchief Gent, fonds OLV-kerk, nr. 1044.
correspondentie:
literaire productie:
historische nota's:
andere nota's:
verantwoording
broncitaten:
Blommaert en Serrure 1839-40, 254:
'Item, voort meer es te wetene dat men 's maendaghs, doen mijn gheducht heere inquam sondaghs, ten 10 hueren voer der noenen in 't Scepenhuus van der kuere, quam loten om naer de pryzen te spelene, ende de loetten daer naer 7 loten, te weten: die van Sente Barbelen, tSente Pieters, den Groenen Briel, de Vierweghscheede voer den Augustinen, die van der Fonteynen, de Vrydachmarct, die van der Ketelpoorten ende Jan de Cuelenare, de welke alle wel speelden ghenouchelyke misteryen ende spelen nieuwe gemaect, up 't vornoemde beroup...'
Stadsarchief Gent, reeks 400/21, stadsrekeningen Gent 1465-1466, 66v:
[intrede Karel van Charolais 14 februari 1466]
'Item, den gheselscepe van Sente Baerberen tSente Pieters van den beware van eender figuere drie propheten met zekeren costen 10 s. 6 d. gr.'
literatuur:
Kops 1774, 320; De Laserna Santander 1809, 175; Schotel 1871, 251; Van Elslander e.a. 1944, 22; Van Elslander 1968, 32.
Blommaert 1837; Blommaert 1838 (b); Blommaert 1846; Blommaert 1847; Willems 1920 (a); De Schryver 1945; Vandecasteele 1966; Waterschoot 1974; Coigneau 1984 (b); Decavele 1990 (b); Arnade 1996; Waterschoot 1996 (c).
naar bibliografie
Auteursrechtelijk beschermd