Het boek der bijzondere genade van Mechtild van Hackeborn

[p. I]

Stellingen

I

Van de latijnse handschriften van het Boek der bijzondere genade van Mechtild van Hackeborn bestaan drie duidelijk onderscheiden groepen. De overgeleverde middelnederlandse vertalingen, waarin twee tekstvormen onderscheiden kunnen worden, gaan alle terug op één oervertaling.

II

De partituurtechniek kan als een handzaam hulpmiddel worden beschouwd bij de vaststelling van de filiatie van handschriften met verwante teksten.

III

Het fragment Voer een zuster die zeer bedroeft was op f. 28v e.v. in het handschrift Den Haag, Koninklijke Bibliotheek 75 G 10, moet als een interpolatie worden beschouwd.

IV

Een nieuwe uitgave van het Wellekoomspel van Job A. de Wael voor het Landjuweel te Vlaardingen van 1616 is wenselijk, zowel voor de dialectologie vanwege de fragmenten in Vlaardings dialect, als voor de literatuurgeschiedenis wegens de kritiek die erin geuit wordt op de verwijten van Petrus Scriverius en andere renaissancisten aan de rederijkers.

[p. II]

V

De studie ‘Bilderdijk’ van Mag. Thomas van Hoogstraten o.p., verschenen in het derde deel van ‘Studiën en Kritieken’ (Nijmegen, 1894, pag. 426-527) kan als een gedeeltelijke ‘retractatio’ beschouwd worden van zijn artikelen over Bilderdijk, gepubliceerd in De Dietsche Warande van 1874-1881.

VI

In het gedicht In den Beginne van Bertus Aafjes bespeurt men een denksfeer die nauw verwant is aan die van de fenomenologie in zo ver ‘menswording’ en ‘wereldbemachtiging door de taal’ als correlatieve grootheden worden gezien. Men kan vermoeden dat op grond hiervan voor Aafjes het onderscheid tussen proza en poëzie irrelevant is geworden.

R.C. Kwant, Fenomenologie van de taal. Utrecht-Antwerpen, 1963, p. 88.
Elseviers Weekblad, 7 april 1962, p. 57.

VII

De mening van C. Vagaggini, dat bij Mechtild van Hackeborn en Gertrudis de Grote geen sprake is van een nauwe relatie tussen de devotie tot het Heilig Hart en de Eucharistie als werkelijke tegenwoordigheid moet, minstens voor wat Mechtild betreft, als onjuist worden gekwalificeerd.

C. Vagaggini, La dévotion au Sacré Coeur chez Sainte Mechtilde et Sainte Gertrude. In: Cor Jesu. Commentationes in Litteras Encyclicas ‘Haurietis aquas’, II. Roma, 1959, pag. 47.

VIII

De veronderstelling is gewettigd dat de periode, waarin vooral Amerikaanse linguïsten probeerden een grammaticale taalbeschrijving te realiseren met uitsluiting van het semantische, ten einde loopt.

A.J.J. De Witte, Het negende internationale linguïstenkongres van augustus 1962 te Cambridge in de Verenigde Staten. Groningen, 1962. [Voordrachten gehouden voor de Gelderse Leergangen te Arnhem].

[p. III]

IX

De in het Woordenboek der Nederlandsche Taal niet voorkomende 17e eeuwse uitdrukking circkels opendoen houdt waarschijnlijk verband met de z.g. Mercatorprojectie en kan dan verstaan worden in de zin van: in kaart brengen → verschaffen.

Vlaerdings Redenrijck-bergh, met middelen beplant
Die noodigh sijn 't Gemeen, en voorderlijck het Landt.
t' Amsterdam, Gedruckt by Kornelis Fransz. Boeckdrucker, wonende by de Zuyder Kerck, Anno 1617, pag. cb3.

X

Dat in de ‘Wet op het voortgezet onderwijs’ geen aandacht wordt geschonken aan het onderricht in de geschiedenis en de aesthetica van de film doet vermoeden dat in de officiële appreciatie de film nog steeds voornamelijk gezien wordt als een vorm van ontspanning.

XI

Omdat men in het lager onderwijs steeds meer aandacht schenkt aan expressievakken wordt de aansluiting op het middelbaar onderwijs voortdurend moeilijker. Daardoor is, met name voor het onderricht in de Nederlandse taal, de synthetische methode, ofschoon veelzijdiger, in de praktijk minder bruikbaar dan de analytische.

XII

Het Spel van Verkennen blijkt, ondanks veelvuldige kritiek, voor tal van jongens beneden zeventien jaar terecht nog een grote aantrekkingskracht te bezitten. Dit komt niet in het minst hierdoor, dat men zich bewust is geworden van de eigen psychologie der verschillende leeftijdsgroeperingen en de methodiek niet meer beschouwd wordt als een zich afzetten tegen een burgerlijke maatschappij. Daarbij moet ook gerekend worden het gewonnen inzicht dat de vormende waarde pas ten volle tot haar recht kan komen indien op de eerste plaats aan het spel-element alle aandacht wordt geschonken.

[p. IV]

XIII

De in een stelling bij een academisch proefschrift reeds in 1913 uitgesproken wens ‘dat zwemonderricht op de scholen worde ingevoerd op denzelfden voet als het onderwijs in de gymnastiek’ vraagt na meer dan vijftig jaar nog grotendeels om verwerkelijking.

Dr. R. Bromberg, Functioneel onderzoek bij chirurgische nieraandoeningen. Amsterdam, 1913.

Het Boek der bijzondere genade van Mechtild van Hackeborn

R.L.J. Bromberg o.p.

[p. *1]