|
| |
XL.
‘Excusez, madame, un petit mot!’
Madame de Patapouffe, reistaschje in de hand en ook overigens gereed, 'n langen trein-zit te verduren, keek even om met 'n paar oogen, alsof ze zeggen wou: ‘Blijf me van 't lijf met aardigheden. 'k Loop door. 'k Dank God, dat 'k Hofstad voor goed den rug toe keer.’
Maar Vagebond was zoo gauw niet uit 't veld te slaan.
‘Ah, madame, ne me regarde pas comme si toutes les lionnes du désert voudraient me dévorer’ smeekte-ie in z'n zeer vrij behandeld Fransch, dat onder de operaartisten 'n zekere vermaardheid had verkregen. ‘Ah, oui, oui, je parle très bien le flic-flac et sait excellement òu le hondje... vous savez Mais la chose est que la petite chose de madame se trouvait dans les mains de ce monsieur-là, qui est, entre nous, pas grande chose. Vous comprenez la chose? Voilà! Je vous la remets toute saine.’
| |
| |
Madame de Patapouffe, met 'n vaag dank-knikje, accepteerde. 't Bleek, dat ze 'n fijn bewerkt zakdoekje verloren had, waarmee 'n straatjongen zich al uit de voeten wilde maken, toen Vagebond, tegenwoordig bij 't afscheid van den opera-troep, tusschenbeide kwam. De ‘omvangrijke’ alt, zooals ze eens in ‘Het Journaal’ genoemd was, liep alweer door. Vagebond boog nog eens na, alsof daar 'n vorstin 'n woord tot 'm had gesproken. 'n Klap op den schouder deed 'm dan weer opzien. Ha, Chantefort!
‘Mon cher Vagabond, vous allez avec moi un bout de chemin?’ vroeg die met den aangenaamsten klank in z'n stem en z'n gezicht, dat wat treurig stond, klaarde heel en al op, zeker om dat vinden van z'n goeden vriend.
‘Si, si, chanteur illustré’ boog Vagebond andermaal, de hand op 't hart. ‘Naturellement, comme l'eau de Vichy! Ça me sera un honneur, un honneur! Mais pourquoi ne poufpoufferions-nous pas pour la dernière fois? Vous savez: l'auto est à votre disposition.’
Doch Chantefort, ietwat verstoord, knikte van nee. Vagebond keek 'm aan, nadenkend. O, hij was misschien wat onvoorzichtig geweest! Dat nu in z'n herinnering te brengen, terwijl-ie nog onder den indruk van 't afscheid was van z'n ‘Eveline très-aimeé’! Wie had kunnen denken, dat die liaison zulk 'n ernstigen loop zou nemen! Enfin, èn Chantefort èn Eveline waren er de personen niet naar, zich te lang door 'n liefdesverdriet te laten drukken. Zoowel in Hofstad als in Parijs vond men gauw vertroosting. En dan, 't volgende
| |
| |
seizoen zagen ze elkaar weer: Chantefort was glansrijk geréëngageerd. Intusschen, Vagebond zou wat beter op z'n woorden letten, dit laatste half uur niets meer aanroeren, dat eenigszins in verband stond met Eveline. En hij verkocht al 'n kwinkslag over madame de Patapouffe, die haast scheen te hebben, Hofstad te verlaten, Hofstad, dat zìj den volgenden winter niet terug zou zien. Haar volheden schudden als vertoornd. Ze liep gansch alleen.
Nog ééns keerde Chantefort zich om, voor Bijlman. Met z'n wakker brandweermannenhoofd stond die, aan 't portiershuisje voor de groote binnenplaats, toe te kijken naar den aftocht van z'n troep. Hij wreef zich in de handen. Ach, ja, per slot van rekening was 't afgeloopen jaar zoo slecht nog niet geweest. Er hadden zich wel moeilijkheden voorgedaan, dat sprak. Maar, enfin, er was ten minste geen tekort en ze hadden 't zoo goed als zonder de hulp van van Priktum gekund. Dat was al 'n heele reden tot tevredenheid. Ongetwijfeld had Chantefort 't meest bijgedragen tot de goede recettes. Hartelijkst stak-ie 'm dan ook den ruwen knuist toe.
‘Au revoir, monsieur, au revoir’ zei-ie in z'n beste Fransch en hij zocht de maklijkste woorden, want hier buiten had-ie natuurlijk zoo gauw geen dictionnaire bij de hand. ‘Beaucoup de santé. Et l'anneé prochaine nous recommençons avec l'Hercule, ahah! Bon voyage!’
Ook Chantefort van zìjn kant, toonde zich zeer welgezind. Zoo scheidden directeur en bariton als twee vrienden.
| |
| |
Ziezoo, allen waren weg. 't Gaf toch 'n opluchting, vond Bijlman. Hij had wel eenige rust verdiend. Kon-ie nu meteen ook maar Lesage expedieeren en voor goed! Maar voor drie jaar zat-ie nog vast aan dien compagnon. En dan, de een mocht dan tegen den ander foeteren zonder einde, ze hadden elkaar te veel noodig. Intusschen, waar zat die al dien tijd? Niet eens afscheid te nemen van z'n troep!
Bijlman stak de binnenplaats over. Daar trad Hoving, de decorateur, over 't ijzeren trapje, dat aan den achterkant toegang gaf tot 't gebouw, naar buiten. Of-ie monsieur Lesage niet had gezien, vroeg Bijlman. Hoving, ietwat gehaast, zei van neen. En, zonder zich verder tot 'n praatje te laten verleiden, maakte-ie, dat-ie weg kwam. Bijlman naderde 't trapje. Daar hoorde-ie heèl boven 'n raam opengaan, iemand roepen. 't Was de stem van Lesage. Nog juist bij tijds bedwong Bijlman zich, keek, in 'n koppigheid, niet op. ‘Holà! Hé hé!’ hulp-riep 't eens zangerige geluid van den mònsieur van de firma. ‘Monsieur Bijlman! Monsieur Hoving! Je suis enfermé! La clef s'il vous plaît! Hé hé hé’.
Bijlman, na 'n seconde van nadenken, begreép. Iets van 'n stillen grinnik trok over z'n welgedaan gelaat. 't Kwam wel niet te pas van dien Hoving, maar, enfin, voor 'n keertje vond-ie 't wel komiek. Uit wraak om z'n eeuwige aanmerkingen en standjes had die Lesage zeker, zoogenaamd buiten z'n weten, opgesloten op z'n atelier, waar-ie altijd te snuffelen liep. Daarom deed Hoving zoo gehaast. Nu, hìj zou z'n compagnon niet verlossen. Die moest zelf maar zien, hoe-ie uit z'n ge- | |
| |
vangenschap geraakte. Wás er nog iemand in 't gebouw? De portier, voor 'n bijzondere boodschap uit, kwam eerst over 'n half uur terug, den boel te sluiten. Dat tijdje kon Lesage zich best in z'n eentje amuseeren, vond Bijlman. En hij trad binnen, nog even naar z'n kantoor te gaan.
In 't half-duister achter 't tooneel, dat-ie over moest steken, door de ‘petite porte de communication’ den voorkant van 't gebouw te bereiken, ontmoette-ie op eens Titri. Hé, wat deed diè nog daar? Of ze op 'm gewacht had! Dát zou toch wel niet. Nee, eerder had ze iets, dat van haàr was, uit de kleedkamer van de coryphéeën gehaald. Ja, dat zou wel 't geval zijn.
Hij hield 'r staande. Ondeugend keek ze naar 'm op. Begon Bijlman weer aardig tegen 'r te doen? Nu, hij had slechter oogenblik kunnen kiezen. Momenteel toch was Titri wat aan lager wal - Keereweer, sinds-ie met z'n vriend van Sluikinga voor goed in de kronkeltrap van Jacobi was verdwenen, schoof natuurlijk niet meer af. En Struggle had op eens geheel met 'r gebroken. Die had trouw-plannen, werd er gemompeld. Ze zàt er mee - en dus, ze was van 'n gewilligheid, welke Bijlman misschien niet onwelkom zou zijn. Hij zag 'r recht in de oogen. Merkte-ie aan 'r houding, dat ze vandaag als 't ware maar voor 'm te grijpen was? Altijd al had-ie 'r 'n erg aardige meid gevonden. Tot nu toe echter, dan door dìt, dan door dàt, was 't tusschen hen nog nooit tot 'n verhouding gekomen, welke de waardigheid van z'n directeurschap noodzakelijk eenigen afbreuk moest doen. Zou dat zoo blijven? Z'n positie werd wel
| |
| |
wankel, voelde-ie, nu ze zoo samen alleen waren in 't gebouw. Z'n brandweermannenhoofd begon onrustbarend te pioenen. Z'n handen, de bekende knuistige, beefden. Hij raakte wat met zichzelf in de war. Iets te zeggen, half-lachte-ie, grappend:
‘De tijd van de voorschotjes is nu voorbij, hè? Vacantie!’
Titri, kirrend, draaide, als 't kon, nog iets naar 'm toe. Ze beroerden elkaar. Bijlman haalde zwaar adem.
‘Ofschoon’, zei-ie dan en z'n oogen donkerden diep in de hare, terwijl z'n stem hoogst onvast klonk, ‘als 't noòdig is.... Je weet, 'k help graag. Je zegt?’
Titri had nièts gezegd. Doch, 'm voort te helpen, zei ze nu toch:
‘Nu, als u zoo goed zou willen zijn? Ik kan 'n klein voorschot juist erg goed gebruiken.’
Ze hield niet van 'm af, trad geen millimeter terug. Plots, zich bukkend, zoende Bijlman 'r in den hals, wild. ‘Hoho!’ plaagde Titri, zich nauw verwerend. Bijlman greep 'r bij den arm, trok 'r naar zich toe. Dan toch herstelde-ie zich nog even. ‘Kom. Naar 't bureau!’ bevàl-ie haast. Hij ging 'r vóór. Titri volgde 'm, gedwee. Ach ja, hij was de kwaadste directeur nog niet. Zoo lang al had-ie om 'r heen gedraaid. En, wie wist, of er wel gauw 'n ernstige liefhebber kwam voor de open plaats van Keereweer en Struggle! Wat ze intusschen krijgen kon, was meegenomen. Zíj, Titri, nam de dingen àl minder nauw. 't Bureau? Als die vervelende Lesage dan maar weer geen spaak in 't wiel stak! Wist Bijlman zoo zéker, dat die niet, als altijd, op komst was?
| |
| |
Enfin, dat moest hìj maar weten! ‘'t Treft mooi,’ dacht Bijlman juist, ‘met dien Lesage! Of Hoving 't er om gedaàn had! Hè, hè, de vacantie zette mooi in, met 'n aardigheid. Ach ja, hoeveel je als directeur van 'n opera ook te verduren had, op 't bureau beleefde je toch niet enkel onaangenaamheden. Die Titri? 'n Heerlijke meid! Je zou 't seizoen haast rekken voor je plezier!’-
Aan den trein wachtte Chantefort 'n verrassing. 'n Deputatie uit z'n getrouwste adoratrices bood 'm 'n reuzentaart aan, afkomstig uit de luxe-bakkerij van Nicols. Met suiker-letters, keurig door confituur geflankeerd, werd 'm 'n hartelijk ‘Au revoir’ toegeslierd. Chantefort accepteerde, dankbaarst. En hij bood Vagebond nog gauw even 'n stukje aan, ten bewijze dat-ie hèm als z'n besten vriend in Keutelland beschouwde. Vagebond, gevleid, weigerde niet. En 't gebak keurend, betuigde-ie, met 'n mond, die 'n hemelsch genot leek te savoureeren: ‘Ah ah! Bon, bon! Comme si un petit ange sur ma langue.... C'est doux comme le coeur de toutes ces jeunes filles adorables. Ah ah, je deviens jaloux, chanteur illustré!’
In een van de voorste coupé's, in 'n hoekje gedoken, zat George Kapel. Toen de conducteur 'm z'n kaartje vroeg, zei-ie: ‘Biri-biri-tong tong!’, wat de man natuurlijk niet begreep. Toch knipte-ie en ging door. 't Hoofd omlaag, staarde Kapel weer voor zich. Wat begrepen ze in Keutelland ook van Chineesch? Dat werd al even weinig gewaardeerd als echte, hooge kunst. Enfin, 't raakte z'n kouwe kleeren niet meer. Vanavond al zat-ie op de boot, welke 'm naar China bracht. ‘Tjroekoe- | |
| |
tjroekoe-hing-hang-lie!’ In z'n valies had-ie 'n exemplaar van elk zijner werken, ‘'t Menschje’, ‘'t Zieltje’, ‘Het meisje dat een fijn vinkje werd’, enzoovoort, keurig gebonden. 't Zou 'm nog heel wat hoofdbrekens kosten, voor-ie dat alles in de taal der langstaarten had overgezet. Enfin, hij was nog jong, gelukkig! En sterk, van welke ragge teerheid ook, was z'n ziel.
Tegenover 'm zat 'n nijdig uitziend Indisch-mannetje, meneer Dim. Hij, ja, genoeg van Keutelland! Belabberde boel daar. Altijd wind! En nu dat koopje met zijn vrouw! Arme Emérence, ja! Zij dood! Operatie gelukkig, maar die gevolgen! Koorts, ontsteking, weg! Hij nu terug naar Indië, gauw. Hij liet geen gras groeien. Wat je zei, was gedaan. Terlaloe, waar wachtte die trein op? Hij altijd een heete baker. Ach, ja, kip, ik hou jou.
De trein stond al op vertrekken, toen nog 'n heel gezelschap ijlings kwam aangestapt. Zenuwachtigst liep vooraan 'n wat ouderwetsch gekleede juffrouw, die twee palingvlecht-meisjes, of ze wilden of niet, zoo snel mogelijk voorttrok. En onder de hand keek ze nog achterom, waar de andere drie bleven en 't parmantige broekebaasje, dat, handen in de zakken, zelf z'n weg verkoos te vinden, aan niemand's leiband liep. Achteraan stapte zelfbewust 'n begin-buikig heer, dat overigens nog jeugd-sterke allures had. Aan z'n arm hield-ie 'n allerliefst, jong vrouwtje dat er, niettegenstaande de gehaaste drukte van 't oogenblik, zeer gelukkig uitzag. Ze werden in twee coupé's ondergebracht. ‘Ach, ach’ schudde juffrouw Berghuis 't hoofd, ‘wat haalt dat
| |
| |
kind aan? 'n Man met zes kinderen. Tot de boot kan ik ze helpen. Maar dan staat ze er zèlf voor! Ach ach.’ Doch Greetje, als ze 't gehoord zou hebben, had zeker luchtig de schouders opgehaald. Wat beteekende dat in Amerika! Met twee dollars in hun zak stuurde je je kroost op twaalfjarigen leeftijd of daaromtrent de wereld in en ze kwamen terug als millionair! En van Heyst kon 'r door z'n geld immers alle gemakken verschaffen, welke ze maar wenschte! Daar vertoonde zich, hoed in de hand, Overduin, die zich, zoowel door z'n krachtige stem als z'n sterke armen, 'n steunpilaar van de opera heeten mocht. De korist had zoo juist weer diensten bewezen in z'n qualiteit van bagage-verzorger en hij kwam mademoiselle Paulin even zeggen - o, nee, juffrouw Berghuis - ach nee, mevrouw... van Heyst! -, dat alle kisten en koffers, alles mee was. Greetje knikte 'm vriendelijk toe. Die man bracht 'r dat altijd herrie-ige bestaan van 'r als balleteuse weer in herinnering. Gelukkig eiglijk maar, dat ze daar nu nooit meer iets mee te maken had! Wat beteekende au fond al die zoogenaamde glorie van 't artist-zijn bij 't kalme, breede geluk van de goed-getrouwde? Tiens, tiens, ze was toch maar te benijden! Alweer ‘mevrouw’ noemde 'r Overduin? 't Bracht 'm 'n Amerikaansch-royale fooi op.
De laatste coupé's werden gesloten. De stationschef hield al 't fluitje aan den mond. Doch wat, wilde dìe persoon nog mee? Dan diende-ie zich te haasten!
Den grond bijna niet rakend, huppelde 'n opvallend vief heerschap 't perron over. 't Was Daniëls, van ‘Het
| |
| |
Journaal’. In z'n vreugd om 't eindigen van 't seizoen - ach, God, 't werd tijd! Hij raakte waarlijk wat oververmoeid - kon-ie toch niet nalaten, nog even 'n laatste afscheid te nemen van die lui van de opera, voor wie-ie immers zoo'n bijzonder zwak had. Ha, daar zag-ie Chantefort. Hij snelde op 'm toe. Maar wat was dàt? Begon dat zweven opnieuw? Hij voelde, hoe-ie weer omhoog ging, zichzelf niet langer kon sturen. Groote God, 't was verschrikkelijk! En wat 'n vaart nam 't dezen keer! Voor-ie 't wist, was-ie zoo goed als de heele trein langs. Madame de Patapouffe, die juist 't hoofd uit 't portier stak, 'n laatste kijkje van Hofstad te nemen, zag 'm aankomen, wilde zich al terugtrekken, want van dien recensent, die meer slechts dan goeds van 'r schreef, 'r niet eens dat kansje op 't schildersfeest had kunnen bezorgen, moest ze niets meer weten. 't Was echter te laat. Zich aan 'r vastklampend als aan z'n redding, vatte-ie 'r bij de hand, liet die niet los, want, o God, zóó erg was 't nog nooit met 'm geweest! Verwerd-ie in waàrheid tot melodie? En dan zagen sommigen nog neer op de taak van den recensent! Je was er je leven niet zeker door.
De stationschef floot. 't Bleek dat die meneer niet mee moest, enkel maar iemand goeiendag kwam zeggen. De trein zette zich in beweging. Maar hemel, wat moest dàt beteekenen? De hoofd-conducteur raakte 'n oogenblik van z'n stuk. Dienden ze de trein te laten stoppen? Zoo'n waaghalzerij! Die meneer moest er àf!
Doch Daniëls, hoe graag-ie ook anders gewild had, zweefde 'n eindweegs mee, tot madame de Patapouffe,
| |
| |
die wel wat late aanhankelijkheid van den criticus beu, 'm krachtig afschudde en daar plofte Daniëls neer? Neen, integendeel, hij steeg! Langzaam eerst, dan onrustbarend snel, al hooger en hooger. Z'n hoed raakte-ie kwijt, doch overigens behield-ie z'n gewone, kranig-viefe houding, alsof-ie als dirigent optrad van 'n vurig Italianen-orkest. Ontsteld tuurden velen 'm na. De chef verslikte zich haast aan z'n fluit. ‘Voyez! Voyez donc!’ zei Chantefort, z'n hoofd buiten en de lucht inkijkend nu ze onder de stations-kap uitwaren, tot Vagebond, die, zoolang de trein langzaam ging, nog druk pratend mee liep. ‘Ce cher monsieur Daniëls, qui part pour ses vacances!’ Vagebond, verrast, bleef staan, vergat er z'n vriend heelemaal door. Ook bij de jongedames van den lunch-room, die aanminnig hun zakdoekjes deden wapperen, raakte Chantefort wat op den achtergrond dit moment van vreemde opstijging van dien anderen! Al hooger en hooger steeg Daniëls. Nog slechts z'n gitzwarte krullebol, zwierend als 'n geheimzinnig donkere vogel, was duidelijk zichtbaar. Doch ook dàt loste zich op in 'n stip en tegelijk met de trein was ook de melodie-man uit 't zicht. Vagebond, 't station verlatend, bleef er 'n kwartier lang van onder den indruk.
Geen uur later nam hijzèlf afscheid van Hofstad. De van Priktum's had-ie reeds vaarwel gezegd vanmorgen. Voor goed misschien sloot de knecht, plots weer zeer hoovaardig op 'm neer ziend, nu-ie zich opnieuw nummer Één gevoelde na den baron en de barones, de zware deur van 't huis op 't Hooge Hout achter 'm. 't Stemde 'm wel wat weemoedig. Voor altijd
| |
| |
stonden Eveline en van Priktum in z'n herinnering aangeschreven als twee uitmuntende vrienden, aan wie-ie oneindig veel verplicht was. En mocht-ie misschien tòch eens spoedig - 'n mensch was 'n zwak vat! - 'n neiging tot ondankbaarheid krijgen, hij behoefde slechts op z'n portefeuille te kloppen, zich hunner te gedenken. Diè toch zat aardig vol bankpapier, 't loon voor z'n diensten als huisvermaker, vermeerderd met 't honorarium voor z'n ‘Verhalen van Amie,’ dat binnenkort verschijnen ging. Met dat bezit trad-ie in 't huwelijk, zoodra-ie dat studie-reisje door Keutelland, dat-ie maar niet uit z'n hoofd kon zetten, achter den rug had. Trouwens, èn Kaatje, die, overgelukkig, op 'n kamer, de handen vol had met 'r uitzet ('t werd nu 'n sérieuse trouwpartij!) èn dokter Vogelaars spoorden er hem toe aan bij wijze van gezondheids-maatregel. Frisch zou-ie dan z'n ambt van echtgenoot kunnen aanvaarden. Ook Amie raadde 'm in dien geest en, begrijpend dat haàr gezelschap 'm allicht opnieuw tot te vermoeiende phantasieën verleiden zou, deed de koningin der vlooien, slechts zìjn belang beoogend, edelmoedig afstand van 'r favoriet, die 'r zóó lang 'n kostelijk maal geweest was. Zouden ze elkaar ooit weder zien? Beiden weenden, toen ieder zijns weegs ging.
Vagebond's laatste gang was naar Leefdaag. Vóór-ie namelijk z'n reis door Keutelland begon, wilde-ie nog eens de precieuse vaas aanschouwen, waarin Louis Poepjes zich tastbaar vereeuwigd had. En dat wonderschoone voorwerp was 't eigendom geworden van den schilder-Maecenas ‘Mooi, mooi. Hee-eèl mooi!’ had die dadelijk gezegd, toen-ie 't teer-blauwe porselein, bij
| |
| |
'n bezoek aan Jacobi, onder de oogen kreeg. Voor 'n fabelachtigen prijs had-ie 't weten te bemachtigen en nu pronkte 't, als 'n bijzondere attractie voor de tallooze bezoekers, in een van de zalen van z'n museumachtig atelier. Dus richtte Vagebond zich derwaarts. Poepjes had 'm altijd 't meest kostelijke toegeschenen van heel Hofstad.
De bekende zalen van den grooten zee-schilder binnentredend, bevond Vagebond zich dadelijk tegenover diens borstbeeld. Dàt bestaarde met z'n steenen blik de onvoltooide horizons van drie reuzen-doeken, scheen daar maar niet uitgekeken aan te kunnen raken. Wat? Remplaceerde de marmeren Leefdaag den lévenden? Waar zat diè dan?
Vagebond liep verder. 'n Juffrouw, wat onderwijzeressig dribbelend, trad 'm te gemoet. Thérèse Pielewiet! Ach ja, hij had er van gehoord. Nadat ze 'r bemind neefje Wim, vanwege z'n gekrenkte geestvermogens, hadden moeten opsluiten - in 't gekkenhuis, naar verluidde, kreeg-ie nog telkens 'n aanval van z'n danse Isidoire. De dokters verklaarden 'm voor ongeneeslijk - had tante opeens voor goed afstand gedaan van alle poëzie. De tijdschriften en 't publiek zaten met de handen in 't haar. Doch niets kon 'r van 'r besluit terug brengen. Dat ook Leo van Heyst daar schuld aan had, vertelde ze niet. Ach, die diepgezonken, avond-blauwe vergeet-mij-niet, die wreed-ontgloriede zonne-god, die leelijk verlepte harte-bloem! Hoe kon ze langer iemand bezingen die zich ten tweeden maal, in 't bezit van 'n half dozijn kinderen reeds, in 't prozaïsche huwelijk
| |
| |
begaf, nog wel zonder haàr! Dat wist ze uit de krant, waarin ze maandenlang nauwkeurig de passagierslijsten na keek van de booten, bestemd voor Amerika. Neen, 't had 'r 26-jarige smart den genade-slag gegeven. Althans, hoe 'r hart soms ook nog krampte, poëtisch beweenen kon ze Leo niet meer. Daarom, ièts te doen te hebben, had ze 'n praktisch baantje gezocht. 't Trof, dat Leefdaag, 't eeuwige rond-leiden van dien nooit gestuiten drom van bezoekers moe, juist 'n dame zocht, die in zijn plaats de kunstminnenden op de schoonheden van z'n collectie wijzen zou. Ze meldde zich aan, werd onmiddellijk geaccepteerd! Iemand die zèlf, jaar in, jaar uit, schoonheid geschapen had, natuurlijk, was 'n persoon uit duizenden. Ze kon desnoods, naast de precieuse vaas, als 'n extra-nummer aangemerkt worden in Leefdaag's catalogus. Was 'n Thérèse Pielewiet niet merkwaardiger dan menig schilderij?
Vagebond, in z'n hart van 'r talenten overtuigd, boog. Thérèse, de plumeau weghoudend, waarmee ze nog juist 'n paar lijsten afstofte, vroeg - en ze keek minzaam door 'r lorgnet -, of ze 'm met iets van dienst kon zijn. Hij kwam echter enkel maar even voor de overblijfselen van Poepjes, zei Vagebond. Thérèse zuchtte, wees 'm de richting, welke-ie diende te volgen. En weer wijdde ze al 'r aandacht aan 'r plumeau, voorzichtigjes stoffend, zooals ze ook thuis wel eens gedaan had, ter verpoozing van 'r sonnetterij, als 'r geraniums of sokken 'r verveelden. Dan streek Mimi, de booze poes die 'n kater bleek te zijn - foei, heel de wereld was vol ontrouw (begon zoo ook niet een van 'r tallooze gedich- | |
| |
ten?) - tegen 'r op, mauwend. 't Beest bracht nu, in ongenade, 't grootste deel van z'n dagen door op Wim's kamer. Op die manier had Thérèse dan toch nog zoo'n beetje 't gevoel, 'n manspersoon in huis te hebben.
De vaas, waarin de eminente romancier zich getransformeerd had, gaf Vagebond 'n diepe ontroering. Stil staarde-ie op 't wonder-teer getinte craquelé met de droomige bloem- en vlinder-figuren. Ja, dat was wel de ziel van Louis Poepjes, verstard tot 'n miraculeus porseleinen eeuwigheid. ‘Groote, groote Louis Poepjes!’ sprak-ie even, terwijl 't hulde-waaierde in z'n hart. Dan keerde-ie zich om op 't ontnuchterende knor-geluid van den schilder-Maecenas.
‘Mooi, mooi! Heel mooi!’ drong 't nasaalst tot Vagebond door. Hij liep wat verder en, 'n gordijn 'n weinig wegschuivend, ontwaarde-ie den eigenaar van die meest onverstaanbare stem zelf. Verwonderd staarde Vagebond 'm 'n wijl aan. Goede hemel, liep-ie tegenwoordig in z'n atelier rond in 't costuum van Neptunus? Dat was 'n verrassing!
De bezoeker, die op 't oogenblik met Leefdaag in gesprek was, scheen er echter al aan gewend, keek in 't minst niet verbaasd naar die vreemde toetakeling van den gastheer, toonde 'm, zonder zich ook maar eenigszins uit 't veld te laten slaan, 'n portret, of beter misschien 'n genre-stuk, dat-ie kortelings voltooid had. De God der Wateren, zonder zeewier in 't haar, doch overigens van 't zelfde uitzicht als toen-ie op 't bal van Purpurae verscheen, bekeek 't goedkeurend, knorde als 'n heele vleesch-fokkerij. ‘Hoe heet 't, zeg je? De...
| |
| |
“De Thuiskeer”? Mooi, hoor, heèl mooi!’ Gevleid maakte Jules Stoffers, aan z'n puntbaard trekkend, 'n halve buiging. Ja, ook hìj was heel tevreden over dat portret van de gravin van Montrose. Herkende je er Bassini nog uit? Nee, hij geloofde wel, dit was zoo goed als uitsluitend Stoffers. Wat 'n rijkheid van kleuren, stoffen, groepeering! En die vrouw zelve! 'n Feest van lichaams-weelde en toch die droefenis! 'n Tegenstelling, welke-ie harmonisch had opgelost. Zóó, droomde-ie zich, had de gravin er uitgezien, toen ze van 't bal terugkeerde naar de Vijverlaan. En nog nooit had z'n blik zóó klaar door wanden heen gedrongen.
Op 't zien van den nieuwen bezoeker, dien Leefdaag niet kende, scheen deze 'n oogenblik in de war, stapte dan, in z'n eigenaardigen slof-slof-gang, naar de schelp, welke in 'n hoek van 't zaaltje was opgesteld. Daar zette-ie zich in en, z'n drietand vattend, nam-ie 'n majestueuze pose aan, den beheerscher der baren waardig. Ha, nu begreep Vagebond, waarom de màrmeren Leefdaag tegenwoordig voor de onvoltooide horizons te kijk stond: de lévende dacht de menschheid in z'n Neptunus-rol nog meer te imponeeren dan met de hanteering van z'n reuzenkwasten. En waarlijk maakte-ie 'n onvergetelijken indruk.
Nauw weer buiten, liep Vagebond haast pardoes dokter Vogelaars tegen 't lijf, die juist uit z'n koetsje stapte, ergens binnen te gaan. Hij zag er weer echt welgedaan-Césarachtig uit. Vast drukte-ie Vagebond de hand, terwijl z'n gewone, breede, stille lach z'n volumineuze kaak-environs lichtelijk vervroolijkte. Hij herin- | |
| |
nerde zich iets. Haha, de ex-masseur, monsieur Ludovicski! Arme douairière van Nebdal intusschen! Enfin, die massage droeg daaraan geen schuld. Integendeel, 't had 'r misschien nog wat langer op de been gehouden. Maar o, ja, nu-ie 't toch over de van Nebdal's had, wist Vagebond die ui van Pulureux? O, nee? Met weinig woorden vertelde Vogelaars 'm dan, hoe de vlugge beeldhouwer, die immers zoo gaarne den farceur uit hing, met behulp van 'n méchanicien, 'n pop had vervaardigd, die sprekend op Struggle leek. Die was de freule thuis bezorgd en, hoewel ze in 't eerst wat boos keek, was ze er toch erg mee in 'r schik. De pop namelijk kon opgewonden worden, deed precies dezelfde bewegingen als Struggle, liet op z'n tijd ook boertjes. Wanneer ze nu met 'm getrouwd zou zijn - en, vooral om Montrose, werd 't huwelijk zooveel mogelijk verhaast -, kon ze den pòp desnoods naast zich in 't rijtuig zetten of in de salons op de Oude Gracht als gastheer doen fungeeren, wanneer de ‘voorwaardelijke echtgenoot’ zèlf dusdanig versteende, dat-ie zich plezieriger moest gevoelen in 'n doos of 'n kleerkast. ‘Nu, adieu’ zei dokter Vogelaars en hij stak 'm nogmaals de hand toe. En, alvorens 't huis binnen te treden, waar-ie 'n patiënt had, zei-ie nog even, met z'n gewone, wel-overwogen langzaamheid, of-ie 't gewicht van elke lettergreep proefde:
‘Lèkker weer, hè! Lèk-ker weer.’ Dan verdween-ie.
‘Komaan, laat ik opstappen!’ dacht Vagebond. Wat draalde-ie nog langer met z'n reis? Ook 't weer, inderdaàd van 'n dronken-makende verrukkelijkheid - de
| |
| |
eerste aankondiging van 't nakende voorjaar zat er in - spoorde er hem toe aan. Blij repten zich z'n beenen. Dra zou de lachende Hofstad nu weer 'n rijkst-getooide vrouw lijken, die zich vreugdig gaf. Doch hèm riep Keutelland. Komaan, hij gìng.
Hij passeerde de Vijverlaan. Voor 't huis van de Montrose's hield-ie nog even stil. Een der ramen van de voorkamer, waar Lydia bij voorkeur gezeten was, stond hoog open. Nu was er geen mensch. Doch wat hoorde Vagebond daar? 'n Snerpend geluid, dat door veel heen drong. 't Kwam van dien prachtig-groenen vogel in z'n kooi. Wat riep-ie?
‘A-mour, a-a-mour!’
Vagebond luisterde, met 'n lach. Waar kon Lydia wel zijn? Vond ze troost in 'n nieuwe liefde ergens?
‘A-mour, a-a-mour!’ krijschte de vogel weer.
Eerbiedig zond Vagebond 'm 'n saluut toe, boog, tot den grond.
Waarmee-ie afscheid van Hofstad nam.
|
|
Auteursrecht onbekend