|
| |
VII.
Gerard Keereweer, z'n derde sigaret aanstekend, legde zich weer luitjes op z'n ottomaan, z'n geliefdst meubel, waarmee mama 'm eens verrast had, toen-ie voor 'n gymnasiaal examentje slaagde. Er boven hingen wat krissen en andere wapens en ook, in 'n oppoeffinkje van tonige draperie, 'n ovaal spiegeltje met valsche steenen in de omlijsting. Op den grond lag 'n dik kleed, mollige verpoozing voor Keereweer's opvallend kleine voeten. Aan den wand hing hier en daar 'n goede ets, 'n familie-portret, 'n naakt-photogravure. De meubeltjes waren 'n van-alles-wat, restes van 'n jongenskamer, 'n enkel stuk dat misschien in mama's boudoir had gestaan, 'n paar nieuw gekochte dingen, bovenal 'n keurig schrijf- | |
| |
bureau, waarop alles lag, alsof 't nooit gebruikt werd, in glimming, stofloos, net gerangschikt. In zware plooi vielen de wijn-roode gordijnen. Op den schoorsteen stond wel iets smaakvols. 'n Over 't geheel gezellig jongelui's-vertrek.
Over 'm, in 'n hoek van de kamer, waar 't wat donker was, zat van Sluikinga. Die viel altijd op door z'n verwijfdheid, z'n getailleerde jassen, z'n dassen als 'n confituur-taart, z'n te lang, sluik haar, dat z'n gelige tint nog fletser maakte. Hij was ongewoon lang, daarbij mager, wat 'm gelijkenis gaf met 'n damesparaplu in foedraal of 'n nog ongebruikten glacéhandschoen. Als-ie liep, met 'n onverschillige slingering van armen en beenen, waarbij z'n jaspanden achter 'm aan flapperden als onwillige, half-getemde vogels, ging er iets engs van 'm uit, iets kleverig-satanisch, dat aan 'n grijp-spin deed denken of 'n jakhals of 'n ander hatelijk dier. Z'n gezicht had niets ongemeens. Alleen sprak er 'n zekere lammigheid uit, nog verhoogd door z'n flauw gekijk en 'n te korten, vaag wippenden neus. De hoofdindruk, dien-ie echter maakte, was er een van straffelooze arrogantie, die 'm zich verheven deed denken boven alles en allen. Doch hij was van adel.
Dat was Keereweer nìet. Had men hem gevraagd, wat 'm 't grootste ongeluk leek, dat iemand kon overkomen, hij zou waarschijnlijk geantwoord hebben: niet van adel te zijn. Overigens was-ie over z'n leventje best tevrêe. Eenigst zoontje van gefortuneerde oudelui, die 't 'm niet te lastig maakten over z'n leeglooperij - hij had drie jaar over de vijfde klas gymnasium
| |
| |
gedaan, was er toen voor goed mee uitgescheden om redenen van gezondheid, welke 'm tijden en tijden tot niets-doen dwong. En nu, na die eindelooze sukkelarij, verbeeldde-ie zich bij oogenblikken voor z'n staatsexamen te vossen - had-ie z'n bestaantje naar zìjn smaak zoo genoeglijk mogelijk ingericht. Van vroeg-opstaan moest-ie niets hebben. Zelden dan ook zag pa 'm aan 't ontbijt. Dìe, cavalerist, overste, had er 'n enkele maal wel over opgespeeld, kennende de resultaten van 'n goede discipline. Doch de bedenkingen van mevrouw Keereweer hadden 'm dan dadelijk weer 't zwijgen opgelegd. Jaren reeds zweeg-ie op de tegenwerpingen van z'n vrouw. Die, 'n freule van Hogenloo, oefende 'n sterk overwicht op 'm uit, juist omdat hìj nìet van adel was. Dat gevoel van meerderheid had 'm vaak gedrukt, doch lang geleden. Op den duur had-ie er zich in geschikt en dit te eer, waar-ie aan z'n huwelijk veel te danken had, zoo ook bijvoorbeeld z'n vroeg overste-zijn Daardoor was-ie 't gaandeweg als 'n bewijs van politiek inzicht bij zichzelf gaan beschouwen, dat-ie zich nooit tegen eenige leiding van z'n vrouw verzette. Dat die nu Gerard zoo bedierf, verdroeg-ie dus met geduld. Zìj wilde er blijkbaar, al was-ie dan van naam 'n Keereweer, 'n echt jonkheertje van Hogenloo van maken. Hìj vond 't goed. Misschien zag ze 't nog wel 't beste in ook. Meer leegloopers brachten 't op 't end nog verder dan menig studie-man. Daarbij, de jongen had later geld genoeg en 't meeste van z'n vrouw's kant komende, voeld-ie zich nog minder gerechtigd, grooten invloed op de opvoeding van z'n
| |
| |
zoon uit te oefenen. Trouwens, hij had 't druk genoeg met z'n regiment.
Zoo om elf uur frisch uit de veeren, besteedde Gerard 'n uiterste zorg aan z'n toilet. Dat moest altijd in de puntjes zijn. Mankeerde er iets aan, 'n kreuk in z'n pantalon, 'n tipje op z'n boord, 'n verkeerde plooi in z'n das, dan voelde-ie zich niet gansch mensch, rustte niet voor die kleine onvolkomenheid verdwenen was. Vóór de koffie, waarvan-ie zelden iets gebruikte, omdat 't ontbijt nog rustigjes op z'n maag lag, had-ie meest 'n intiem half uurtje met mama. Mama adoreerde zoontje. Mama, die niet groot-liefhebbend was aangelegd, droeg papa weinig meer toegenegenheid toe, dan de huwelijksplicht strikt voorschreef. Au fond was ze ook wel 'n ietsje beducht voor dien cavalerist, die er met de jaren niet fragieler op werd. Bij oogenblikken zelfs leek 't 'r, dat z'n burgerlijkheid zoo sterk baan brak, dat 't 'r onbegrijpelijk voor kwam, hoe ze zich zoo had kunnen mésallieeren. Over 't algemeen echter gevoelde ze voor hem 'n gematigde onverschilligheid, er reeds lang overheen, dat ze er door 'r huwelijk in maatschappelijke kringen niet op vooruit was gegaan. Doch wat er teers in 'r was, naar-liefde-verlangend, ziele-smachtend, droeg ze over op zoontje.
Mevrouw Keereweer was van 'n geslacht, dat, door 'n eeuw van uiterste verfijning en 'n al maar hooger opgevoerde luxe, welke op 't laatst 'n gemakzuchtige gemanierdheid tot 'n tweede natuur maakte, gaandeweg verporseleinde. Vaak viel 't dan ook te betwijfelen, of mevrouw Keereweer waarlijk bloed in 'r aderen
| |
| |
had, voor 'n deel uit vleesch geconstrueerd was. Drie kwart van 'r dagen bracht ze, als 'n zwak-stengelige bloem, in de schaduw door van 'r eigen, stille vertrekken. En de rest van 'r tijd verleefde ze ook al niet in veel rumoer, vulde ze zoowat aan met visitetjes, tea's, 'n heel enkel uitgangetje. Doch ook dàt deed ze feitelijk zonder eenigen lust, werktuigelijk, als iets dat buiten 'r omging. Meer pop dan mensch stond ze gevoelloos in 't leven, 'n voorwerp, doch een dat zelf ontzien moest worden, broos als porselein. 'n Wil had ze niet - ze zou trouwens ook niet geweten hebben, wat ze met zoo'n ding doen moest - doch er aan gewend, dat geen van 'r wenschjes ooit gedwarsboomd werd, deed ze immer 'r eigen zin, zoodat ze met 'n sterke energie geen sikkepitje meer bereikt had. Die verwendheid van mama was 'n bron van vertroeteling voor zoontje. Zoontje was 'r eenige, waarlijke vreugd. Als ze zoo in d'r stille huis onbezig rond liep en ze kwam Gerard tegen, werd ze iets bij zichzelf van 'n hartklop gewaar. Dat was haàr kind, haar eenigste, haar alles. En hij leek zoo op mama. Even fijntjes en smalletjes en onluidruchtig. Dat er meer en meer iets lamlendigs over 'm kwam, zag ze niet, ook niet dat z'n gang akelig gebogen werd, z'n kleur al fletser en-ie soms zoo intens gluiperig uit z'n oogen kon kijken, alsof er iets heel gemeens in 'm moest omgaan. Gelukkig om haar van Hogenlootje bevredigde ze, waar ze zelf haast geen wenschjes had, al de verlangens van zoontje. Trouwens, ze wist niet beter, of 't behoorde zoo. Op de wereld waren 'n paar families, waar alles
| |
| |
om heen draaide. Daar waren de badplaatsen voor, de amusementen, de magazijnen voor alles, de mooie, groote huizen, dienstboden, het geld, enfin, al wat maar gemak en plezier aanbracht. Wat daar buiten bestond, beteekende niet veel. Ja, er moesten nog wel 'n enorme massa menschen zijn - in de couranten las je soms van die heel groote cijfers ('t liep in de millioenen!) - doch dat beschouwde ze allemaal als heel veraf, iets van feitelijk geen belang, dat wel weer voorbij trok. En van die paar honderd, die overbleven, waren zij en Gerard dan nog de voornaamste, want die waren de eenigsten, waarmee ze zich nog wel eens zoo'n beetje bezighield. Gerard moest dus niets weten van eenig verzet tegen z'n wenschen. Wat-ie wou, mòcht. En, waar de lieve jongen zoo gesukkeld had, - ach, dat was 'n tijd geweest! Wat had ze 'n angsten doorgestaan! Nu was-ie er gelukkig bovenop! Maar hij moest maar altijd erg voorzichtig blijven doen! - mocht-ie waarlijk wel zooveel plezier maken, als waar-ie zelf lust in had. Die studie.... ach, dat was goed voor 'n ander soort jongens. Ja, als-ie 'n Keereweer was!
Die bezorgdheid van mama voor zoontje's gezondheid wist deze wel te exploiteeren. Dat half uurtje voor de koffie, dat ze samen doorbrachten in een van de stille vertrekken van 't mooie, groote huis in de Cattenburgerstraat, werd er hoofdzakelijk gesproken over hem, hoe-ie zich gevoelde, hoe-ie zich gevoeld hàd en hoe-ie zich gevoelen zoù. Meest nam Gerard dan 'n temerig toontje aan, zat half ineengezakt, liet zich liefjes door mama over z'n voorhoofd strijken. Z'n uit- | |
| |
spraak was zeer geaffecteerd. Doch dat hoorde je in die hooge, rustige kamers zoo niet. En mama raadde 'm aan, maar veel afleiding te nemen, in de buitenlucht te gaan, nergens over te denken. Hoe stond 't met z'n geld? Alleen als mama 'n enkele maal ongerust vroeg, of-ie misschien juist niet te vèel uitging, zich te zeer inspande met z'n liefhebberijen, deed Gerard erg luchtigjes, sprong met 'n vriendelijk lachje op, zei van neen, neen, dat 't 'm zoo opwekte, zoo plezierig stemde. En mama keek weer tevrêe.
Eens was ze erg opgeschrikt uit 'r adoratie voor Gerard. 't Was, toen er dat schandaaltje gebeurde met een van de meiden, zoodat die onmiddellijk 't huis uit moest. Papa had toen weer eens vreeslijk opgespeeld, echt iemand van de cavalerie, waarom mama zich in twee dagen bijna niet had laten zien. Ze had verder nooit getracht, 't fijne van de zaak te weten, alleen er op aangedrongen, dat de oppasser weg ging, die de schuld van alles moest zijn. ‘Wat oppasser?’ had Keereweer nog geduiveld, doch, daarop plots stil, had-ie 'r waarlijk weer 'r zin gegeven, getroffen door wat-ie 'r politiek beleid dacht. Sinds dien keek mama zoontje wel eens met bevreemde oogen aan, als begreep ze niet recht, wat er van te moeten denken. Doch waar-ie verder geen vat op zich gaf, luwde 't bij 'r, beschouwde ze 'm meer als 't slachtoffer van 'n zeer slechte vrouw.
Nù was Gerard weer 'n paar dagen in de lappenmand geweest. Hij had wat gehoest, zich lammig gevoeld. En toen mama meende, eenige koorts te constateeren, had ze er dadelijk den dokter bijgehaald, den
| |
| |
ouden familie-dokter Vogelaars, die, met z'n breeden, stillen lach mama maar latend praten, enkel had gezegd, dat 't, ja, wel 'n tikje influenza kon zijn. En hij had 'n poeiertje gegeven.
Gerard verveelde zich crimineel, verlangde hard, weer uit te mogen. Doch hij had mama beloofd, 't niet te zullen doen, vóór dokter Vogelaars nog eens geweest was. Nu eerst voelde-ie eens, hoe heerlijk z'n leventje toch was ingericht. Hij miste al z'n vermaken, z'n daaglijksche uitgangetjes op de fiets, z'n paard-rijden, z'n uren zitten in de Bodega, z'n ontmoetingen met de vrienden in z'n club, hun gezamenlijke dinertjes, soupertjes, z'n opera en wat verder z'n middagen en lange avonden vulde. En bovenal miste-ie z'n Titri, de coryphée van 't ballet, met wie-ie 't sinds 'n maand had aangelegd. Hoogst apprecieerde-ie 't nu, dat van Sluikinga 'm ten minste kwam bezoeken. En uitvoerig informeerde-ie bij 'm naar z'n jongste vlam.
Van Sluikinga ging er niet erg op in. Wat zag die Keereweer toch in die meid? Aardig voor 'n keertje misschien. Maar om nu langer dan 'n maand..... En hij trachtte er over heen te praten, luchtigjes. Trouwens, altijd als 't gesprek over vrouwen liep, wendde-ie zich wat af. Of hij uitte zich zóó cynisch, dat 't bijna stootte. Dit, in verband met eigenaardige praatjes, die Gerard over z'n vriend had gehoord - 't was nog niet zoo heel lang, dat-ie druk met 'm omging - had 'm dezen wel eens in 't geheim met aandacht doen betrachten, te ontdekken, of 't waar was wat er verteld werd. En op zulke oogenblikken werd-ie in zichzelf 'n eigenaardige
| |
| |
wankeling gewaar in veel, dat anders toch zoo vast bij 'm stond als iets, waaraan niet te wringen was. 's Nachts kon-ie daar dan soms uren over liggen denken, twijfelend aan alles. Onloochenbaar, er ging van van Sluikinga 'n zeer slechte invloed uit, waaraan-ie zich misschien hoe langer hoe moeilijker zou kunnen onttrekken.
De binnenkomst van dokter Vogelaars gaf 'n licht spottende vroolijkheid. Met z'n gewonen, breeden lach keek-ie de jongelui 'n oogenblik aan, zette dan z'n lorgnet op, trok 'n vies gezicht om de scherpe sigaretten-lucht, die 'm even deed kuchen en, zonder naar z'n patiënt te informeeren, zei-ie, dat 't zulk lèkker weer was. Dat woord ‘lekker’ zei-ie bijzonder vetjes, drukte er als 't ware z'n héele persoon mee uit, dat, met 't wangkwabbige, dubbel-gekinde, dik-lippige gelaat, sterk aan 'n weldoorvoeden, op zinnelijke genietingen tukken Romeinschen keizer deed denken. Hij zette zich even, langzaam, bedankte voor 'n glas sherry, dat Keereweer 'm aanbood. En, na korte aarzeling, vertelde-ie 'n zeer gewaagden mop, waarom-ie, toen er gelachen werd, zeer innig zat te grinniken, heerlijk in z'n schik, dat dat er weer eens bij 'm uit was. Vóór-ie weer ging, informeerde Keereweer, die 'm daar altijd over wou aan den gang brengen, of-ie de douairière van Nebdal vandaag weer moest knijpen. Dokter Vogelaars, terwijl z'n lorgnet weer van z'n neus ging, keek even op, 'n ondeugenden trek om den mond. Doch hij zei er niets op, uit voorzichtigheid. Over je praktijk moest je niet praten. Dat-ie zich eens had laten verleiden, iets los te laten over de massage-kuur, welke de
| |
| |
kogelige douairière van Nebdal onderging, speet 'm nog. En, er niet meer van te hooren, maakte-ie, dat-ie wegkwam.
In de gang ontmoette-ie nog even mevrouw Keereweer, die belangstellend bij 'm informeerde naar 'r zoon. Vogelaars keek min of meer verwonderd. Hij had waarlijk heelemaal vergeten... Hij hakkelde iets. Doch toen mevrouw 'm vroeg, of Gerard al uit mocht, gaf-ie dadelijk z'n toestemming. Met dat lèkkere weer!
Blij bracht mevrouw 't bericht aan 'r zoon. Maar met de avondlucht moest-ie nog oppassen, zei ze. Gerard, niet eens luisterend, liet er geen gras over groeien, had geen minuut geduld. Als van Sluikinga er niets tegen had, stapten ze maar oogenblikkelijk op. Die, minder voortvarend, had nog wel wat willen blijven. Hij zat daar heel plezierig. Met z'n flauwe oogen, waarin nu en dan even 'n vreemde flikkering kwam, had-ie haast onafgebroken gekeken, hoe Keereweer daar op die luie ottomaan lag, dat coquette spiegeltje boven 'm. Waarlijk, Gerard had iets van 'n meisje. Meer en meer leek 'm dat zoo. En... Maar, als de zieke jongeling bepaald woù, hem goed. En ze stapten op.
Voor ze de kamer verlieten, verschikte van Sluikinga even iets aan Gerard's das. Kijk, nu zat 't correct. Keereweer keek 'm vluchtigjes aan, met weer 'n vaag gevoel van die wankeling in 'm. Die van Sluikinga peuterde altijd aan z'n goed. Zelfs buiten. Bedoelde-ie daar iets mee? Hij... Maar de gedachte dan aan Titri, om wie-ie hoofdzakelijk zoo'n haast maakte, deed 'm verdere bepeinzingen dra vergeten. Hè, dokter Vogelaars had gelijk. 't Was lèkker buiten.
|
|
Auteursrecht onbekend