De tweede vijftigh lustige historien ofte nieuwigheden Johannis Boccatii

[Een sekeren Monnick...]

Een sekeren Monnick, een seer strafweerdighe sonde bedreven hebbende, ontgaet de wel verschulde straffe, zijnen Abt eerlijcken het selve uyt verwijtende. Daer de gene die anderen haer ghebreken willen straffen, daerse selver mede besmet zijn, vanden Autheur berispt worden.

DAer was int Landt van Lunigianen (het welck niet wyde van't onsen is) een Clooster, dat welc een veelder heylicheydt ende religien plach te wesen, alst op den huydighen dach is, Int selve was onder anderen eenen Jonghen Monnick, (wiens hitte int beste zijns levens soodanich was, datse noch vastendaghen noch Vigilien

[fol. C4r]

verslappen konde) dewelcke by ghevalle op eenen dach recht op de middach, als al d'ander monnicken sliepen, hem heel alleen rontsom de Kercke die in een seer eenighe plaetse stont, gaende vermeyen: ende hem aldus vermaeckende, komt by raecke een jonghe treusel redelijcken schoon, een dochter van eenige Lantman van dat gheweste, die daer int Veldt sekere cruyden ginck plucken, te oogemercken, de welcke hy soo haest niet ghesien en hadde, oft hy en voelde eensgancks de verrijsenisse des Vleeschs by hem selven, waer door hy wat naerder getreden zijnde, mette selve soo begonnen heeft te couten, datse in sulcker voegen de coop eens gheworden zijn, dat hyse met haeren believen op staende voet met hem in zijn Camer gheleyt heeft, sonder dat yemandt het selve ghewaer geworden is. Maer daer-en-tusschen dat de Monnick door te grooten viericheydt verwert, hem t'onbedachtelijcker met haer tommelde, is d'Abt opghestaen zijnde, ende door het clooster voetjen voor voetjen hem vermeyende, voorby des Monnicx Camer ghepasseert, ende heeft het gherucht dat sy t'samen maeckten ghehoort, soo dat deselve om te beter de stemme te onderkennen, heel properlijcken aende deure vande voorschreven camer om te luysteren getreden is: Waer door hy klaerlijcken ghewaer gheworden is, datter een vrouwe persoon binnen was: doen wert hy heel beroert om hem te doen open doen, daer nae docht hy dat hy hier inne eenen anderen Wech ghebruycken wilde, ende is in zijn kamer gekeert, om te vertoeven tot dat den Monnick uyt quam. De Monnick hoewel hy met een overgrooten lust ende ghenoechte door dees Dochter beseeten was, soo was hy niettemin noch altoos oock beschroomt, aldus hem denckende yemanden te hooren treden over den ganck, is hy door een kleyn gaetjen gaen kijcken, daer hy den Abt claerlijcken door sien konde, die daer stont en luysterde, soo dat hy zijn rekeninghe wel maeckte, dat hijt heel wel ghewaer was gheworden, dat het voorschreven Vroumensch in zijn Camer was. Ende wetende dat hem hier van een groote straffinghe te verwachten stont, was hy boven maten ontstelt: Niet teghenstaende (sonder aent meysken yet van zijn ontsteltheyt te kennen te gheven) is hy in hem selven verscheyden middelen gaen denckende, om eenighe te vinden die hem helpen mochten, ende stracx is hem een nieuwe ercheyt inghevallen, die recht tot het eynde gheraeckte, daerse te vooren toe verdacht was, daerom hem ghelatende als oft hy met dit Venusken langh ghenoech gheweest was, heeft hy haer gheseydt, ick wil den middel gaen bespieden om u hier uyt te helpen, sonder ghesien te worden, aldus suldy dan hier sonder ghetier tot mijn wedercomste blijven. Ende als hy uytghegaen was, ende de kamer metten sleutel toeghemaeckt hadde, is hy recht toe recht aen tot des Abts Camer ghegaen, ende presenteerde hem den sleutel, ghelijck elck Monnick ghewoon was te doen, als hy uyt het Convent ginck, hem met een goet ghelaet segghende, mijn Heere ick en heb desen morghen al het hout dat ick int bosch heb doen snijden, niet connen doen inbrenghen, aldus sal icker nu gaen (soot u belieft) om dat te doen in voeren. Den Abt op dat hy seeckerlijck ondersoecken mochte het stuck by den Monnick bedreven, denckende gheensins door hem ontdeckt te hebben gheweest, blijde van sulcken raeck zijnde, heeft den

[fol. C4v]

sleutel seer geern aenghenomen, hem verlof gevende om int bosch te gaen, ende alsoo haest als hy wech was, begonde hy in hem selven te overleggen, wat hy voort beste te doen hadde, oft inde tegenwoordicheyt van alle de monincken de Camer te openen, om hun des monnicx bedrijf te laten sien, op datse gheen reden en hadden om tegen hem te grommelen, als hy den selven strafte, oft eerstmael vande dochter te willen vernemen hoe dese saecke gegaen was. Ende denckende in hem selven, datse oft vrouwe oft dochter van sulcken man mocht wesen, dat hy niet en mochte ghewilt hebben haer sulcken beschaemteydt aenghedaen te hebben, als haer van alle de Monnicken te laten begapen, besloot hy eerstmael te willen sien wie sy was, ende daer nae te raetslaghen 'tgheene hy voor het beste te doen hadde. Waerom heel properlijcxkens totte kamer ghegaen zijnde, heeft hy de selve geopent, ende isser in gegaen, daer nae heeft hyse ghesloten, de jonge dochter siende den Abt comen begonde te krijten als heel mistroostich, vreesende eenige schande te moeten lijden. Mijn Heer den Abt het claddeken met een averichs oochsken gesien hebbende, ende merckende dat het schoon jonc en versch was, en gevoelde stracx (al was hy out) gheen min hortende sporen des vleeschs, als zijnen jonghen Monnick gedaen hadde, ende begon in zijn selven te seggen. Waerom en neem ick geen genoechte, als ickse hebben mach, want onghenoechte ende verdriet staen my altijts toebereydt als ickse maer hebben wil? Dit is een schoon jonck dierken, ende is hier dat niemant en weet, kan ickse maer tot mijnen wil brenghen, ick en weet niet waerom dat ict laten soude: Wie salt weten? Niemant en salder noyt af hooren spreecken: verborgen sonde is half vergheven. Dit gheluck en sal my mogelijck noyt meer te vooren comen. Ick denck dattet wijsselijck ghedaen is, het goet aen te nemen alst gheluck yemanden toestuert. Aldus segghende ende gantselijck den sin verandert hebbende op den welcken hy daer ghekomen was, is hy heel nae by het Meysken gecomen, dat hy lieffelijck begon te troosten ende bidden datse niet meer en crete. Daer naer van d'een woort int ander maecte hy soo veel dat hy haer zijn begheeren te kennen gaf, de Dochter die noch van yser noch stael was, heeft haer lichtelijck ghenoegh tot des Abts wille overghegheven. Dewelcke de selve getroetelt ende menich werven ghecust hebbende, op het bedde vanden Monnick gheklommen is. Ende moghelijck een insien hebbende op den swaren last zijnder weedicheyt ende de teerheyt vant Jonghe maechdeken, vreesende haer leet te doen, met te swaer op haer te ligghen, en clom hy op haer niet, maer heeftse boven op hem doen climmen, ende aldus heeft hy met haer een groote wijle den tijdt ghepasseert. De Monnick die hem gheveynst hadde na het bos te gaen, hem in een hoecxken vanden dormter verborghen hebbende, alsoo haest als hy sach dat de Abt in zijn Camer ghetreden was, verloor hy stracx de vreese die hy hadde, ende seyde hem selven vast toe dat het gene dat hy ghedocht hadde wel mocht ten goede effecte geraken: Maer doen hy sach dat hy hem binnen de selve camer sloot, soo hiel hijt voor ghewis. Daerom als hy daer uyt geraeckt was daer hy hem verborgen hadde, is hy secretelijcken aen een seker gat ghegaen, door het welcke hy ghesien en de ghehoort heeft al 'tghene dat den Abt dede en sprack. Nae dat nu den Abt dochte dat hy met het meys-

[fol. D1r]

ken langh ghenoech gheweest was (die in des Monnicx Camer gesloten hebbende) is hy inde zijne ghekeert, ende een kleyn weynichsken daer nae wetende dat de Monnick int Clooster was, ende denckende dat hy vant bosch ghekeert was nam hy hem voor, den selven bitterlijcken te berispen ende int ghevanghenisse te doen stellen, op dat hy daer nae alleen het ghewonne proyken genieten mochte, ende door dees redenen hem hebbende doen roepen, berispte hy hem swaerlijc ende beval dat hy int ghevanckenisse ghestelt werde. De monnic antwoorden stracx. Mijn Heer, ick en ben noch so langhe in S. Benedictus orden niet gheweest, dat ick so haest mach gheleert hebben alle sijn particulariteyten te verstaen: ende van d'ander sijde, en had ghy my noch niet ghetoont dat de Monnicken hun moesten laten vander vrouwen beklimmen, gelijck ghy my de Vastendagen, ende Vigilien wel ghetoont hebt dan nu als ghyt my ghetoont hebt, soo belove ick u soo ghy my dit vergeeft my noyt meer te vergrijpen, maer sal altoos doen als ick u sien doen hebbe: De Abt (die gheen slechte sot en was) roock stracx wel, dat desen hem niet alleen bewesen hadde, dat hy meer wist als hy, maer dat hy al ghesien hadde dat hy bedreven hadde: deshalven selver een verwijt van sijn eyghen schult hebbende, schaemde hy hem aenden monnick te doen 'tghene hy alsoo wel als de zelve verdient hadde: ende hem dat vergheven ende een stilswijghen bevolen hebbende van't ghene hy ghesien hadde, steldense eerlijcken het meysken daer buyten, diemen wel mach gelooven datser daer nae daer menichwerven door hunlieder toedoen weder ghekeert is.