Moortje en Spaanschen Brabander

(1999)–G.A. Bredero– rechtenstatus



[pagina 266]
Tweede deel Jerolimo en Robbeknol robbeknol T'is hier oock gien deech, 'k en weter gien huys te houwen;Ga naar voetnoot486 Want hier is hongher e backen en dorst e brouwen. jerolimo Ba woor sayde gay, dagge me niet en kuystGa naar voetnoot488 Mayn mantel en wambays? sach say zaijn so bepluyst.Ga naar voetnoot489 490[regelnummer] Kom hier en sieghet eens, gay moetmen voorts wat keeren:Ga naar voetnoot490 En hedy geen borstel?Ga naar voetnoot491 robbeknol En hebdy gien swijns-veeren? Daar isser gien in huys.Ga naar voetnoot492 jerolimo Maar wat est dagge al secht? robbeknol Ick seg niemendal Heer.Ga naar voetnoot493 jerolimo Schickt my de lobbe recht, En krijcht my mijn bonnet met den royen plumagie,Ga naar voetnoot494 495[regelnummer] En mayn stekade: gaat voort haalt water pagie,Ga naar voetnoot495 Met een suyv're dwaal, en het vergult lampet.Ga naar voetnoot496
[pagina 267]
robbeknol Wat rijdme de vent? hy weet wel dat hy niet en hetGa naar voetnoot497 Dan een gebroken pot.Ga naar voetnoot498 jerolimo Maar wat voert ghy de snater? robbeknol Siet Joncker, ick heb hier de hand-doeck en het water,Ga naar voetnoot499 500[regelnummer] Ghelieft u oock yet meer?Ga naar voetnoot500 jerolimo Ten komt mayn niet te pas Te antwoorden als ick ensicht of handen was.Ga naar voetnoot501 Gay sult na mayn mont zien, en hooren na mayn hemmen.Ga naar voetnoot502 Haalt mayn yvoren kam, ick moet mayn hoot wa kemmen.Ga naar voetnoot503 robbeknol Hey dat isser ientje, soo mijn ooghen wis // zien,Ga naar voetnoot504 505[regelnummer] So isset uyt de start van ien schelle-vis // bien.Ga naar voetnoot505 jerolimo Wa saydy een drol een: hoe staan nu mayn locken?Ga naar voetnoot506 robbeknol Sy krullen as een wijngert, seecker sonder jocken.Ga naar voetnoot507 jerolimo Wat dunckt u van mijn hayr, en ist niet schoon en blont? robbeknol Ghelijck een Engels Knijn, het wert al moytiens bont.Ga naar voetnoot509 jerolimo 510[regelnummer] Hoe staet mayn de Bonet, en dese jente vaertjens?Ga naar voetnoot510
[pagina 268]
robbeknol Joncker jou hoetjen staet wel netjens op drie haertjens,Ga naar voetnoot511 'Tis dubbelt ondieft.Ga naar voetnoot512 jerolimo Hoe past my dese kraach? En staetse my al wel?Ga naar voetnoot513 robbeknol Joncker is dat een vraegh, En sou jou goet niet fray, niet wel en aerdich passen,Ga naar voetnoot514 515[regelnummer] Jou Moer hetter jou lijf, van joncx na laten wassen.Ga naar voetnoot515 jerolimo O Robbeknol dach gewaer, dat is so excellent,Ga naar voetnoot516 'Tis van den ouwen Wolf.Ga naar voetnoot517 robbeknol Ick heb hem noyt ghekent. jerolimo Ick weet geen gelt so lief, daer ick het voor sou geven, Want Meester Tomis noyt soo goet moockten zayn leven,Ga naar voetnoot519 520[regelnummer] Sie daer hoe daget gruys daer af stuyft dick en vol,Ga naar voetnoot520 'K wed' ick hou overmidts daar mee een sack met wol.Ga naar voetnoot521 robbeknol En ick een Roggen-broot met dese beene tanden, Al wast van twaelf pondt, ick brochtet heel ter schanden.Ga naar voetnoot523 jerolimo O 'tis een goedt stuck wercks, maer hoe? 'tsteeckt door de schay.Ga naar voetnoot524
[pagina 269]
robbeknol 525[regelnummer] Dats ops'en Hovelings, een Edelman staet dat fray.Ga naar voetnoot525 jerolimo Rob'knol ick gae eens uyt tot ons Pastoor en Koster,Ga naar voetnoot526 Wat missick, paasse kick, mayn houten Paternoster?Ga naar voetnoot527 robbeknol Daer gaet den armen bloet wel fier en moedich uyt,Ga naar voetnoot528 Dats ops'en genevoys, nou moytjens as de Bruyt.Ga naar voetnoot529 jerolimo 530[regelnummer] Wel Robbert maecktet bedt, het huys wart ou bevolen,Ga naar voetnoot530 Haelt wooter, sie wel toe, da ons nie wart ghestolen,Ga naar voetnoot531 Soo g'uyt gaet, sluyt de Poort, en lecht de sleutel, danGa naar voetnoot532 Op dese Richel, op dat ick incomen can, En slaget 'teeten gay, dat 'tgeen Ratten verderven.Ga naar voetnoot534 robbeknol 535[regelnummer] Quammer een Muys in huys hy sou van honger sterven. Hoe groots treedt hy daer heen, hoe aertich op zijn pas,Ga naar voetnoot536 Soumen niet seggen dat het selfs zijn Hoocheyt was,Ga naar voetnoot537 Of ymant van zijn Raet, soo trotsch is hy van wesen?Ga naar voetnoot538 Heer daer ghy send' de sieckt, daer stierdy oock 'tgenesen.Ga naar voetnoot539 540[regelnummer] Die dees mijn Heerschip sach soo kloeck en wacker gaen,Ga naar voetnoot540 En sou hy niet vermoen, hy had' een 'tsech gedaenGa naar voetnoot541 Die hups en lustich was? maer wie soudt connen weten,Ga naar voetnoot542
[pagina 270]
Dat gist'ren noch van daech, hy niet en heeft ghegheten,Ga naar voetnoot543 Dan een kruympje drooch broot, dat ick droech op mijn borst, 545[regelnummer] In plaets van een Tresoor, wel gruysich en bemorst?Ga naar voetnoot545 O Godt u wercken zijn van wonderbaer vermoghen,Ga naar voetnoot546 Wie sou niet met die schijn van welstant zijn bedroghen? De Jongman komter an, en treet ghelijck een PrinsGa naar voetnoot548 Die genich dinck ghebreckt, maer die 'tgaet na zijn wins,Ga naar voetnoot549 550[regelnummer] Hy is wel uyt ghedost, en comt hier an brageren,Ga naar voetnoot550 Al had' hy duysent pont om jaerlijcx te verteeren,Ga naar voetnoot551 Wie sou eens dencken dat zijn bulster of zijn bedtGa naar voetnoot552 Gheen daelder waert en is, met alles wat hy het?Ga naar voetnoot553 Wie sou eens dencken dat hy smorghens kan ghedooghenGa naar voetnoot554 555[regelnummer] Zijn handen, aensicht, aen een vuyle slet te drooghen?Ga naar voetnoot555 Ach dit denckt niemant niet! maer ghy weet Heer, met mijn,Ga naar voetnoot556 Hoe veel dat hem ghelijck in dese werelt zijn,Ga naar voetnoot557 Die meer om yd'le eer, en pronckerye lyden,Ga naar voetnoot558 Als om u heyl'ghe wil: O recht vermaledydeGa naar voetnoot559 560[regelnummer] En lichte glory van een sulcken sot ghemoet,Ga naar voetnoot560 Dat ziel en lijf veeltijdts hier banckrottieren doet.Ga naar voetnoot561 Wel hoe ben ick soo veer met mijn ghedacht ghekomen?Ga naar voetnoot562 Voorseecker was ick daer gheweldich op ghenomen.Ga naar voetnoot563 Nu ick wil binnen gaen en sluyten 'tdeurtjen toe, 565[regelnummer] Want 'tis voor al het best, dat ick mijn werck of doe.Ga naar voetnoot565
[pagina 271]
De twee Snollen. trijn jans en bleecke An. Neen bygut Trijn dat waren nobele Baasen,Ga naar voetnoot566 O se kannen een Kan lustich werpen door de Glaasen,Ga naar voetnoot567 En vangense buyten s'huys, de jonckste was een lanst,Ga naar voetnoot568 Gants lyden ick heb mijn buyck nu iens volle danst,Ga naar voetnoot569 570[regelnummer] Waerachtich 'twas een geest, by men sy, ganswongdenGa naar voetnoot570 Ick haet de drooch-nappen, die gierighe hongden,Ga naar voetnoot571 En ick prijs werentich een rijcke milde pol,Ga naar voetnoot572 Ick segh noch, o de knecht ken omgaen met een snol. Maer Annetjen sechtmen iens, wat isser wel oppeloopen?Ga naar voetnoot574 an 575[regelnummer] Een moye Spaense Mat, daer wil ick wat moys om koopen,Ga naar voetnoot575 Eert deur de ving'ren druypt, is dat niet best Trijn Jans? Heer ick heb sulcken sin, in Klickers op zijn Frans,Ga naar voetnoot577 Ick worder schier wilt om, als ickse maer hoor kraacken,Ga naar voetnoot578 Ick seghje dat, se souweme wel gaende maacken,Ga naar voetnoot579 580[regelnummer] Maer Trijntje wat kreeght ghy?Ga naar voetnoot580 trijn Een halve Pistelet. Ick heb nou lestent wat goets, wat snuysterings verset,Ga naar voetnoot581 Daer is mijn Lommertceel, leest hoe veel moeter wesen.Ga naar voetnoot582 an Wat Karackters zijn dit, de Duyvel mocht dat lesen,Ga naar voetnoot583
[pagina 272]
Een kruysje, een krulletje, een streepje, par giert,Ga naar voetnoot584 585[regelnummer] Dits Nickers-gheleertheyt door Heyntjeman versiert.Ga naar voetnoot585 trijn 'Tis my alliens hoet is, as ick an 'tmijn kan raecken,Ga naar voetnoot586 Dat doen zy slechs om dat het niemant nae sou maecken,Ga naar voetnoot587 Ay-lieve gaet eens mee, hier in de Veruwery,Ga naar voetnoot588 Tot Pockdalighe Neel, 'tis doch hier dichte by.Ga naar voetnoot589 590[regelnummer] Wel hoe schoorvoetje dus! ghy moet noch niet verdwalen,Ga naar voetnoot590 Dit wijfje zal voor mijn eens met een snap gaan halenGa naar voetnoot591 Mijn schort-haack, in mijn schort, mijn schorteldoeck, mijn huyck:Ga naar voetnoot592 Ey siet iens watten slort heb ick hier veur mijn buyck,Ga naar voetnoot593 Ick spu dat icket sie, 't is vol stoppen en lappen,Ga naar voetnoot594 595[regelnummer] En siet ick sel terwijl een vaentje laten tappen:Ga naar voetnoot595 Maar hoe stoeyde ghy so met sulcken groot ghewelt?Ga naar voetnoot596 an Dat loof ick wel de vent en wod eerst niet van ghelt,Ga naar voetnoot597 Hy loofden my een jack, twee rocken en een vliegher.Ga naar voetnoot598 Specy in manum (seyd' ick) God is gheen bedriegher.Ga naar voetnoot599 600[regelnummer] Ick sal't gheven (seyd' hy) so waar als ick hier stae. Die zijn gelt te voren gheeft (seyd' hy) die mint op ghenae.Ga naar voetnoot601 Doen seyd' ick, soo veel te loven en niet te gheven,Ga naar voetnoot602
[pagina 273]
Dat doet borsje de malle luy in vreuchden leven.Ga naar voetnoot603 Dat gat en boordje niet, seyd' ick, soo jongman fijn,Ga naar voetnoot604 605[regelnummer] Ick ken soo wel een boef, als al de boeven mijn,Ga naar voetnoot605 En met soo sloech hy munt. Ick sou niet kunnen spreken,Ga naar voetnoot606 Of hy, of ick, of wie dat eerst opsloech de deken: Maar immers weet ick wel as ick hem sach so net,Ga naar voetnoot608 Jerolimo uyt Soo docht ick datter quam een Enghel in mijn bet. 610[regelnummer] Hola, hier komt een man die 't schijnt dat vry wat drock // het.Ga naar voetnoot610 Swijcht: goeden dach Signeur: weetje oock wat de klock // het?Ga naar voetnoot611 jerolimo De klock herteken lief, die is ontrent den tien:Ga naar voetnoot612 Maar s'jasus, wa gheluck: maar Enghelijcke lien:Ga naar voetnoot613 Maar beeldekens van gout, met goeyen salutacyGa naar voetnoot614 615[regelnummer] Kus ick de handekens van ou beleefde gracy.Ga naar voetnoot615 Kee hertekens woor heen dus sonder serviteur?Ga naar voetnoot616 trijn Wy wand'len met vermaack, by dees ryvier Monseur.Ga naar voetnoot617 jerolimo Triumphante Vroukens, met eer en deucht bepaerelt,Ga naar voetnoot618 Die met ou oogskens dwingt de grootste vande Waerelt.Ga naar voetnoot619 620[regelnummer] U alderminste slaaf die gay weet op der aart,
[pagina 274]
Die wenst ou al het gheen da gay denckt en begaert.Ga naar voetnoot621 Ick bid ou Majesteyt haar soo laach te verneeren,Ga naar voetnoot622 Dat ick een letsken mocht met ou wat pourmaneeren.Ga naar voetnoot623 an Dees bede niet alleen sy u gheconsenteert:Ga naar voetnoot624 625[regelnummer] Maar wy houden daar toe ons grootelijcks vereert,Ga naar voetnoot625 Soo wel door u persoon, als door u reverency.Ga naar voetnoot626 jerolimo Goddinnekens ghy verwint in schoonheyt en sciency,Ga naar voetnoot627 De wyse Pallas, en de suyv're Diaan,Ga naar voetnoot628 De blonde Venus, en de Dochter vande Swaan,Ga naar voetnoot629 630[regelnummer] De Spartsche Coningin, die 't hoochmoedige TroyenGa naar voetnoot630 Ten bloedt en brande brocht, en 't Greecksche Legher doyen.Ga naar voetnoot631 O monarchale Vrouw! dat ou dien Phoebus sach,Ga naar voetnoot632 Dat groote licht en sou niet stralen desen dach, Hy soude sayn karos en pyaarden laten rusten,Ga naar voetnoot634 635[regelnummer] Om te gaudeeren en godderen in zijn lusten.Ga naar voetnoot635 trijn Met oorlof mijn Heer, ick kan u niet verstaen,Ga naar voetnoot636 Ghy spreeckt als een Portegijs, of als een Italiaen,Ga naar voetnoot637 Ghy loopt ons veel te hooch met u Poeetiseeren.Ga naar voetnoot638
[pagina 275]
jerolimo Provinciale Maecht, hoe kundy discoureeren,Ga naar voetnoot639 640[regelnummer] Ghelijck als den Parnas' van Henste woter spuyt,Ga naar voetnoot640 So vloeyen van u tongh de schóóne wóórden uyt. De Mussen hebben u in plets van Moeyers speenenGa naar voetnoot642 Ghevoeyert en ghesoocht, met goeyen Hippocrene.Ga naar voetnoot643 Wat kout ick sotte-bol, de Goyen kleen en gróótGa naar voetnoot644 645[regelnummer] Die houden hun Paleys int midsen van u hóót.Ga naar voetnoot645 Sy singhen daer Musijck in u retorikale sinnen:Ga naar voetnoot646 O ghey Bataviersche Marcurialistinne:Ga naar voetnoot647 Semers ghelieverkens, ick beeld my woorlijck inGa naar voetnoot648 Dat ick by menschen niet, maer da 'k by Nymphen bin,Ga naar voetnoot649 650[regelnummer] Die inde silv're vloet des Amstels dickwils bayen,Ga naar voetnoot650 En dagge op het Lant hier somtijts komt vermayen.Ga naar voetnoot651 'tSichtens dat ick ou sach, Heliconninnekens blijt,Ga naar voetnoot652 Kreeg ick vermoeyen dagge Jupijns Susters zijt.Ga naar voetnoot653 Devine Dochterkens! Herteken! heeder 'tsegen,Ga naar voetnoot654 655[regelnummer] Het geen ick admireer? Och Lief! ick denck wel negen,Ga naar voetnoot655
[pagina 276]
Princeskens ofge wa saat, en songt ons wa fraas.Ga naar voetnoot656 an Joncker hebje wat nieuws geeftet my Elenbaas?Ga naar voetnoot657 trijn Ick selje weer wat soets ter gheleghender tijdt vereeren.Ga naar voetnoot658 jerolimo Een bayslopen Juffrouw, dat sode ick wel begeeren.Ga naar voetnoot659 trijn 660[regelnummer] Dats u ongheweyghert een vuyst in u oogh.Ga naar voetnoot660 jerolimo 'K he daer een nieuw Lieken, maer 'tis my wat te hooch.Ga naar voetnoot661 an Ey-lieve laet eens sien of wyer wijs op vonden.Ga naar voetnoot662 jerolimo En breecks niet, want 'tis my van den Hertoch gesonden,Ga naar voetnoot663 Wast gheen raar dinghen Lief, hy hads my niet ghestiert.Ga naar voetnoot664 trijn 665[regelnummer] Ick hoor wel datje met gheen slechte luy verkiert,Ga naar voetnoot665 Mijn Joncker set u neer, ey latet mijn eens kijcken. Sy singhen, Betteken voer nae Maerye-mont.Ga naar voetnoot+ Trijn. An. Jerolimo. Robbeknol robbeknol Mijn bet dat is ghemaeckt, nu mach ick eens gaen strijckenGa naar voetnoot667
[pagina 277]
Nae 'tRaempoortjens-steyger, en vullen dese PotGa naar voetnoot668 Met klaer water, hoe nou? wel wordje nu niet sot, 670[regelnummer] Jae wel beschijtje niet? Mijn Joncker by twee Snollen,Ga naar voetnoot670 Maer toch mijn lieve man, lust jou noch wat te krollen?Ga naar voetnoot671 Ick sie mijn ooghen uyt, ick prijstje: soo mijn Vaer,Ga naar voetnoot672 Wat gater voor de ruymt, soo 'twietjens voor een paer.Ga naar voetnoot673 jerolimo Joffrouwen ist niet schoon? zijn Hóócheyts HovelinghenGa naar voetnoot674 675[regelnummer] Die worden wilt en broets als sy da Lieken singhen.Ga naar voetnoot675 d'Infante singhet selfs: de Vrouwen van hoor staat,Ga naar voetnoot676 Die schreeuwent door het hof, en krytent over straat. an Maar Joncker watje seght.Ga naar voetnoot678 jerolimo De wichters van dry jaren Die t'gilpent elcken een.Ga naar voetnoot679 trijn Ja watte vreemde maren. jerolimo 680[regelnummer] De guyts en lackerkens die leeren dat veel eer,Ga naar voetnoot680 Als haar Poter Noster, of yet goets van ons Heer.Ga naar voetnoot681 robbeknol Wat of de geck al praat?Ga naar voetnoot682 an Mijn Heer wille wy rysen?
[pagina 278]
jerolimo O Joffrou wildy my een courtesy bewysen,Ga naar voetnoot683 So laat u slave toe dat hy u eensjens kust. trijn 685[regelnummer] Nou Joncker niet te stout, ay lieve houtje rust.Ga naar voetnoot685 robbeknol Ick lachme an men eyndt, hoe nou toe Joncker pover?Ga naar voetnoot686 Hem komt me as de luy een kermis-vreuchjen over.Ga naar voetnoot687 jerolimo Ick bids u laat my eens, ist mueg'laijck latet zijn.Ga naar voetnoot688 an Komt Joncker laat ons gaan, en leyt ons inde Wijn,Ga naar voetnoot689 690[regelnummer] Hier op de Klieveniers, daar gaan de nob'le baasen.Ga naar voetnoot690 jerolimo Ick he de moeyten niet, ick moet te noenent raasen,Ga naar voetnoot691 't Gaet na den twelven toe, ick moet sijn op de Bors,Ga naar voetnoot692 Om mayn Trafeycken en besoingien par fors.Ga naar voetnoot693 trijn Wel Joncker schenckt ons dan een hallif stuck van achten,Ga naar voetnoot694 695[regelnummer] Wy sullen waar ghy wilt binnen of buyten wachten. jerolimo Men siel 'k en weet gheen raat, een rijck man die het heet.Ga naar voetnoot696 Juffrouwen 'khe gheen tijdt, oock wil ick dagge weet Da meyn de Coningh selfs heet generoos gheschrevenGa naar voetnoot698
[pagina 279]
Dat hy my heet het ampt van zijn koetsier ghegheven, 700[regelnummer] Dats een superbe last, gentiel en magnifijck,Ga naar voetnoot700 Dies schouw 'k Tavarens viel, want 't is te mikanijckGa naar voetnoot701 Voor liens van staat, als kick, zemers de glorioosen,Ga naar voetnoot702 Die moockt hem niet ghemayn met Masens en vuylnoosen,Ga naar voetnoot703 En sulcke ghepufsel, een man van authoriteytGa naar voetnoot704 705[regelnummer] Die vuyght sich steets by volck van zijnder qualiteyt.Ga naar voetnoot705 Hierom Joffrouw dunckt my so ben ick excusabel,Ga naar voetnoot706 Ten insicht van mayn staat, en ist niet honorabel:Ga naar voetnoot707 Want liens die in haar eer en reputacy // staan,Ga naar voetnoot708 Die moeten by gheen wijn noch lichte nacy // gaan.Ga naar voetnoot709 710[regelnummer] Behalven dat dees twee des menschen welvaart krincken,Ga naar voetnoot710 So raecktmen uyt 'tcredijt door Vrouwen en door drincken.Ga naar voetnoot711 Gracyose Vroukens maijn tijt die is voor by:Ga naar voetnoot712 Je vo Bassa la man, de Vostre Signory.Ga naar voetnoot713 robbeknol Trouwe Luyckes je kent, wel miester jy hebt grepen;Ga naar voetnoot714 715[regelnummer] De Hoeren nyghen, houwt, jy sult jou hembden slepen:Ga naar voetnoot715 Siet hoe dat hy sijn kap gheslinghert en ghesmeten // het.Ga naar voetnoot716
[pagina 280]
jerolimo Ick kus de vloy, Juffrouw, die op u hont gheseten // het.Ga naar voetnoot718 trijn Gaat heen ghy grootsche geck.Ga naar voetnoot719 an Gaet heen jy kalen neet. Kon ghy hem wel verstaen? trijn Half. an En ick nietenbeet: 720[regelnummer] Ick docht eerst dat ons Godt een groot kadet verleenden.Ga naar voetnoot720 robbeknol Deur gaet mijn Heerschip treen, hy wast niet die sy meenden,Ga naar voetnoot721 De veughel was te schraal, ay siet de Swanen sienGa naar voetnoot722 Nae yemant van heur volck, en juyst en kompter gien.Ga naar voetnoot723 Nou ick mach gaan na huys, en schickent daar te deghen:Ga naar voetnoot724 725[regelnummer] Maer holla, ick en heb gheen water noch ghekreghen.Ga naar voetnoot725 An ende Trijn an Ygut Trijntje het scheen dat hy u wel bevil.Ga naar voetnoot726 trijn Die hongs-klinck, wat hy mocht dat ick niet segghen en wil.Ga naar voetnoot727 Wat sou die gatvinck doen? hem schorten maar een praatjen.Ga naar voetnoot728 Die lans knecht van te nacht dat was een ander maatjen.Ga naar voetnoot729 730[regelnummer] Maar Annetje hebje lang gheweest in't groote gilt?Ga naar voetnoot730
[pagina 281]
an Ja al van mijn vierthien Jaar zoo raackten ick op't wilt:Ga naar voetnoot731 Ick woonde buytens-huys, en daar ick quam te woonen,Ga naar voetnoot732 Daar stoeyden ick altijts met de knechsens, met de sonen:Ga naar voetnoot733 Ghy weet wel hoe't dan gaat daarmen zoo stormt en malt,Ga naar voetnoot734 735[regelnummer] Dat het kort-hielde volck licht after over valt.Ga naar voetnoot735 Hoort hier, ick selt jou vertellen metten korsten.Ga naar voetnoot736 Mijn Miesters ouwste seun die tasten staach mijn borsten,Ga naar voetnoot737 Ick weerde my niet seer, ick lietet hem al doen: Want siet hy hadme lief, en ick was oock zoo groenGa naar voetnoot739 740[regelnummer] Dat ick hem tockelde as hy mijn niet anraackten.Ga naar voetnoot740 't Ghebeurden zoo ick eens zijn bedde wat vermaeckten,Ga naar voetnoot741 Hy greep mijn in zijn arm, en smeet my op het bet, Ick kantje niet kallen, wat hadd' de knecht een pretGa naar voetnoot743 Eer hy quam tot zijn wil. ó mijn! hy kon zoo prachen.Ga naar voetnoot744 trijn 745[regelnummer] Kreetje niet?Ga naar voetnoot745 an Kryten? wat? ick barste schier van lachen, Het gingmen anmen hert. Ja wel het was zoo soet.Ga naar voetnoot746 Hy koftme alle ding, een sulv're vingher-hoet,Ga naar voetnoot747 Een sleutelreecx, een tas, een paar Engelse Messen,Ga naar voetnoot748 Met een moye nuwe huyck: 't goetje was van sessen.Ga naar voetnoot749 750[regelnummer] Ick streefden assen Vos, in mijn beste gheweyt:Ga naar voetnoot750 Ick gheleeck sundaechs meer de dochter dan de meyt:Ga naar voetnoot751
[pagina 282]
Maar 'tschijnt wel gheen geluck en mach hier langhe duuren,Ga naar voetnoot752 Wangt een labbighe hóóp van afgunstighe buuren,Ga naar voetnoot753 Die ginghen hymen Vrouw, die simpel was en slecht,Ga naar voetnoot754 755[regelnummer] En seyden, siet wel toe, de waghen gaat niet recht,Ga naar voetnoot755 Jou mayt gaat dus verweent, 't is van haar niet ghekomen,Ga naar voetnoot756 Jou Man gheeft heur dit goet, of sy heeftet ghenomen:Ga naar voetnoot757 Past op jou ghelt en la. Mijn Vrouw die streetmen anGa naar voetnoot758 Als dat ick my verliep met haar ghetrouwde Man,Ga naar voetnoot759 760[regelnummer] Het welcke ick ontswoer by ziel, by sanct, by leven,Ga naar voetnoot760 Soo lang tot dat zijt haar ten lesten heeft ontgheven:Ga naar voetnoot761 Maar niet te min zoo bleef 't ghegriffijt in haar zin.Ga naar voetnoot762 Want wien de Jalousy ter herten eens laat in,Ga naar voetnoot763 Daar sal sy haar een plaats in eeuwicheyt behouwen.Ga naar voetnoot764 765[regelnummer] In't Man-volck niet zo seer als in jelourse Vrouwen. Mijn Vrouw' die gingme na, in huys en op de straat.Ga naar voetnoot766 Hoort hier, wat gaan sy doen: sy scheeren daar een raat,Ga naar voetnoot767 Waar door de bommel most eens endeling uytbreken:Ga naar voetnoot768 Want s' hebben een haar Nicht by mijn vertreck versteken.Ga naar voetnoot769 770[regelnummer] Des nachts, nae mijn ghewoont', soo ben ick opghestaan, En by mijn Vryer voort gherust te bed ghegaan.Ga naar voetnoot771 De Nicht quam uyt haar hol, en heeft een kaars ontsteken,Ga naar voetnoot772 En is mijn proper na van liever lee ghestreken:Ga naar voetnoot773 Maar doese boven quam daar vant sy 't lieve paarGa naar voetnoot774
[pagina 283]
775[regelnummer] In alle vriend'lijckheyt ghelegen bymenkaar. De Moer gaf mijn men sack, ick mostmen goetje nemenGa naar voetnoot776 En gaan ten huyse uyt: hem stuerdense na Bremen, Zoo quam ick by de luy: wat sal ickje meer segghen.Ga naar voetnoot778 Maar hoe quam jyer toe?Ga naar voetnoot779 trijn Maar hoort ick seltje segghen. 780[regelnummer] Ick diende inden Nes in een huys wel vijf jaar,Ga naar voetnoot780 En samelde mijn gheldt en goetje wel te gaar,Ga naar voetnoot781 Ick won een gróóte huur, en ick kreegh veel gheschenckenGa naar voetnoot782 Van breng-lóón, van verval, meer alsmen wel sou dencken.Ga naar voetnoot783 Ick schraapten zoo te hóóp, want ziet, ick hielt te raat,Ga naar voetnoot784 785[regelnummer] Zoo dat ick koft en kreegh al wat dat vroech opstaat.Ga naar voetnoot785 Daar na zoo docht ick eens een kamertje te huuren, En gane by de buurt uyt wassen en uyt schuuren.Ga naar voetnoot787 Zoo ick docht, zo dee ick, ick was de weelde moe.Ga naar voetnoot788 Ick seyde mijn huur op: mijn Vrouw' die sach bril toe.Ga naar voetnoot789 790[regelnummer] Zy vraaghde mijn de schort, en of ick meer wou winnen?Ga naar voetnoot790 En of ick was verlooft? oft wat ick sou beginnen?Ga naar voetnoot791 Ten lesten 't quam'er uyt dat ick op mijn selven wouw. En siet des s'Meys daar an zoo toogh ick van mijn Vrouw.Ga naar voetnoot793 Ick ging mitme speulnóót buyten inde Kathuysers,Ga naar voetnoot794 795[regelnummer] Daar quam een knecht by ons, een vande jonghe vuysers,Ga naar voetnoot795
[pagina 284]
Een seun vande Zeedijck, ouwe Dirick hiet zijn vaar,Ga naar voetnoot796 Die praten my zoo schóón, wy maackten 't hylick klaar.Ga naar voetnoot797 Wy trocken na Haarlem, daar ginghen wy logeeren In een goe herrebergh, by andere luy met eeren.Ga naar voetnoot799 800[regelnummer] s' Nachts als ick lach en sliep zoo stal hy al mijn ghelt,Ga naar voetnoot800 Mijn sulver en mijn tas, die zoo wel was ghestelt,Ga naar voetnoot801 En ging stilswyghend' deur, en maackten mijn niet wacker,Ga naar voetnoot802 En ritsten ande wijnt, over veldt over acker:Ga naar voetnoot803 Des morghens Annetje als ick uyt mijn dróóm ontsprong,Ga naar voetnoot804 805[regelnummer] Ick taste na mijn Lief, die 'k nerghens niet en vong.Ga naar voetnoot805 Ick riep hem by zijn naam, ick sach na tuych en tas,Ga naar voetnoot806 Ick sweem als ick vernam dat hyer deur me was.Ga naar voetnoot807 Den rouw die ick bedreef sou niemant kennen schryven,Ga naar voetnoot808 Mijn huyck die most daar toe noch voor 't gelachje blyven,Ga naar voetnoot809 810[regelnummer] Daar ging ick tróóstlóós heen beschreyen mijn fortuyn,Ga naar voetnoot810 Dat door de zyjel-straat, na over-Veen, in't duyn,Ga naar voetnoot811 Al waar een Burgher, die ter jacht ging, my verselde,Ga naar voetnoot812 Die ick mijn avontuur en ongheluck vertelde, Hem jammerde mijn leet: ick docht hem passelijck schóón,Ga naar voetnoot814 815[regelnummer] En hy vereerde mijn een gouwe Franse króón.Ga naar voetnoot815 an In dat veur niemendal?Ga naar voetnoot816
[pagina 285]
trijn ó dat kan jy wel deyncken, Wat de Haarlemers veur niet een vreemt mensch souden scheyncken.Ga naar voetnoot817 Sint die tijt liep ick óóck, maar niet by elleck ien:Ga naar voetnoot818 k Mach liever een schijt-valck dan een smeerich broeckjen sien.Ga naar voetnoot819 an 820[regelnummer] En hebje van die schelm gheen tijngh of niet vernomen?Ga naar voetnoot820 trijn Niet anders dan dat hy van óósten is ghekomen;Ga naar voetnoot821 Ick ben met hem in recht, bylo krijcht hem de Schout,Ga naar voetnoot822 Het kost hem licht de kop, al waar sijn hals van gout.Ga naar voetnoot823 an Wat wast voor een fatsoen?Ga naar voetnoot824 trijn Hiel fray, maer 'twas een scheeltje. 825[regelnummer] Wel goeden dach in huys, wel hey! waar sinje Neeltje.Ga naar voetnoot825 robbeknol alleen uyt. Hier is huysraet noch niet, het is hier woest en leech,Ga naar voetnoot826 Ja besem, vleughel niets daar ick het huys me veech,Ga naar voetnoot827 En 'theeftet wel van doen, sie ick onder, sie'k boven,Ga naar voetnoot828 Het isser beklontert, beraecht en so bestoven,Ga naar voetnoot829 830[regelnummer] Dattet myn verwondert dat sulcken Edelman, Hem met dit byster nest te vreden stellen kan.Ga naar voetnoot831 Wel wat sel ick nu doen? gaan uytsien om mijn bróót,Ga naar voetnoot832
[pagina 286]
Want so ick langher wacht ick blijf van hongher dóót:Ga naar voetnoot833 Mijn Meester, so mijn dunckt, die heeftmen al vergheten:Ga naar voetnoot834 835[regelnummer] En of hy noyt en quam, sou ick dan nimmer eten?Ga naar voetnoot835 Neen dat is niet geseyt, 'tis best dat ick heen ty,Ga naar voetnoot836 De gróóte huysen an, de kleyne niet verby:Ga naar voetnoot837 Maer holla! ick most hier de sleutel nederlegghen, Als dan mijn Joncker komt, so heeft hy niet te segghen.Ga naar voetnoot839 Binnen. jerolimo 840[regelnummer] Zemers 'tghemeyne Volck is hier wel rouw en viel,Ga naar voetnoot840 Ten maackt gheen onderscheet in een pompeuse ziel,Ga naar voetnoot841 En eenen groven fiel, die simpel, slecht en sot // is:Ga naar voetnoot842 Zekers ick bedruyf may dat hier het Volck so bot // is.Ga naar voetnoot843 Komt hier een Prins of Heer de Landen te besien,Ga naar voetnoot844 845[regelnummer] Sy sullen haer respect noch reverency bien,Ga naar voetnoot845 En met ghedeckten hoot staan sy en speculeeren,Ga naar voetnoot846 En latens' onghegroet en onge-eert passeren. Ons Brabant heeft de prys voorwaer van alle lien;Ga naar voetnoot848 Het volcxken is beleeft, en van een goet ingien.Ga naar voetnoot849 850[regelnummer] En eloquent van sproock, en gracioos in't eeren,Ga naar voetnoot850 Manierlijck opghequeeckt als kinderen van Heeren.Ga naar voetnoot851 De minste Borgher is zoo vriendelaijck, en zoo beleeft, Dat hy de vremde man gheen quayer woorden gheeftGa naar voetnoot853
[pagina 287]
Als hoort herteke Lief! wa soeckdy? wa begaarde?Ga naar voetnoot854 855[regelnummer] Na wien vraachde gey? nae Peter de ghelaarde?Ga naar voetnoot855 Ach Heer! 't is mijn kompeer. Voort Gilles of Perijn,Ga naar voetnoot856 Brengt dese buyten-man by Oomken Peers Kosijn,Ga naar voetnoot857 Naast de blaeuwe boterham, by Hanssens zoons Grootmoeyers,Ga naar voetnoot858 Daar dichte by't Bier-hoot. d'Hollanders sayn maar bloeyers,Ga naar voetnoot859 860[regelnummer] Sy zeyn niet generoos hoe rayck sy gaan in't swart.Ga naar voetnoot860 't Hantwerpen gheen zoo slecht die op de Vrydachs mart,Ga naar voetnoot861 Alsmen de Palmslach slaat, die haar Vrouwen niet kopenGa naar voetnoot862 Borsten van gouwt en zijd' gheciert met gouwe knopen,Ga naar voetnoot863 En Rocken van Satijn, en Tabbaerts van flouweel,Ga naar voetnoot864 865[regelnummer] Die draghen yder een: Ja de Hoeren in't BourdeelGa naar voetnoot865 'tZijn kourasieuse Liens. Maer is de sleutel buyten?Ga naar voetnoot866 Mijn jonghen die is uyt, ick mach de deur ontsluyten,Ga naar voetnoot867 En vouwen op mijn kap en leggense te pars,Ga naar voetnoot868 Dan wil ick op de plets wa wand'len over dwars.Ga naar voetnoot869 robbeknol etende, vertelt zijn avontuur.Ga naar voetnoot+ 870[regelnummer] Dat heeft zijn ouwe smaack: wel op mijn magre koonen,Ga naar voetnoot870 Nou moetje eens jou kunst en jou vermoghen toonen. Siet hier is speck tot palm, hier hebdy't al na wens,Ga naar voetnoot872 Gaeve lever, goet bróódt, ossen-muyl, schape-pens,Ga naar voetnoot873
[pagina 288]
En beuling, en koevoet, hier is wel veul te bancken,Ga naar voetnoot874 875[regelnummer] Ick heb de goede luy wel hartich te bedancken.Ga naar voetnoot875 O bloedt hoe krijch ick 't op? mijn buyck die staat al stijf,Ga naar voetnoot876 Want ick heb schier een bróódt van twaalf pont in't lijf, En daar toe noch een pan met excellente grutten;Ga naar voetnoot878 Daarom ben ick besorcht hoe ick dit best sal nutten.Ga naar voetnoot879 880[regelnummer] Al weer-an sey de meyt, dat gater weer na toe.Ga naar voetnoot880 Elementen wat is dit? mijn backhuys dat wort moe.Ga naar voetnoot881 Gans lyden, och wat raadt? hoe sal mijn Joncker kyven,Ga naar voetnoot882 De klock die is zoo laat, het is al over vyven. Dats gang, ick klop. ó mijn!Ga naar voetnoot884 jerolimo Wel waar hebde te gaan? 885[regelnummer] Waer sydy doch gheweest? robbeknol Och Heer wilt my niet slaan; Want ick heb u ghewacht al over de twee uren,Ga naar voetnoot886 Ten lesten ick en kon van hongher niet gheduren,Ga naar voetnoot887 Zoo kreet mijn holle maach, die half was in't slot,Ga naar voetnoot888 Dies ick my selfs beval de goede luy en Godt,Ga naar voetnoot889 890[regelnummer] En siet die hebben my ghegheven dese beetjes.Ga naar voetnoot890 Wel dat ansicht staat niet stuurtjens noch niet wreetjens.Ga naar voetnoot891
[pagina 289]
jerolimo Oock heb ick ou vertuyft met den eten, maar watGa naar voetnoot892 Ick beyde, ghy en quaamt, ick ging toe toens en at.Ga naar voetnoot893 Voorts hede wel ghedaan ou Gode te bevelen:Ga naar voetnoot894 895[regelnummer] Want 't is veel saligher te bidden dan te stelen.Ga naar voetnoot895 Zoo help my God Robbert, 't is my in't minste leet.Ga naar voetnoot896 Een dinghen bid ick ou, maackt datmen niet en weetGa naar voetnoot897 Da gay hier bay mayn woont: want ick wil ou wel sweeren, Het sode woorlijck may te na gaan maynder eeren.Ga naar voetnoot899 900[regelnummer] 't Es wel woor dat ick hoop dat ick niet en wert gheschent,Ga naar voetnoot900 Vermits dat ick alhier zoo lettel ben bekent.Ga naar voetnoot901 En of God wilde da ick ware t'huys ghebleven.Ga naar voetnoot902 robbeknol Mijn Joncker ick behoef geen tol daar van te gheven,Ga naar voetnoot903 Hebt daar gheen sorghe voor.Ga naar voetnoot904 jerolimo Nu eet doch arme bloet, 905[regelnummer] Misschien wanneer ons Heer ons arremoet versoet.Ga naar voetnoot905 Robbert, mijn goeyen knecht, t'sichtent ick hier quam woonen,Ga naar voetnoot906 Was ick noot wel te pas, noch hebt niet wesen koonen.Ga naar voetnoot907 Dit huys moet zijn ghebouwt op een quay gront dunckt mayn:Ga naar voetnoot908 Oock zayn der huysen die seer ongheluckich zayn,Ga naar voetnoot909 910[regelnummer] Mits sy den huurling ghemaynelijck gheen goetGa naar voetnoot910
[pagina 290]
Aenbrenghen, moor wel ramp, ghelayck als my dit doet,Ga naar voetnoot911 Daarom beloof ick ou, zoo haest de moont gaat strijcken,Ga naar voetnoot912 Mijn ongheluck en 't huys ghelijck'lijck te ontwijcken. robbeknol die gluurt ter zyen uyt. Hoe loert hy op mijn pens, hoe kijckt hy na mijn broot.Ga naar voetnoot914 915[regelnummer] Ay siet hy treckt niet eens een oogje van mijn schoot,Ga naar voetnoot915 Die nu mijn tafel is: siet zijn ghesicht eens vryen,Ga naar voetnoot916 'k Heb met den armen bloedt warachtich medelyden,Ga naar voetnoot917 Want ick heb menichmaal gheleden dat ghewelt,Ga naar voetnoot918 En ly oock daghelijcks het gheen dat hem nu quelt. 920[regelnummer] Wat sal ick doen? hem noon? hy sal't my gheen danck weten:Ga naar voetnoot920 Want siet hy seydt dat hy te middach heeft ghegheten,Ga naar voetnoot921 Nochtans meen ick dat hy te meer niet heeft ghebickt.Ga naar voetnoot922 Ick wou wel dat zijn smart een weynich waar verquickt,Ga naar voetnoot923 Ghelijck het gust'ren was doen hy my hullep smullen,Ga naar voetnoot924 925[regelnummer] Doen ick zijn hongers noot met kruymjes ging vervullen.Ga naar voetnoot925 jerolimo Voorwoor Robknol 'k sie ou met verwund'ren an,Ga naar voetnoot926 Gay hebt de besten aart die oyt had eenich man:Ga naar voetnoot927 Want wie ou eten siet zoo grocelayck van kooken,Ga naar voetnoot928 Die kundy appetijt en nieuwen hongher mooken.Ga naar voetnoot929 robbeknol 930[regelnummer] O daar en hadjet niet, maar 't is u holle maachGa naar voetnoot930 En krytende ghedarmt, dat maackt u nu zoo graach.Ga naar voetnoot931 Ick weet wel wattet is, hy sou oock garen schransen.Ga naar voetnoot932 Verhaastje niet myn borst, ick selje voor gaan dansen,Ga naar voetnoot933
[pagina 291]
Joncker lustje, tast toe, dat broodt dat is seer goet,Ga naar voetnoot934 935[regelnummer] So doet dees koe-voet oock, en dees pens is oock so soet,Ga naar voetnoot935 Al waermen heel versaet, men souwer lust na kryghen,Ga naar voetnoot936 Ghelieftje eter af, holla, 'twil my ontsyghen.Ga naar voetnoot937 jerolimo Is dat koeyen-voet?Ga naar voetnoot938 robbeknol Jae't mijn Heer, neemt dat aan. jerolimo Ick koos voor dat beetken gheen Kalkoensche haan.Ga naar voetnoot939 Hy gaat met Robbeknol sitten eten. robbeknol 940[regelnummer] Wat duncktje byget? is die sack toeghebonden?Ga naar voetnoot940 Hy kluyft de kootjes of veel reynder als zijn honden.Ga naar voetnoot941 jerolimo Och dit 's lacker dingh!Ga naar voetnoot942 robbeknol De saus daar ghy 't me eet, Dat is het leckerste dat ick ter werelt weet. jerolimo By goy het smaackte my met sulcken goey behaghen,Ga naar voetnoot944 945[regelnummer] Al hay'k niet gheten g'hadt in twee gheheele daghen.Ga naar voetnoot945 robbeknol Juyst rae ghy't op sijn hooft als ghy de waerheydt spreeckt,Ga naar voetnoot946 Ick denck dat jou de spijs niet euvel op en breeckt.Ga naar voetnoot947
[pagina 292]
jerolimo Brenght my mijn drinck-vat hier, da gese niet vermindert.Ga naar voetnoot948 robbeknol De Pot is boorde vol, sy is noch onverhindert.Ga naar voetnoot949 jerolimo 950[regelnummer] Gaet nae de Ledekant neemt de Tapeet van 't bedt,Ga naar voetnoot950 En vouwt het ammeloocken, met meynen ServyetGa naar voetnoot951 En legget op 'tschrappra.Ga naar voetnoot952 robbeknol Ick selt wel doen mijn Heer, Hier hebben wy de May, zijn Hovaerdy al weer,Ga naar voetnoot953 Hy wil zijn Graviteyt met groote woorden houwen,Ga naar voetnoot954 955[regelnummer] En hy het niet een scherf om zijn neers mee te klouwen.Ga naar voetnoot955	voetnoot486 t'is hier... te houwen: het is hier ook al mis, ik zie geen kans hier het huishouden te doen voetnoot488 ba woor sayde gay: wel waar zit je; dagge... wambays: dat je mijn mantel en wambuis niet afschuiert voetnoot489 sach say zaijn so bepluyst: voorwaar, ze zitten zo vol pluizen voetnoot490 sieghet: zie; gay moetmen voorts wat keeren: je moet mij terstond wat afborstelen voetnoot491 hedy: hebje; swijns-veeren: varkensharen (Robbeknol bauwt Jerolimo in een terzijde na) voetnoot492 wat est dagge al secht: wat zeg je allemaal voetnoot493 lobbe: kanten kraag voetnoot494 bonnet met den royen plumagie: hoed met de rode pluim voetnoot495 stekade: degen; pagie: page voetnoot496 suyv're dwaal: schone handdoek; lampet: waskom voetnoot497 wat rijdme... en het: wat valt de vent me lastig, hij weet best dat hij niets heeft voetnoot498 wat voert ghy de snater: wat heb je voor babbels voetnoot499 de hand-doeck: nl. de vuyle slet van vs. 555 voetnoot500 oock yet: nog iets; ten komt mayn niet te pas: het voegt me niet voetnoot501 ensicht: (aan)gezicht voetnoot502 sult: moet; na: naar; mayn hemmen: mijn kuchen, hm zeggen voetnoot503 hoot wa kemmen: hoofd wat kammen voetnoot504 wis: het goed voetnoot505 start: staart; bien: graat voetnoot506 een drol een: een grappenmaker voetnoot507 wijngert: wingerd; seecker sonder jocken: echt, zonder gekheid voetnoot509 Knijn: konijn; wert al moytiens bont: wordt al aardig bont (blond en grijs door elkaar) voetnoot510 Bonet: hoed; jente vaertjens: sierlijke veertjes voetnoot511 wel netjens op drie haertjens: (zegswijze) heel keurig, precies op de juiste plaats voetnoot512 'tis dubbelt ondieft: 't is machtig mooi voetnoot513 al wel: helemaal goed voetnoot514 aerdich: precies, uit de kunst voetnoot515 van joncx na laten wassen: van jongs af aan naar laten groeien voetnoot516 dach gewaer: dit wapen voetnoot517 den ouwen Wolf: mijn ouwe heer (?), of een fantasienaam om indruk te maken? (vgl. Meester Tomis (Thomas) in vs. 519); ick heb hem noyt ghekent: (terzijde) voetnoot519 Meester Tomis: de wapensmid in Bredero's bron Lazarus van Tormes heette Meester Teunis; noyt... leven: maakte er in zijn hele leven nooit een die even goed is voetnoot520 daget: dat het; gruys: schrapsel van zijn nagels? (in de overeenkomstige scène in Lazarus van Tormes: beproeft Jerolimo de scherpte van zijn degen op zijn nagels); dick en vol: overvloedig voetnoot521 hou overmidts daar mee: houw daar mee doormidden voetnoot523 brochtet heel ter schanden: zou het helemaal soldaat maken voetnoot524 maer hoe: maar wat is dat; schay: schede voetnoot525 op'sen Hovelings: zoals dat een hoveling past voetnoot526 tot ons Pastoor en Koster: naarde kerk voetnoot527 paasse kick: peins ik, bedenk ik me; wat... Paternoster: wat, bedenk ik nu, mis ik mijn rozenkrans? (Jerolimo gaat even af; bij vs. 530 is hij weer terug) voetnoot528 bloet: sukkel; wel: heel; moedich: zelfbewust, trots voetnoot529 ops'en genevoys: zoals in (het rijke) Genua, als een zwierige Genuees; nou moytjens as: nou! zo mooi als voetnoot530 maecktet bedt: maak het bed op; wart ou bevolen: wordt aan jouw zorg toevertrouwd voetnoot531 wooter: water; da ons nie wart ghestolen: dat ons niets wordt ontstolen voetnoot532 soo: als; de Poort: deze zal toegang geven tot de binnenplaats (de plets uit vs. 869) voetnoot534 slaget 'teeten gay: pas op het eten; verderven: opvreten voetnoot536 heen: voort; aertich op zijn pas: sierlijk van tred voetnoot537 selfs zijn Hoocheyt: zijn hoogheid (de koning) zelf voetnoot538 wesen: voorkomen voetnoot539 daer ghy: waar gij; stierdy: stuurt gij; 'tgenesen: het geneesmiddel voetnoot540 die dees mijn Heerschip: wie die heer van mij; wacker: flink voetnoot541 een 'tsech gedaen: een maaltijd genoten voetnoot542 hups en lustich: lekker en overvloedig; soudt: zou het voetnoot543 niet: niets voetnoot545 in plaets van een Tresoor: bij wijze van broodkast; wel gruysich en bemorst: helemaal groezelig en vuil (bepaling bij kruympje) voetnoot546 vermoghen: kracht voetnoot548 Jongman: Jerolimo, die als ongehuwde zo aangeduid kan worden; Prins: vorst voetnoot549 die genich dinck ghebreckt: wie het aan niets ontbreekt; na zijn wins: naar zijn wens voetnoot550 wel: mooi; brageren: paraderen voetnoot551 al had' hy: alsof hij had voetnoot552 eens: ooit; bulster: strozak; of: en voetnoot553 het: heeft voetnoot554 kan ghedooghen: kan dulden, het over zijn hart kan verkrijgen voetnoot555 slet: lap voetnoot556 niemant niet: niemand voetnoot557 hoe veel dat: hoevelen voetnoot558 lyden om: zich bekommeren om voetnoot559 recht vermaledyde: terecht vervloekte voetnoot560 lichte glory: ij dele praalzucht; een sulcken: zulk een voetnoot561 hier banckrottieren doet: hier (op aarde) bankroet doet gaan, in het verderf stort voetnoot562 veer: ver voetnoot563 op ghenomen: in hoger sferen geraakt voetnoot565 voor al: vóór alles; of doe: afmaak voetnoot566 bygut: bastaardvloek, bij God; Trijn: als de persoonsaanduiding klopt, spreekt Trijn zichzelf toe; nobele Baasen: royale kerels voetnoot567 kannen: kunnen; Glaasen: vensterruiten; drinkersgebruik: de kan wordt met de tanden vastgehouden en als hij leeg is met een ruk van het hoofd achter de rug geworpen. De hier genoemde prestatie zal wel drinkerslatijn zijn voetnoot568 lanst: een bink, een potente kerel voetnoot569 gants lyden: bastaardvloek, bij Gods (Christus') lijden; vgl. in vs. 570 by men sy (bij mijn zij, oorspr. bij de wond in de zijde van Christus), en ganswongden (bij Gods wonden) voetnoot570 geest: vrolijke vent voetnoot571 drooch-nappen: zuinige drinkers voetnoot572 werentich: waarachtig; pol: vrijer voetnoot574 oppeloopen: verdiend voetnoot575 Spaense Mat: geldstuk ter waarde van twee gulden; om: voor voetnoot577 Klickers: muiltjes voetnoot578 schier wilt: bijna gek (van verlangen om ze te bezitten) voetnoot579 dat, se souweme wel gaende maacken: dat ze me helemaal dol zouden maken voetnoot580 Pistelet: munt van ongeveer negen gulden voetnoot581 lestent: laatst; wat snuysterings: wat kleinigheden; verset: beleend voetnoot582 Lommertceel: lommerdbriefje; hoe veel moeter wesen: hoeveel (geld) is er nodig voetnoot583 Karackters: letters; mocht: zou kunnen voetnoot584 par giert: bastaardvloek, uit by gort, bij God voetnoot585 Nickers-: duivels-; Heyntjeman: de duivel; versiert: verzonnen voetnoot586 alliens: om het even; an 'tmijn kan raecken: mijn eigendom weer in handen krijg voetnoot587 dat: nl. het zo te schrijven; om dat: opdat voetnoot588 Veruwery: (laken)ververij voetnoot589 tot: naar; doch: toch, immers voetnoot590 hoe schoorvoetje dus: waarom aarzel je zo, waarom loop je zo langzaam; verdwalen: weggaan, of: gaan tippelen (Stutterheim) voetnoot591 dit wijfje: nl. Pockdalighe Neel; met een snap: in een wip voetnoot592 schort-haack: haak om de bovenrok op te halen; in: en; schort: bovenrok; schorteldoeck: schort, huyck: mantel met kap voetnoot593 slort: vod voetnoot594 spu: kots; dat: als voetnoot595 terwijl: ondertussen; vaentje: vier maatjes (bier) voetnoot596 met sulcken groot ghewelt: zo luidruchtig voetnoot597 dat loof ick wel: dat wil ik geloven; en wod eerst niet van ghelt: wilde eerst geen geld geven voetnoot598 loofden: beloofde; vliegher: bovenrok die opgeslagen kon worden voetnoot599 specy in manum: geld in de hand, boter bij de vis; God is gheen bedriegher: alleen God bedriegt niet (de mensen wel) voetnoot601 die mint op ghenae: moet maar afwachten of hij voor zijn liefde iets terugkrijgt voetnoot602 doen: toen; loven: beloven; niet: niets voetnoot603 borsje: ventje (aangesproken persoon); de vss. 599-605 bestaan uit een uitwisseling van bekende zegswijzen voetnoot604 boordje: boor je; dat gat en boordje niet: dat lukt je niet (met seksuele bijbetekenis); soo: zo is het, je ziet het; jongman fijn: beste jongen voetnoot605 soo wel: even goed; ick... mijn: we zijn wat bedriegerij betreft aan elkaar gewaagd voetnoot606 met soo sloech hy munt: meteen kwam hij over de brug, dokte hij; spreken: zeggen voetnoot608 immers: in elk geval; net: knap voetnoot610 die 't schijnt dat vry wat drock het: die zo te zien heel wat poeha heeft (Stutterheim), of: die het nogal druk schijnt te hebben (Prudon); de verklaring van het wnt (‘die zich nogal opwindt’) past minder in de situatie voetnoot611 wat de klock het: hoe laat het is voetnoot612 die is ontrent den tien: die staat op ongeveer tien uur voetnoot613 s'jasus: (verbastering van) jezus; wa: wat een; Enghelijcke lien: engelachtige wezens voetnoot614 met goeyen salutacy: als welgemeende begroeting voetnoot615 ou beleefde gracy: uwe goedertieren Genade (zo werden vorsten aangesproken) voetnoot616 kee: uitroep, hier van verwondering; serviteur: begeleider, galant voetnoot617 met vermaack: voor ons plezier; dees ryvier: het water van de Kloveniersburgwal; An en Trijn stemmen hun woordkeus af op Jerolimo's hoogdravende taalgebruik voetnoot618 triumphante: glorieuze voetnoot619 dwingt: onderwerpt voetnoot621 da gay denckt en begaert: dat gij in uw geest begeert voetnoot622 haar soo laach te verneeren: zich zo diep te vernederen voetnoot623 letsken: een weinigje, een stukje; pourmaneeren: wandelen voetnoot624 gheconsenteert: toegestaan voetnoot625 houden daar toe ons grootelijcks vereert: voelen ons er daarenboven buitengewoon door vereerd voetnoot626 door: wegens; u reverency: de hulde die u ons hebt betuigd voetnoot627 verwint: overtreft; sciency: geleerdheid voetnoot628 Pallas: Pallas Athene, godin van de wijsheid; suyv're: kuise; Diaan: Diana, godin van de maan en de jacht voetnoot629 Dochter vande Swaan: Helena, door Zeus in de gedaante van een zwaan verwekt voetnoot630 Spartsche Coningin: koningin van Sparta (Helena), wier schaking door Paris leidde tot de ondergang van Troje voetnoot631 Greecksche: Griekse; doyen (brocht): doden (bezorgde) voetnoot632 monarchale: koninklijke; dat ou dien Phoebus sach: als Phoebus Apollo, de zonnegod, u zag (Jerolimo wijst naar de zon) voetnoot634 sayn karos en pyaarden: zijn wagen en paarden (waarmee de zonnegod langs de hemelboog rijdt) voetnoot635 te gaudeeren en godderen (goddéren): zich te verlustigen voetnoot636 met oorlof: met verlof, neem me niet kwalijk voetnoot637 Portegijs: Portugees voetnoot638 loopt ons veel te hooch: gaat ons begrip te boven; Poeetiseeren: gebruik van poëtische (i.c. mythologische) versieringen voetnoot639 Provinciale Maecht: misschien een komische verbastering van ‘Provençaalse’; de aanspreking komt echter in een serieuze context en afgeleid van ‘Provincie’ ook voor in het Nederlants Treurspel van J.S. Kolm uit 1616. Parodieert Bredero dit?; discoureeren: converseren voetnoot640 Parnas': Parnassus, berg in Griekenland, verblijfplaats van Apollo en de muzen; Henste woter: water uit de dichterbron, aan de voet van de Parnassus ontstaan uit een hoefslag van de hengst Pegasus voetnoot642 Mussen: muzen; plets: plaats voetnoot643 Hippocrene: water uit de hengstenbron voetnoot644 wat kout ick sotte-bol: wat klets ik, dwaas; Goyen kleen en gróót: alle goden voetnoot645 midsen: midden; hóót: hoofd voetnoot646 u retorikale sinnen: uw dichterlijke geest voetnoot647 Bataviersche: Hollandse; Marcurialistinne: priesteres van Mercurius, god van de retorica en vandaar van de dichtkunst voetnoot648 semers: waarachtig; woorlijck: waarlijk voetnoot649 Nymphen: (hier) riviergodinnen voetnoot650 bayen: baden voetnoot651 dagge: dat gij; vermayen: zich vermeien, verlustigen voetnoot652 'tsichtens: sedert; Heliconninnekens blijt: vrolijke bewoonsters van de Helicon, woonplaats van de muzen voetnoot653 vermoeyen: een vermoeden; Jupijns: Jupiters voetnoot654 devine Dochterkens: goddelijke meisjes; heeder 'tsegen: hebt ge er wat tegen voetnoot655 het geen ick admireer: (tegen) hetgeen dat ik bewonder (nl. het zingen waarom hij in vs. 656 verzoekt?); negen: nee (neen gij) voetnoot656 ofge wa saat: als jullie eens even gingen zitten; ons: voor mij; wa fraas: iets moois voetnoot657 wat nieuws: nl. een nieuw liedje; Elenbaas: beste man voetnoot658 weer wat soets - vereeren: wat lekkers ervoor teruggeven voetnoot659 bayslopen: bijslaap (Jerolimo vat hetgeen ‘wat soets’ kan inhouden); Juffrouw: is een beleefde aanspreekvorm voor een vrouw uit de deftige standen; sode: zou voetnoot660 dats... in u oogh: (zoiets als) op je ogen!, vergeet het maar voetnoot661 'k he daer: ik heb hier; Lieken: liedje voetnoot662 of wyer wijs op vonden: of we het zouden kunnen zingen voetnoot663 en breecks niet: scheur het (blaadje) niet; van den Hertoch: door de Hertog (van Alva?) voetnoot664 wast gheen raar dinghen: was het niet iets zeldzaams; hads my niet ghestiert: had het me niet toegestuurd voetnoot665 slechte: simpele; verkiert: verkeert, omgaat voetnoot+ Betteken enz.: beginregel van een liedje waarvan de melodie bekend is, maar de tekst niet is overgeleverd voetnoot667 mijn bet: (vgl. vs. 530) het bed van Jerolimo en Robbeknol, ook in herbergen sliepen meester en knecht gewoonlijk in één bed; ghemaeckt: opgemaakt; mach: kan; strijcken: op weg gaan voetnoot668 Raempoortjen: tussen het tegenwoordige Rusland en de Kloveniersburgwal voetnoot670 beschijtje niet: beschijt je je niet (van het lachen) voetnoot671 maer toch: toe maar; noch: toch nog (d.w.z. ondanks je omstandigheden); krollen: achter de vrouwen aan zitten (als een krolse kater) voetnoot672 ick prijstje: ik geef je gelijk; mijn Vaer: beste kerel voetnoot673 wat gater... paer: wat gaat er boven een ruime keus, zo met twee in plaats van met één partner voetnoot674 zijn Hóócheyts Hovelinghen: de hovelingen van de koning voetnoot675 wilt en broets: wellustig en wulps voetnoot676 d'Infante: de dochter van de Spaanse koning; singhet selfs: zingt het zelf; van hoor staat: van haar hofhouding voetnoot678 wichters: wichtjes, kleine meisjes voetnoot679 t'gilpent elcken een: tjilpen het allemaal; maren: verhalen voetnoot680 guyts en lackerkens: kwajongens voetnoot681 Poter Noster: paternoster, onzevader voetnoot682 wille wy rysen: zullen we opstaan voetnoot683 courtesy: hoffelijkheid, gunst voetnoot685 stout: vrijpostig; houtje rust: houd je kalm, beheers je voetnoot686 an men eyndt: dood; hoe nou toe: wat nou; Joncker pover: povere jonker voetnoot687 hem komt... over: hem overvalt ook al net als iedereen een dartele bevlieging voetnoot688 bids: smeek het; laat my eens: sta het mij een keertje toe; ist mueg'laijck latet zijn: is het mogelijk, laat het dan gebeuren voetnoot689 leyt ons inde Wijn: breng ons naar de herberg voetnoot690 de Klieveniers: de Kloveniersdoelen, een van de gebouwen waar de schutters bijeenkwamen; nob'le baasen: royale heren voetnoot691 ick he de moeyten niet: ik heb de gelegenheid niet (daarvoor); te noenent: vanmiddag; raasen: op reis gaan voetnoot692 't gaet na den twelven toe: het loopt tegen twaalven; Bors: Beurs voetnoot693 Trafeycken: handelszaken; besoingien: besonges: par fors: absoluut voetnoot694 hallif stuck van achten: geldstuk ter waarde van ongeveer acht gulden voetnoot696 men siel enz.: bij mijn ziel enz. (terzijde); een rijck man die het heet: het is een rijk man die dat heeft voetnoot698 selfs: zelf; heet: heeft; generoos: milddadig voetnoot700 superbe last: verheven functie; gentiel: fraai voetnoot701 dies schouw 'k Tavarens viel: daarom schuw ik gemene taveernes; mikanijck: laag-bij-de-gronds, alledaags voetnoot702 liens van staat: mensen van stand; zemers: waarlijk; glorioosen: voorname voetnoot703 die... vuylnoosen: die gaat niet om met deernen en vuilakken voetnoot704 ghepufsel: gepeupel voetnoot705 vuyght: voegt voetnoot706 excusabel: te verontschuldigen voetnoot707 ten insicht van: ten aanzien van; honorabel: eervol voetnoot708 in haar eer - staan: gesteld zijn op hun eer voetnoot709 lichte nacy: lichte vrouwen voetnoot710 welvaart: gezondheid; krincken: krenken, schaden voetnoot711 raecktmen uyt 'tcredijt: verliest men zijn krediet voetnoot712 gracyose: gracieuze voetnoot713 Je vo... Signory: ik kus de hand van Uwe Hoogheid (verbasterd Frans en Spaans door elkaar) voetnoot714 trouwe: voorwaar; Luyckes: bij Lucas (?); je kent: je kunt het; jy hebt grepen: jij kent kunstjes (slaat beide op de wijze waarop J. zwierig afscheid neemt en zich uit de situatie redt) voetnoot715 houwt: wacht, pas op; jy sult jou hembden slepen: je zult nog met je hemden over de grond vegen, voorover vallen (met de gevolgen van dien: vrouwen droegen toen geen onderbroek) voetnoot716 kap: mantel; gheslinghert en ghesmeten het: sierlijk omhoog en omlaag bewogen heeft voetnoot718 grootsche: verwaande voetnoot719 nietenbeet: helemaal niet voetnoot720 groot kadet: voornaam heerschap; verleenden: had geschonken voetnoot721 deur gaet mijn Heerschip treen: mijn heer gaat ervandoor voetnoot722 veughel: vogel, ook: hoerenloper; schraal: mager, tevens: karig; de Swanen sien: de snollen zien uit voetnoot723 volck: clientèle voetnoot724 mach: moet maar eens; schickent daar te deghen: het daar keurig in orde maken voetnoot725 ghekreghen: gehaald voetnoot726 ygut: bastaardvloek, uit bij God; wel bevil: wel aanstond voetnoot727 hongs-klinck: lett. hondskut, hondsvot; wat: wat! (hij mij bevallen?!); hy mocht...: (ze maakt haar verwensing niet af); dat: wat voetnoot728 gatvinck: scheldwoord, niet speciaal zinspelend op impotentie; sou - doen: zou hebben kunnen doen; hem schorten: hij was slechts verlegen om voetnoot729 die lans knecht van te nacht: die bink van vannacht voetnoot730 groote gilt: het hoerengilde voetnoot731 op't wilt: op de baan voetnoot732 buytens-huys: niet bij mijn ouders voetnoot733 knechsens: jongens voetnoot734 stormt en malt: stoeit en gekheid uithaalt voetnoot735 kort-hielde volck: makkelijk te verleiden meisjes; licht after over: gemakkelijk achterover voetnoot736 metten korsten: zo kort mogelijk voetnoot737 staach: telkens weer voetnoot739 groen: geil, wellustig voetnoot740 tockelde: kietelde voetnoot741 zoo: toen; vermaeckten: in orde maakte voetnoot743 kallen: zeggen; knecht: jongen voetnoot744 tot zijn wil: tot wat hij wilde, tot seks; prachen: vleiend vragen voetnoot745 kreetje niet: schreeuwde je niet, riep je niet om hulp; kryten: An vat ‘krijten’ kennelijk op als ‘huilen’ voetnoot746 het gingmen anmen hert: ik vond het heerlijk; soet: lekker voetnoot747 koftme: kocht voor mij; alle ding: van alles; sulv're: zilveren voetnoot748 sleutelreecx: sleutelring; tas: beurs voetnoot749 huyck: mantel met kap; 't goetje was van sessen: het was piekfijn spul voetnoot750 streefden assen Vos: liep trots als een vos, een (roodbruin) paard; gheweyt: gewaad voetnoot751 sundaechs: zondags voetnoot752 hier: hier op aarde voetnoot753 labbighe hóóp: babbelzieke troep voetnoot754 simpel: onnozel, naïef; slecht: eenvoudig voetnoot755 de waghen gaat niet recht: het gaat niet zoals het hoort voetnoot756 mayt: dienstmeid; dus verweent: zo weelderig gekleed; van haar: uit haar eigen middelen voetnoot757 ghenomen: gestolen voetnoot758 ghelt en la: geldla; streetmen an: beschuldigde me voetnoot759 my verliep: het hield voetnoot760 ontswoer: bij ede ontkende; by ziel, by sanct, by leven: bij mijn ziel, bij alle heiligen, bij mijn leven voetnoot761 haar - heeft ontgheven: zich uit het hoofd heeft gezet voetnoot762 ghegriffijt in haar zin: gegrift in haar gemoed voetnoot763 wien: wie (onderwerp) voetnoot764 haar: zich voetnoot766 gingme na: lette scherp op me voetnoot767 wat gaan sy doen: wat doen ze?; scheeren een raat: beramen een plan voetnoot768 bommel: spon, stop; waar door... uytbreken: waardoor alles tenslotte aan het licht moest komen voetnoot769 een haar Nicht: een nicht van haar; by mijn vertreck versteken: in de buurt van mijn kamer verstopt voetnoot771 voort: dadelijk voetnoot772 hol: schuilplaats voetnoot773 en is... ghestreken: en is mij voorzichtig stapje voor stapje achternagelopen voetnoot774 doese: toen ze; vant: vond voetnoot776 de Moer gaf mijn men sack: de moeder ontsloeg me voetnoot778 by de luy: in ‘het leven’ voetnoot779 maar hoort: wel, luister voetnoot780 diende: was dienstmeisje voetnoot781 samelde - wel te gaar: spaarde goed op voetnoot782 won een gróóte huur: verdiende een goed loon voetnoot783 breng-lóón: beloning voor het bezorgen van iets; verval: fooien voetnoot784 hielt te raat: spaarde het voetnoot785 koft en kreegh: door te kopen verkreeg; al wat dat vroech opstaat: (de betekenis is onduidelijk; wellicht conform Prudon:) alles waar je snel bij moet zijn voetnoot787 gane: te gaan; schuuren: schoonmaken voetnoot788 de weelde: mijn comfortabele situatie voetnoot789 huur: dienst; sach bril toe: keek vreemd op voetnoot790 de schort: wat er mankeerde; winnen: verdienen voetnoot791 was verlooft: trouwplannen had, of: bij een ander was aangenomen voetnoot793 des s'Meys daar an: in mei daaropvolgend; toogh: ging weg voetnoot794 speulnóót: vriendin; buyten: buiten de stadspoort; de Kathuysers: de buurt waar het kartuizerklooster (verwoest in de jaren zeventig van de zestiende eeuw) had gestaan, of hier: de herberg in het voormalige klooster voetnoot795 knecht: jongeman; vuysers: pretmakers voetnoot796 seun: jongen voetnoot797 die praten... klaar: die wist me zo mooi te bepraten dat we een huwelijk overeenkwamen voetnoot799 luy met eeren: fatsoenlijke mensen voetnoot800 lach en sliep: lag te slapen voetnoot801 sulver: de zilveren spulletjes die een meisje aan haar gordel droeg; tas: beurs; wel was ghestelt: goed was voorzien voetnoot802 deur: ervandoor voetnoot803 ritsten ande wijnt: maakte zich snel uit de voeten voetnoot804 ontsprong: ontwaakte voetnoot805 vong: vond voetnoot806 sach: keek rond naar; tuych: gordel met zilverwerk; tas: beurs voetnoot807 sweem: viel flauw; hyer deur me was: hij ermee vandoor was voetnoot808 den rouw die ick bedreef: het misbaar dat ik maakte; kennen schryven: kunnen beschrijven voetnoot809 huyck: mantel (met kap); daar toe: daarenboven; voor 't gelachje blyven: achtergelaten worden voor de kosten van verteringen en logies voetnoot810 daar: toen; fortuyn: lot voetnoot811 dat door... duyn: en wel door de Zijlstraat (in Haarlem) naar Overveen, het duin in voetnoot812 my verselde: zich bij me voegde voetnoot814 hem jammerde myn leet: hij trok zich mijn leed aan; docht: leek; passelijck: behoorlijk voetnoot815 vereerde: schonk; gouwe Franse króón: munt ter waarde van vijf gulden voetnoot816 in: en voetnoot817 veur niet: voor niets, dus zonder tegenprestatie voetnoot818 liep: tippelde voetnoot819 schijt-valck: grand seigneur, rijke opschepper; smeerich broeckjen: arme donder voetnoot820 tijngh of niet: helemaal niets voetnoot821 van óósten is ghekomen: uit het Oostzeegebied is (terug)gekomen voetnoot822 in recht: in proces; bylo: krachtterm voetnoot823 al waar sijn hals van gout: al zou hij zich met veel geld trachten vrij te kopen voetnoot824 wat wast voor een fatsoen: hoe zag hij eruit; fatsoen: figuur, uiterlijk; scheeltje: schele voetnoot825 in huys: in dit huis (Trijn begroet de mensen in de ververij ); sinje: ben je; Neeltje: de Neel uit vs. 589 voetnoot826 huysraet noch niet: huisraad noch iets anders; woest en leech: vgl. Genesis 1:2, ‘de aarde was woest en ledig’ voetnoot827 ja besem, vleughel: ja (zelfs geen) bezem of vleugel (men stofte af met een ganzenvleugel); daar-me: waarmee voetnoot828 wel van doen: hard nodig voetnoot829 beklontert: vol klonters, vuil; beraecht: vol spinrag; bestoven: stoffig voetnoot831 hem: zich; byster nest: ellendig krot voetnoot832 gaan uytsien om mijn bróót: aan brood zien te komen voetnoot833 so: als; blijf: ga voetnoot834 heeftmen al: heeft me helemaal voetnoot835 of: als voetnoot836 dat is niet geseyt: dat is niet gezegd, dat hoeft niet zo te zijn; heen ty: eropuit ga voetnoot837 de gróóte huysen an: bij de deftige woningen langs voetnoot839 niet te segghen: niets aan te merken voetnoot840 zemers: waarlijk; 't ghemeyne: het gewone; rouw en viel: ruw en ordinair voetnoot841 ten: het (en); onderscheet in: onderscheid tussen; pompeuse ziel: luisterrijke persoonlijkheid voetnoot842 fiel: kinkel; slecht: onbeschaafd voetnoot843 bedruyf may: betreur het; bot: onbehouwen, weinig verfijnd voetnoot844 te besien: bezoeken voetnoot845 sy: de mensen hier; haer: hun; reverency: hulde voetnoot846 hoot: hoofd; staan sy en speculeeren: staan ze onderzoekend te kijken voetnoot848 heeft de prys: overtreft voetnoot849 beleeft: beschaafd; goet ingien: hoge intelligentie voetnoot850 eloquent van sproock: welsprekend; gracioos in't eeren: elegant in eerbetoon voetnoot851 manierlijck opghequeeckt: welgemanierd opgevoed voetnoot853 vremde man: vreemdeling; quayer: kwader voetnoot854 begaarde: begeert gij voetnoot855 ghelaarde: geleerde voetnoot856 kompeer: goede vriend; voort: snel, schiet op voetnoot857 Kosijn: neef voetnoot858 de blaeuwe boterham: pand genoemd naar het uithangteken; blaeuwe: karige; Hanssens zoons Grootmoeyers: de grootmoeder van de zoon van Hans voetnoot859 Bier-hoot: havenhoofd voor biertransport; bloeyers: sukkels voetnoot860 generoos: royaal, grootmoedig; hoe rayck sy gaan in't swart: hoe rijk ze ook in het zwart gekleed zijn voetnoot861 gheen zoo slecht: (is er) geen hoe gering ook voetnoot862 alsmen de Palmslach slaat: als men bij handslag de koop sluit; die haar Vrouwen niet kopen: of ze kopen voor hun vrouwen voetnoot863 borsten van gouwt en zijd': met gouddraad en zijde geborduurde borststukken voetnoot864 Tabbaert: lang vrouwengewaad voetnoot865 ja: zelfs voetnoot866 kourasieuse Liens: fiere mensen; buyten: buiten het huis voetnoot867 mach: zal maar eens voetnoot868 kap: mantel; te pars: te persen (onder de strozak?) voetnoot869 plets: binnenplaats; over dwars: op en neer voetnoot+ avontuur: wedervaren voetnoot870 wel op: welaan voetnoot872 tot palm: in overvloed (lett. tot Palmzondag) voetnoot873 gaeve: prima; ossen-muyl: ossenkop voetnoot874 beuling: worst; koevoet: koeienpoot; wel veul te bancken: heel veel te schransen voetnoot875 wel hartich: heel hartelijk voetnoot876 o bloedt: bastaardvloek, bij Gods bloed voetnoot878 daar toe: daarenboven voetnoot879 ben ick besorcht: vraag ik me af; nutten: nuttigen voetnoot880 al weer-an: vooruit maar weer; dat gater weer na toe: daar gaat-ie weer: door de toevoeging sey de meyt een dubbelzinnigheid (Stutterheim) voetnoot881 elementen: bastaardvloek, bij (Gods) elementen; backhuys: bakkes voetnoot882 gans lyden: bastaardvloek, uit Gods (Christus') lijden voetnoot884 dats gang: vooruit dan maar; waar hebde te gaan: wat heb jij uit te gaan? voetnoot886 over de: meer dan voetnoot887 gheduren: het uithouden voetnoot888 kreet: ging tekeer; die half was in't slot: die het eten bijna ontwend was (Prudon, Damsteegt), of: waarvan een kant (de uitgang) dichtzat, er kon niets meer uit, alleen in (Stutterheim) voetnoot889 dies ick my selfs beval: waarom ik mijzelf aanbeval in de gunst van, d.w.z. ging bedelen voetnoot890 beetjes: hapjes voetnoot891 (terzijde) ansicht: gezicht (van Jerolimo); stuurtjens: stuurs (Robbeknol constateert dat het gezicht van zijn meester bij het zien van het eten opklaart) voetnoot892 ou vertuyft: op je gewacht; wat ick beyde: hoe ik ook wachtte voetnoot893 ghy en quaamt: je kwam niet; ging toe toens en at: ik ben toen maar gaan eten voetnoot894 voorts: overigens voetnoot895 saligher: beter voor het zielenheil; bidden: bedelen voetnoot896 zoo help my God: bij God; 't is my in't minste leet: ik vind het helemaal niet erg voetnoot897 een dinghen: één ding; bid: verzoek voetnoot899 het sode... eeren: het (bedelen) zou waarlijk afbreuk doen aan mijn reputatie voetnoot900 't es wel... gheschent: het klopt dat ik hoop niet te schande te worden gemaakt voetnoot901 vermits: aangezien; lettel ben bekent: weinig bekend ben (bij de mensen), alle indrukken tellen dus mee voetnoot902 en of God wilde: ach, had God maar gewild; t'huys: nl. in Antwerpen voetnoot903 tol: rekenschap (nl. van het bedelen) voetnoot904 bloet: stakker voetnoot905 misschien... versoet: misschien zal God nog eens onze armoede verlichten voetnoot906 t'sichtent: sedert voetnoot907 noot: nooit; wel te pas: er goed aan toe; hebt niet wesen koonen: heb het niet kunnen zijn voetnoot908 quay: kwade, ongeluk brengende voetnoot909 ongheluckich: onheil veroorzakend voetnoot910 mits: omdat; huurling: huurder; ghemaynelijck: gewoonlijk voetnoot911 dit: dit huis voetnoot912 haest: gauw; moont gaat strijcken: maand ten einde loopt voetnoot914 (terzijde) mijn pens: de schapenpens uit vs. 873 voetnoot915 niet eens: geen moment voetnoot916 zijn ghesicht: zijn ogen; vryen: smachten, smeken voetnoot917 bloedt: sukkel voetnoot918 dat ghewelt: die kwelling voetnoot920 noon: uitnodigen (mee te eten) voetnoot921 siet: immers voetnoot922 te meer: vandaag voetnoot923 waar: zou worden voetnoot924 doen: toen; hullep: hielp voetnoot925 hongers noot: kwellende honger; vervullen: stillen voetnoot926 verwund'ren: bewondering voetnoot927 aart: gestel, constitutie voetnoot928 grocelayck van kooken: met zulke mooie (bolle) wangen voetnoot929 mooken: maken, bezorgen voetnoot930 (terzijde t.m. vs. 933 ) daar en hadjet niet: dat was het hem niet voetnoot931 graach: gretig voetnoot932 garen: graag voetnoot933 verhaastje... dansen: kalm aan maar, beste man, ik zal het je makkelijk maken voetnoot934 lustje: als je wilt voetnoot935 so doet - oock: dat geldt ook voor; soet: lekker voetnoot936 al waermen heel versaet: al was men geheel verzadigd; lust na: zin in voetnoot937 ghelieftje eter af: alsjeblieft eet ervan; holla, 'twil my ontsyghen: ho, het ontvalt me, glijdt van mijn schoot af (graait Jerolimo naar het eten?) voetnoot938 jae't: ja, dat is het voetnoot939 koos: verkoos; voor dat beetken: in plaats van dat hapje voetnoot940 (terzijde tot het publiek) byget: bastaardvloek, bij God; is die sack toeghebonden?: is die maag vol? (nee dus) voetnoot941 kootjes: botjes; of: af; reynder: schoner voetnoot942 de saus enz.: toespeling op het spreekwoord ‘honger is de beste saus’ voetnoot944 by goy: bij God voetnoot945 al hay'k... daghen: alsof ik twee hele dagen niet te eten had gehad voetnoot946 juyst rae ghy't op sijn hooft: precies raak je 'm op zijn kop voetnoot947 niet euvel op en breeckt: niet slecht bekomt voetnoot948 da gese niet vermindert: pas op dat je er niets uit morst voetnoot949 (terzijde) sy is noch onverhindert: er is nog niets uit (d.w.z. Robbeknols vermoeden dat Jerolimo nog niets gegeten heeft, klopt; men dronk gewoonlijk bij het eten) voetnoot950 Tapeet: sprei voetnoot951 ammeloocken: tafellaken; Servyet: servet voetnoot952 schrappra: provisiekast voetnoot953 de May: uitroep, bastaardvloek (?); deze plaats is nog niet bevredigend verklaard: voor de May zijn vele mogelijke verklaringen geopperd, waaronder die van een zetfout voor Man, zie de aant. van Prudon, Stutterheim en Stoett/Damsteegt voetnoot954 Graviteyt: waardigheid, gewichtigheid; houwen: ophouden voetnoot955 neers: aars, gat; klouwen: krabben, afvegen

Vorige Volgende

Tweede deel