Groot lied-boeck

[p. 541]

tekstkritische noten

CLXIX Nieu-Jaer-Liedeken

Rijst uyt den slaep, der sonden snoot,¹
Weest wacker en voorsichtigh:²
Siet op, o mensch! 't is hooge noot,
Want die saeck is soo wichtigh,
Van d'aertsche schat sy niet belanght,⁵
Maer daer u saligheyd aenhanght,⁶
Het hooghste goet verkoren,⁷
Den oude mensch willigh versaeckt⁸
Wilt ghy zijn als een kind naeckt
Vernieut ende herboren.

De oude tijdt is soo snel voor heen¹¹
Gelijck een windt gedreven,
Maer d'oude mensch berooft van reen¹³
Is oud en boos gebleven:
Waer in dat hy verhard, verstijft,¹⁵
Door d'oude lust die hem soo drijft
In 's werelds vals behagen,¹⁷
Die moetwilligh in sonden blijft,
En met God niet is ingelijft,¹⁹
Die salt te laet beklagen.

CLXIX
In 1622 blz. 17. In vs. 1 het eerste woord in romein kap. RIIST, met grotere sierletter R. Van welk jaar dit lied dagtekent, is niet bekend. Een andere publikatie dan in dit Liedboeck is niet teruggevonden.

1 slaep, der sonden: de zonden waarin men niet waakzaam is; snoot: boze.

2 Weest... voorsichtigh: zie vooruit.

5 sy: wijst terug op die saeck, vs. 4; Van...sy niet belanght: zij heeft niets te maken met.

6 Maer daer: maar zij heeft wél te maken met datgene waar.

7 verkoren: uitverkoren; dit hele vs. is een bijstelling bij saligheyd, vs. 6.

8 willigh: gewillig; versaeckt: verzaak; geb. wijs.

11 De oude tijdt: het voorbije jaar.

13 reen: redelijkheid.

15 Waer in: wijst terug op het oud en boos blijven; verhard, verstijft: verhardt, vast raakt.

17 vals behagen: bedrieglijke gerichtheid op; na dit vs. denke men een punt of dubbele punt.

19 en met enz.: en die niet met God is vergroeid, die geen deel uitmaakt van het corpus Christi.

[p. 542]

 

Tracht nu de nieuwe tijd begint²¹

 

Nae nieuwe goede sinnen,²²

 

Den nieuwen mensch God seer bemint²³

 

Die met nieuwe liefd' beminnen²⁴

25

Sijn waerheyd, sijn woord, sijn leer

 

Met nieu vertrouwen inden Heer

 

Die mensch mach hem verblijen,²⁷

 

Want Godes gunst, Gods heyl vol eer

 

Gods zegen sal na syn begeer,

30

Hem seer gebenedijen.³⁰

 

 

 

Die d'oude boosheyd staegh behaeght³¹

 

En kiest tot zijn vermaken,

 

Die werd in 't leste hert geplaeght³³

 

Met klagelijcker wraecke,³⁴

35

Een verschrickelijck loon van 't quaed

 

Sal volgen nae de boose daed:

 

Och menschen laet het quade,

 

Bekeert u nu eer 't is te laet,

 

Dewijl den toegangh open staet,³⁹

40

Tot den troon der genade.

 

 

 

Die voor d'oude valscheydt gruw't,⁴¹

 

En 't oude quaet recht haten,⁴²

 

Die werden inden Geest vernuwt,⁴³

 

En Gods nieuwe lidtmaten.⁴⁴

45

De Heer vernieut dan haer gedacht,⁴⁵

 

De Heer die geeft haer versche kracht,

21 Tracht... Nae: streef naar.

22 sinnen: geest, gezindheid.

23 God: onderwerp; na dit vs. denke men een punt.

24 Die: zij die.

27 hem: zich.

30 gebenedijen: zegenen.

31 Die: aan wie; maar in vs. 32, waar dit Die in gedachten moet worden toegevoegd: hij die; boosheyd is eerst ond., daarna lijd. vw.

33 hert: hard, fel.

34 klagelijcker wraecke: akelige straf.

39 Dewijl: zolang nog.

41 voor... gruw't: een afkeer heeft van.

42 recht: oprecht, waarachtig.

43 werden: worden; vernuwt: vernieuwd.

44 lidtmaten: zie vs. 19.

45 haer: hun.

[p. 543]

 

De Heer vervormt haer wenschen,⁴⁷

 

De Heer heeft op dit nieu volck acht,⁴⁸

 

De Heer beschermt dit nieu geslacht,

50

Wel salig nieuwe menschen.

 

 

 

Geeft Heer dat wy dit Nieuwe Jaer

 

In nieuwe deughd besteden,

 

En verleent ons menschen te gaer⁵³

 

Een nieu salige vreede.

55

Vader geeft dat ons hert en Geest

 

U kinderlijcken eerd en vreest,⁵⁶

 

Ootmoedigh en bequame,⁵⁷

 

En maeckt ons Heer van nieuwen wil⁵⁸

 

Godvruchtigh, heyligh ende stil,

60

Als nieuwelingen Amen.⁶⁰

47 vervormt: wijzigt, verandert.

48 heeft... acht: let op, heeft aandacht voor.

53 te gaer: gezamenlijk.

56 kinderlijcken: met een kinderlijk gemoed.

57 bequame: op waardige wijze.

58 Heer: aangesproken persoon.

60 nieuwelingen: vernieuwde mensen; vgl. I Petrus II: 2.