Groot lied-boeck

[p. 307]

tekstkritische noten

LXXXVII

Mocht ick de Goude Zaalen¹
Doen op der aarden daalen:
En dat my niets mocht faalen³
Noch waardicheyt, noch staaten:⁴
Lief! ick sou u doen haalen,
Met Fackelen, met straalen,⁶
Met Pronckerij, met Praalen,
Van Heemelsche Soldaaten:
Van Sol nam ick de schijn,⁹
De Blixem van Jupijn,
Ghy sout de sonne zyn
En aldernaast aan mijn¹²
Hoe souden wy gaan streeven¹³
In dat vergoode leeven?¹⁴
De Nichten en de Neeven¹⁵
Van Jove souden slechts onse dienstbooden syn.¹⁶

Of mochtet noch gheschieden
Dat ick maer mocht ghebieden
De Landen ende lieden
Met opper Heerschappije,
Ick souder stracx ontbieden²¹
En inder yl uyt wieden
Dat oncruyt, die u rieden²³

LXXXVII
In 1622 blz. 8-11; in werkelijkheid is dit blz. 8-10, bij de paginering zijn de cijfers 10 en 11 verwisseld. Het lied heeft geen titel. In vs. 1 grotere initiaal M.
32 In in 1622: En - 51 vierdaachse in 1622: vier d'aachse - 53 En u in 1622: En

1 Goude Zaalen: hemel.

3 faalen: ontbreken.

4 staaten: hoge, invloedrijke posities.

6 straalen: glanzen.

9 Sol: de zonnegod.

12 aldernaast aan mijn: zo dicht mogelijk bij mij.

13 streeven: ons bewegen.

14 vergoode: god-gelijke.

15 De Nichten en de Neeven: de bloedverwanten, dus ook goden en godinnen.

16 Jove: Jupiter.

21 stracx: dadelijk, aanstonds; ontbieden: gebieden te komen.

23 Dat oncruyt, die: de mensen die als onkruid zijn omdat ze.

[p. 308]

 

Mijn gheselschap te mye²⁴

25

Maar laas! dits veer van daar²⁵

 

Mijn ongheluck is te swaar,

 

De vreesen bangh, en naar,²⁷

 

De wanhoop, en tghevaar

 

Die volghen my met drachten²⁹

30

Maar ick puf al haer crachten³⁰

 

En Spieghel mijn ghedachten

 

In d'eedel groote gheest, en 'tclaar verstant van haar.

 

 

 

Van haar die Ziel en zinnen

 

Ghewoon is te verwinnen,

35

Hoe preutsch oock datse binnen³⁵

 

Sy gheevent haast verlooren.³⁶

 

Voochdesse der Goddinnen³⁷

 

U neghen ghesellinne:³⁸

 

Ghy moedighe Heltinne!

40

Wt Jupijns Hooft ghebooren⁴⁰

 

Mijn Pallas onvertsaacht⁴¹

 

Het schijnt dat u behaacht

 

Te blyven eewich Maacht

 

Dat naemaals wert beclaacht⁴⁴

45

Wanneer de Jeucht, en Jaaren⁴⁵

 

Syn snellijck door ghevaaren⁴⁶

 

En weet ick niet hoe gaaren⁴⁷

 

Ghy! leevent afghedruckt u beeltenisse saecht?⁴⁸

24 mye: vermijden.

25 dits veer van daar: het is verre daarvan; dus: mijn situatie is totaal ánders.

27 naar: beklemmend.

29 met drachten: met hele vrachten.

30 puf: tart, veracht.

35 preutsch: trots, overmoedig; binnen: zijn.

36 haast: al gauw.

37 Voochdesse: heerseres; Goddinnen: Muzen.

38 U neghen enz.: dit vs. is een bijstelling bij Goddinnen.

40 Wt Jupijns enz.: volgens de griekse mythologie kwam Pallas Athene in volle wapenrusting uit het hoofd van Zeus te voorschijn.

41 Pallas: hier erenaam voor de vereerde vrouw.

44 Dat naemaals wert: maar dit wordt later; na dit vs. denke men een dubbele punt.

45 de Jeucht, en Jaaren: de jaren van de jeugd.

46 door ghevaaren: voorbij gegaan, verdwenen.

47 En: negatie.

48 leevent afghedruckt: in een levend kind weergegeven.

[p. 309]

 

Den Heemel heeft met reeden,

50

Met Goddelijcke zeeden,

 

Als met vierdaachse kleeden⁵¹

 

U ziele gaen vercieren.

 

En u volmaackte leden

 

Wel juyst, en jent besneden,⁵⁴

55

Versien met aardicheeden⁵⁵

 

En gheestighe manieren.

 

Dit aansienlijck ghelaat,⁵⁷

 

Dees schoonheyt sonder maat

 

Syn u ghejont (verstaat)⁵⁹

60

Op woecker, en om baat⁶⁰

 

O Hooft van alle Vrouwen!

 

Als ick u wil beschouwen

 

Ick kan myn soo niet houwen⁶³

 

Of mijn hart (door dyn oogh getrocken) my ontgaat.⁶⁴

 

 

65

De Vorsten en de Heeren

 

By u souden verkeeren

 

Indien de lust van leeren

 

Haar prickelde om maatich⁶⁸

 

En wel te redeneeren

70

Van wat dat zy begheeren⁷⁰

 

Te weeten, en beweeren

 

Verstand'lijck en staatich⁷²

 

Want alsmen hier krackeelt⁷³

 

U sinrijck breyn dat speelt

75

Opt dinghen selfs, en t'eelt,⁷⁵

51 vierdaachse: zondagse, als voor een feestdag.

54 jent: lieftallig.

55 aardicheeden: lieftalligheid.

57 aansienlijck: aangenaam om te zien.

59 verstaat: denk eraan.

60 Op woecker enz.: terwille van de rente en het nut.

63 myn...houwen: mij beheersen.

64 my ontgaat: ontglipt mij.

68 Haar: hen; maatich: met de juiste indeling, volgens de beginselen van de Rhetorica.

70 Van: over; begheeren: nl. Te weeten en (te) beweeren.

72 staatich: beheerst.

73 krackeelt: twist, disputeert.

75 Opt dinghen selfs: op de eigenlijke zaak; en t'eelt: en veredelt die.

[p. 310]

 

Soo dattet niet verscheelt⁷⁶

 

Ghelijck de klaarste kloecken⁷⁷

 

(Versleeten inde Boecken)⁷⁸

 

Bekende int versoecken⁷⁹

80

Dat zy haar noyt soo veel en hadden inghebeelt.⁸⁰

 

 

 

princesje Lief verheeven

 

Met ziel yver ghedreeven⁸²

 

Met errenst, en met beeven

 

Versoeck ick u ghenaade.

85

Waar is u jonst ghebleven

 

Die ghy myn pleecht te gheeven?⁸⁶

 

O Sonne van mijn leeven!

 

Beschuttet doch de schade⁸⁸

 

Die mijn wanhoop verstelt⁸⁹

90

En doet natuur ghewelt⁹⁰

 

Ach! sout ghy om het ghelt

 

By eener syn verselt⁹²

 

Die u noch sal met pynen

 

Het leeven doen verdwynen

95

Met quellen, en met quynen

 

Ghelijck als my de Geest uyt voorsicht nu al spelt.⁹⁶

76 Soo dattet enz.: zo dat het geschil is opgeheven.

77 klaarste kloecken: helderste en scherpzinnigste mensen.

78 Versleeten: die hun leven hebben doorgebracht.

79 Bekende enz.: erkenden nadat ze de uitspraken van deze jonge vrouw hadden ervaren.

80 haar...inghebeelt: zich voorgesteld.

82 Met ziel yver enz.: gedreven door de aandrift van mijn ziel.

86 pleecht: placht.

88 Beschuttet: voorkom, wend af.

89 verstelt: ? Misschien drukfout voor bestelt: bezorgt.

90 En doet: enz.: en die de natuurlijke verhoudingen geweld aandoet. Of, met een punt na vs. 89: doe uw natuur geen geweld aan.

92 By...verselt: met iemand worden verbonden.

96 uyt voorsicht: vooruitziende, in de toekomst ziende.