Biographisch woordenboek der Noord- en Zuidnederlandsche letterkunde

[Hieronymus Sweerts]

Sweerts (Hieronymus) was de zoon van den gelijkn. schilder, zoodat hij zijn psd. Jeroen Jeroense met oordeel gekozen heeft, en dus de kleinzoon van Emanuel of Manuel Sweerts, te Zevenbergen geb. en als graveur, teekenaar, naturalist en plantenkenner niet onvermaard. De naam wordt later veelal Zweerts gespeld, komt ook als Sweertius voor; deze familie is talrijk in beoefenaars van kunst en letteren, zoodat onder deze vaak persoonsverwisseling ontstaat, vooral als men hen verwart met het aanzienlijk geslacht, waartoe de gelijkn. zeehelden behooren. Hieronymus is den 2 Dec. 1629 in de Oude kerk te Amst. gedoopt; zijne bewering dat hij met nog twee huisvrienden, David Questiers en Willem Schellinks, z.a., hun jaardag vierden en mitsdien geboren waren op Lichtmis, maakt deze stellige aanduiding noodig, te meer, daar hij zelf zich als herhaaldelijk twee jaar ouder verklaart te zijn. Hij leerde het drukkersvak bij Paulus van Ravestein, die met zijn vaders zuster Elisabeth gehuwd was, en werd 14 Jan. 1664 in het boekverkoopergilde opgenomen. Door zijn eerste huwelijk kwam hij in verwantschap met gen. Schellinks en in een paar predikanten-familiën. Zijne ongelijksoortige magen en vrienden brachten hem tot eene groote verscheidenheid in de boeken, die hij uitgaf, of in de keuze der onderwerpen zijner muze. Zwaarmoedigheid noopte hem tot afleiding, die hij vond in het bijeenbrengen gedurende dertig jaar der Koddige opschriften, terwijl hij nog eene andere afleiding zocht, die hem op het laatst nagenoeg zijn gezicht kostte, welke neiging hij echter openhartig bekent. Hij was een der ‘veertien Digters of Liefhebbers der Poëzy’, die Vondel ten grave droegen. Hij was in zijne laatste jaren ziekelijk, schreef nog in 1695 een klein gedicht, doch was in 1697 overleden; zijne niet-vermelding in de Amst. grafboeken, doet denken, dat hij buiten de stad begraven werd.

Onder den titel: Alle gedichten, Amst. 1697, verzamelde zijn zoon Cornelis, wat in druk of hs. naar zijn oordeel behoorde in één bundel bewaard te blijven De vroegere afz. uitgegevene geschr. hebben tot titel: Innerlijkke ziel-tochten op 't H. Avondmaal, en andere voorvallende gelegentheden nevens eenige stichtelykke zede-zangen, Amst. by den Dichter, 1673, 3e dr., ald. 1692, beide, zonder muziek, in Alle Ged. opgenomen. Van geheel anderen aard zijn de door hem bijeengebrachte: Koddige en ernstige opschriften luyffens, wagens, enz., Amst by Jeroen Jeroense, 4 dln., 1698; ald. 1731, '32; 3e dr., ald. 1846.