Biographisch woordenboek der Noord- en Zuidnederlandsche letterkunde

[Mr. Guillaume Groen van Prinsterer]

Groen van Prinsterer (Mr. Guillaume), uit eene familie waarin het predikambt sedert de zestiende eeuw als erfelijk was en die aan den oorspronkelijken geslachtsnaam Groen in het begin der achttiende eeuw dien der familie van Prinsterer toevoegde, werd geb. 21 Aug. 1801 te Voorburg, stud. sinds 29 Mei 1817 te Leiden in de rechten en de letteren, prom. daar 17 Dec. 1823 en werd 29 Oct. 1831 benoemd tot Staatsraad, belast met het toezicht op het huisarchief des Konings, door welke betrekking hij in staat gesteld werd om zijn belangrijk geschiedwerk Archives de la Maison d'Orange-Nassau in twee serieën (14 deelen, 1835-'61) uit te geven, en waarvoor hij verscheidene reizen naar Frankrijk ondernam. In 1840 en nog eenige malen daarna, was Groen lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal; hij genoot daarna eene welverdiende rust te 's-Grav., waar hij overleed 19 Mei 1876.

Groen heeft bekwame tegenstanders, toegewijde vrienden en bevoegde vereerders nagelaten, maar geen hunner heeft zijn leven beschreven. In de plaats van den titel eener hem waardige monographie, trachten wij eene eenigszins volledige lijst te geven zijner afzonderlijk verschenen geschriften. Behalve zijne twee bekroonde prijsantwoorden en beide dissertaties in 't Latijn, schreef hij: Iets over den tegenwoordigen oorlog in Portugal, Den Haag 1826; Over Volksgeest en Burgerzin, Leid. 1829; Redevoering over de redenen om de geschiedenis der natie bekend te maken, Brussel 1829; Proeve over de zamenstelling eener algemeene Nederlandsche geschiedenis, naar aanleiding

[p. 300]

van 's Konings besluit van 23 Dec. 1826, Haag 1838; Kort overzicht van de Gesch. des Vaderlands, Leid. 1841, 3e druk Haag 1864; Handboek der Gesch. van het Vaderland, 2 dln., Leid. 1841-'46, 4e druk Amst. 1875; Vaderlandsche zangen, verzameld, Leid. 1842; Nederlandsche gedachten, 3 dln., Haag 1830-'32, 6 dln., Amst. 1869-'75; Beschouwingen over staats- en volkerenregt, 3 dln., Leid. 1830 en 1834-'40, (ook onder de afzonderlijke titels: Proeve over de middelen, waardoor de waarheid wordt gekend en gestaafd; De maatregels tegen de Afgescheidenen aan het staatsregt getoetst; Bijdragen tot herziening der grondwet in Nederlandschen zin; Adviezen in de 2e Kamer der St.-Gen. in dubbelen getale); Aan de Herv. gemeente in Nederland, Leid. 1843; Adres aan de algem. Synode der Ned. Herv. Kerk over de formulieren, de acad. opleiding der predikanten, het onderwijs en het kerkbestuur, Leid. 1843; Het regt der Herv. gezindheid, Amst. 1848; Redevoering (in het Kon. Instituut) over Willem I, Amst. 1843; Antwoord aan M.C. van Hall over: Hendrik graaf van Brederode, Uitgave van brieven, Histor. kritiek, Leid. 1844; Ongeloof en revolutie. Eene reeks van hist. voorlezingen, Leid. 1847; Aan G. Graaf Schimmelpenninck over de vrijheid van onderwijs, 3 st., Haag 1848; Het Parijsche zendelinggenootschap, werkzaam in Zuid-Afrika, Haag 1848; Het Nederl. zendelinggenootschap, Haag 1848; Vrijheid, Gelijkheid, Broederschap, 5 st., Haag 1848; Grondwetsherziening en eensgezindheid, 9 st., Amst. 1849; Verscheidenheden over staatrecht en politiek, 2 dln., Amst. 1849-'50; Adviezen in de 2e Kamer der St.-Gen. 1849-'50, 3 dln., Amst. 1850; Over het Ontwerp van wet op het Lager Onderwijs, Haag 1857; 1837 en 1853. Zelfstandigheid der kerk of alvermogen van den staat, Utr. 1853; Narede van 5-jarigen strijd, Utr. 1856; Verspreide geschriften. I. Staatsregt en politiek. II. Kerk-, schoolen volkshistorie, 2 dln., Amst. 1859-'60; Het voor Christ. nat. onderwijs niet ongunstig vooruitzigt. Redevoering, Haag 1861; 1813. Vaderl. beschouwing, Haag 1863; 1813 in het licht der volkshistorie herdacht, Haag 1863; Studiën en schetsen ter schoolwetsherziening, Haag 1865; Parlementaire studiën en schetsen, 40 nommers, Haag 1866; Aan de kiezers, 20 nommers, Haag 1864-'65, 15 nommers, Amst. 1869; Bij de stembus, 5 nommers, Amst. 1869; Heiligerlee en de Ultramontaansche kritiek, 3 st., Amst. 1868; Bijdrage voor kerkgemeentelijk overleg, 7 st., Haag 1868-'69; Maurice et Barnevelt, Utr. 1875; Hoe de onderwijswet van 1857 tot stand kwam, Amst. 1876; Vrijheid, Gelijkheid, Broederschap. Toelichting van de spreuk der revolutie, (reeds in 1871 gedrukt), Haag 1880. Verder tal van kleinere brochuren ook in het fransch over staatkunde, onderwijs, godgeleerde vraagstukken enz., bijv. l'empire Prussien et l'Apocalypse, l'infl. de Calvin, nation. religieuse, La Prusse et les P. Bas, Le parti anti-révol. (2 drukken); polemische geschriften tegen De Brauw, J. de Bosch Kemper, M.C. van Hall en J.H. Gunning. Ook bezorgde Groen de Brieven van Thorbecke 1830-'32, Amst. 1873, 2 drukken, die van I. da Costa 1830-'60, Amst. 1872-'76 en die van J.A. Wormser, Amst. 1874-'76.