Voorwoord
De bundel Man tegen Man is het complement van Afscheid van Domineesland. Veel commentaar op de titel is wel
overbodig. Als criterium bij het opstellen van de inhoud gold voor mij
uitsluitend de waarde van een opstel als document van zelfbevrijding. De ene
zelfbevrijding mag er gewichtiger uitzien dan de andere: aan elk van deze essays
beleefde de schrijver iets van een afrekening met een ‘man’, een persoonlijkheid
wel te verstaan. Dat het enig verschil maakt, of men tracht af te rekenen met
Huizinga dan wel met Van de Velde, doet in dit verband niet ter zake; afrekenen
moet men, voor een fles Bourgogne evengoed als voor een ranja met een rietje.
Boekbespreking en destijds in margine genoteerde polemieken zijn weggelaten,
omdat herdrukken mij onnodig voorkwam. Het polemisch karakter van de bundel
vindt dus alleen zijn oorzaak in het feit der zelfbevrijding, die scherpe
woorden nu eenmaal niet kan en wil omzeilen.